Khi tác phẩm giữ được chiều sâu ấy nhưng được đóng gói và định vị như một “nguồn nội dung chiến lược” trong cả hệ sinh thái sáng tạo thì văn học sẽ đến và ở lại lâu trong tâm trí độc giả. Thời Nay đã nhận được một số gợi ý hay chung quanh chủ đề này.
Nghiên cứu sinh, Thạc sĩ Lê Hoài Việt, Giảng viên Trường đại học Mở TP Hồ Chí Minh:
Làm sao để sách có nhiều “đời”
Tôi nhìn việc phát hành sách văn học như phát hành một “nền tảng trải nghiệm” chứ không chỉ là một cuốn sách. Về tư duy, tôi giữ nguyên phần “hồn” của văn chương nhưng tái thiết kế phần “vỏ” theo logic marketing. Theo đó, độc giả phải được chạm vào tác phẩm ở nhiều điểm (đọc - nghe - tương tác - tranh luận), dữ liệu phải quay về tay tác giả/nhà xuất bản (first-party data), và mọi hoạt động đều gắn vào một phễu rõ ràng: khám phá → trải nghiệm thử → chuyển đổi mua → gắn bó cộng đồng. Khi làm đúng, sách không chỉ bán một lần mà có vòng đời dài, sinh doanh thu lặp lại từ workshop, bản audiobook, câu lạc bộ đọc và các phiên bản đặc biệt.
Thách thức lớn nhất của sách văn học hôm nay chính là việc văn học chưa đủ nhanh nhạy để tái định vị chính mình trong một hệ sinh thái nội dung bùng nổ. Thay vì viết xong mới nghĩ cách xuất bản, tác giả và nhà xuất bản cần hình dung ngay từ đầu tác phẩm sẽ sống trong bao nhiêu “đời”: đời trên trang sách, đời trên sân khấu, đời trong điện ảnh, đời trên mạng xã hội, thậm chí đời trong những ứng dụng công nghệ tương tác. Một tác phẩm được sáng tạo với tầm nhìn như vậy sẽ không bị giới hạn bởi số bản in, mà ngược lại sẽ có sức lan tỏa liên ngành, liên nền tảng.
Ông Nguyễn Anh Dũng, Giám đốc Sbooks:
Đi để tiếp cận độc giả cả nước
Hiện công ty đang tập trung với ba phương hướng chính. Hoạt động truyền thông, phát hành trên các nền tảng thương mại điện tử chiếm 70% thị phần phát hành. Thương mại điện tử đang và sẽ trở thành phương cách quan trọng trong hoạt động phát hành nói riêng và kinh doanh nói chung của các công ty vì nó đáp ứng được nhịp sống nhanh - gọn - hiện đại của xã hội, thỏa mãn được trải nghiệm nghe nhìn - lựa chọn - thanh toán của con người. Hơn hết, trên nền tảng điện tử có tính tương tác cao, có thể kết nối với những nhà sáng tạo nội dung ngắn, để hợp tác truyền thông và mang đến cho người xem những cái nhìn khách quan nhất, chi tiết nhất về một cuốn sách, đồng thời lan tỏa giá trị, ý nghĩa của việc đọc sách, khởi tạo xu hướng đọc đối với những cuốn sách văn học, kinh điển, có giá trị to lớn. Sự trải nghiệm của độc giả bây giờ đã dịch chuyển từ hình thức nghe và xem theo sự tiện dụng của công nghệ số.
SBooks cũng đa dạng hóa các thị trường như tập trung phát vào các hệ thống bán lẻ lớn như Phương Nam, Fahasa, tham gia vào chiến dịch marketing điểm bán, chương trình ưu đãi tháng để cùng đẩy mạnh tiếp cận khách hàng, thu hút tệp khách hàng thích đến nhà sách. Song song đó chúng tôi cũng tổ chức bán ở đường sách, điểm bán ở các sự kiện văn hóa, sự kiện tại các trường đại học, hội sách tỉnh. Việc đi và hoạt động như thế giúp chúng tôi có thể tiếp cận đông đảo độc giả ở khắp cả nước, đặc biệt là những vùng còn hạn chế về thông tin, công nghệ, nhà sách và những người không quen thuộc với việc mua online.
TS Hà Thanh Vân, Trung tâm Xúc tiến Văn hóa nghệ thuật Việt Nam:
Khai phá đa chiều chung quanh một cuốn sách
Cần đổi mới tư duy sản xuất và tuyển chọn tác phẩm, trong đó chú trọng biên tập chuyên sâu. Khai thác đề tài cần đa dạng hơn. Ngoài ra còn phải phong phú hóa hình thức xuất bản. Tạo câu chuyện chung quanh cuốn sách (storytelling marketing) để giới thiệu bối cảnh sáng tác, quá trình làm việc, câu chuyện của tác giả. Xây dựng thương hiệu tác giả và hỗ trợ tác giả tham gia talkshow, podcast, giao lưu ký tặng… Khai thác mạng xã hội và KOLs để làm truyền thông. Hợp tác với các không gian văn hóa như quán cà-phê, thư viện tư nhân, bảo tàng, trung tâm văn hóa có thể trở thành điểm bán hoặc giới thiệu sách. Mở rộng kênh phân phối bằng cách tận dụng sàn thương mại điện tử Việt Nam. Phát triển mô hình đặt trước (pre-order) nhằm giảm rủi ro tồn kho, đồng thời tạo cảm giác “sở hữu sớm”. Xuất bản những phiên bản sách giới hạn kèm tranh minh họa, chữ ký, bản in đặc biệt để thu hút người sưu tầm. Kết hợp nghệ thuật đa phương tiện như sách đi kèm QR code dẫn tới audio, video, triển lãm ảnh hoặc bản đồ tương tác liên quan nội dung.
