Tư vấn và khám bệnh miễn phí cho người cao tuổi. Ảnh: HẢI NAM
Tư vấn và khám bệnh miễn phí cho người cao tuổi. Ảnh: HẢI NAM

Tuổi già và những khoảng trống yêu thương

Người già và trẻ con có lúc rất tương đồng về cả tính cách lẫn hành vi. Cả hai đều nhạy cảm, dễ tổn thương, dễ quên quên-nhớ nhớ; phải tập nói, tập đi, tập dùng thìa ăn cơm…

Nhưng những ngây ngô, vụng dại của con trẻ thường dễ được đón nhận bằng sự cưng nựng, yêu chiều, còn người già thì không. Người ta bảo, bởi ở tuổi xế chiều, họ đã mất đi chỗ dựa yêu thương như thuở còn mẹ.

Với mỗi đứa trẻ, tình yêu của mẹ là vô hạn, vô điều kiện. Mỗi khi trẻ bị đau, sẽ luôn có mẹ ôm vào lòng, dỗ dành quan tâm. Rồi đứa trẻ lớn lên, thành người trưởng thành, vẫn luôn được mẹ chăm lo từng li từng tí. Mọi thứ chỉ khác đi lúc mẹ không còn. Vai yêu thương, dỗ dành chuyển qua cho con cháu.

Đó là lúc cả hai phía bước vào một con đường lạ lẫm, nhất là người già. Cha mẹ một đời nắng mưa, luôn vững chãi, kiên cường chở che con qua bao bão tố, giờ có khi không thể tự bước đi, không thể tự lo cho mình những sinh hoạt cơ bản nhất. Giây phút ấy, một tiếng thở dài của con còn nặng nề hơn lời quở trách, một ánh mắt chán nản có thể gây tổn thương hơn nhiều tiếng kêu than.

Quan tâm hơn đến sức khỏe và tâm lý người già không chỉ là chuyện của mỗi gia đình, mà đã là câu chuyện quốc gia. Cả nước hiện có 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm 16% dân số. Tốc độ già hóa dân số Việt Nam thuộc nhóm nhanh nhất châu Á. Dự báo đến năm 2038, nước ta sẽ bước vào thời kỳ dân số già.

Thách thức lớn nhất với người cao tuổi Việt Nam là sức khỏe yếu, thu nhập thấp. Thống kê cho thấy, 75% người già hiện không được hưởng các chính sách xã hội, như lương hưu hay trợ cấp hằng tháng. Tuổi thọ bình quân là 74,7, nhưng chỉ có 65 năm khỏe mạnh, còn lại đau yếu, mắc nhiều bệnh nền cùng lúc.

Trong khi tốc độ già hóa dân số rất nhanh, khoản chi y tế bình quân đầu người của Việt Nam lại thấp hơn nhiều nước trong khu vực, chỉ 189 USD/năm (theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới-WHO). Mức này thấp hơn 2,4 lần so một quốc gia Đông Nam Á khác là Malaysia.

Vấn đề già hóa dân số kéo theo áp lực cho toàn xã hội. Nếu không chuẩn bị từ sớm, khi Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn dân số già, sẽ nảy sinh rất nhiều hệ lụy, không chỉ ở lĩnh vực y tế.

Việc chuẩn bị nên bắt đầu từ mỗi gia đình, hạt nhân của xã hội. Hiểu hơn, quan tâm hơn, kiên nhẫn hơn và yêu thương hơn với cha mẹ già sẽ là cách tốt nhất để giúp họ sống vui, khỏe ở tuổi xế chiều. Đó không chỉ là sự hiếu nghĩa của phận làm con, mà còn góp phần xây dựng một quốc gia hạnh phúc và phát triển.

Xem thêm