Bộ tranh tái hiện sống động hình ảnh Bác Hồ kính yêu và là lời tự sự, tình yêu sâu sắc dành cho non sông đất nước và công lao của thế hệ cha ông đã hy sinh vì nền độc lập tự do của dân tộc.
Trong hội họa, sơn mài vốn đã đòi hỏi sự kiên nhẫn, từng lớp sơn ta được phủ, chờ khô, rồi mài đi để lộ lớp bên dưới. Với khổ lớn, mọi công đoạn đều khó khăn gấp bội. Những tấm vóc cao quá đầu người, nặng hàng chục cân, phải giữ được độ phẳng, không cong vênh hay nứt rạn trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm thay đổi. Xưởng vẽ phải duy trì như một “phòng thí nghiệm”, nơi từng lớp sơn và chất liệu được kiểm soát chặt chẽ.
Tác phẩm lớn nhất tại triển lãm dài 7,2 m, cao 2,4 m, vẽ hai mặt, một mặt mang tên “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập”, tái hiện Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945. Mặt còn lại là “Mùa xuân dân tộc”, với hình ảnh nhân dân cả nước hân hoan mừng ngày độc lập, tự do. Chỉ riêng việc gia cố khung, xử lý lớp nền để giữ được độ phẳng cho khổ tranh này đã tiêu tốn nhiều năm và công sức của cả nhóm. Sau 7 năm, bức tranh cũng được hoàn thành. “Điều thú vị là tôi không hề đặt ra mốc thời gian hoàn thành. Với những bức tranh khổ lớn, thời gian nghiên cứu, sáng tác, cộng thêm sự hỗ trợ của một ê-kíp đông đảo là yếu tố sống còn. Đó là công việc đòi hỏi sức bền, sự kiên nhẫn và tinh thần tập thể”, họa sĩ cho biết.
2. Họa sĩ chia sẻ, đằng sau mỗi bức tranh là quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng. “Không chỉ đọc sách, xem phim tư liệu, tôi còn đi đến nhiều địa danh lịch sử: Quảng trường Ba Đình, đường Trường Sơn, thành cổ Quảng Trị, bến Nhà Rồng... Tìm gặp các nhà sử học, lắng nghe câu chuyện từ người dân địa phương để hình dung rõ bối cảnh và cảm xúc của từng thời khắc”, họa sĩ Chu Nhật Quang chia sẻ.
Đánh giá về cuộc triển lãm, họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam cho rằng, việc một họa sĩ còn rất trẻ như Chu Nhật Quang chọn sơn mài khổ lớn để tái hiện lịch sử là một lựa chọn táo bạo. Sơn mài vốn khó kiểm soát, khi mở rộng ra khổ lớn thì từng chi tiết từ bề mặt đến độ phẳng, ánh sáng đều trở thành thách thức. Đây là cách “thử sức” với giới hạn của cả họa sĩ và chất liệu truyền thống. “Điều quan trọng không chỉ là quy mô bức tranh, mà là sự chuẩn xác trong từng chi tiết nhỏ. Chu Nhật Quang đã cho thấy mình không bị tây hóa trong từng tác phẩm và đầu tư nghiêm túc khi thu thập tư liệu và chuyển hóa chúng vào bề mặt sơn mài”, họa sĩ Lương Xuân Đoàn nhấn mạnh.
Triển lãm sẽ diễn ra cho đến hết 10/9 tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội).
