Hai tác giả của cuốn sách.
Hai tác giả của cuốn sách.

Ống kính và ngòi bút cùng kể chuyện Việt Nam

Cuốn sách ảnh song ngữ “Việt Nam - Hành trình ký ức” (NXB Dân trí) là cuộc gặp gỡ đặc biệt giữa nghệ thuật và nghiên cứu.

Đây cũng là câu chuyện từ những khuôn hình lưu giữ hơn 30 năm trải nghiệm ở Việt Nam của nghệ sĩ nhiếp ảnh người Pháp Dominique de Miscault đến những dòng chữ giàu chiều sâu văn hóa của TS Hoàng Thị Hồng Hà (cán bộ Viện văn hóa thế giới Paris). Hai tác giả chia sẻ với Thời Nay.

Phóng viên (PV): Điều gì đã đưa hai tác giả đến với ý tưởng thực hiện cuốn sách ảnh song ngữ này?

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dominique de Miscault: Tôi đặt chân đến Việt Nam lần đầu năm 1992 - khi đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ. Hà Nội khi ấy hiện ra chân thực và gần gũi đến mức tôi cảm thấy như tìm thấy một quê hương thứ hai. Tôi gặp những con người từng trải qua nhiều gian khó và chính mối liên kết con người ấy đã chạm sâu vào tâm hồn tôi.

TS Hoàng Thị Hồng Hà: Là nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam, tôi nhìn thấy trong kho ảnh của bà Dominique không chỉ là hình ảnh, mà còn là ký ức tập thể của một giai đoạn. Chúng tôi kết hợp ống kính của bà Dominique và lời bình của tôi để kể một câu chuyện vừa chân thực, vừa giàu cảm xúc - một nhịp cầu nối giữa quá khứ và hiện tại.

PV: Thưa bà Dominique, đâu là hình ảnh khiến bà ấn tượng nhất trong suốt chặng đường ấy?

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dominique: Ấn tượng nhất của tôi là cầu Long Biên - không chỉ bởi kiến trúc cổ kính, mà vì những cảnh đời thường trên đó: Những người gánh hàng rong, các em nhỏ nô đùa, những đôi tình nhân đứng ngắm sông Hồng. Nơi đó, tôi cảm nhận rõ sự giao thoa giữa lịch sử và nhịp sống hiện đại. Tôi cũng luôn dành sự kính trọng đặc biệt cho Chủ tịch Hồ Chí Minh - một biểu tượng của lòng yêu nước, sự giản dị và tinh thần nhân ái.

PV: Thưa TS Hoàng Thị Hồng Hà, điều gì khiến chị quyết định nhận lời đồng hành trong dự án này?

TS Hoàng Thị Hồng Hà: Khi lần đầu xem những bức ảnh của bà Dominique, tôi cảm nhận rõ tình yêu và sự thấu hiểu của bà dành cho Việt Nam. Tôi muốn bổ sung phần chữ - bối cảnh, câu chuyện và ý nghĩa văn hóa để công chúng không chỉ “thấy” mà còn “hiểu” Việt Nam. Thực hiện cuốn sách này vừa là công việc nghiên cứu, vừa là một hành trình tình cảm.

PV: Quá trình chọn lọc và làm sách có gì đặc biệt, thưa hai tác giả?

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dominique: Chúng tôi đã phải xem lại hàng trăm bức ảnh chụp từ năm 1992, chọn ra những tấm vừa đẹp, vừa mang giá trị lịch sử - văn hóa. Ảnh được sắp xếp theo chủ đề và vùng miền, rồi chú thích song ngữ Pháp - Việt. Một số ảnh đã cũ, cần phục chế và việc làm việc từ xa cũng là thử thách. Nhưng sự tin tưởng và tình yêu chung dành cho Việt Nam đã giúp chúng tôi vượt qua.

PV: Hai tác giả đánh giá mong muốn gì từ cuốn sách?

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dominique: Tôi mong cuốn sách giúp độc giả quốc tế hiểu rằng, Việt Nam không chỉ có chiến tranh trong ký ức, mà còn có một nền văn hóa giàu bản sắc, một dân tộc kiên cường, hiền hòa và mến khách.

TS Hoàng Thị Hồng Hà: Đây không chỉ là một tuyển tập ảnh đẹp, mà là một tư liệu sống. Nó lưu giữ những khoảnh khắc của một Việt Nam vừa mở cửa, vừa giữ gìn bản sắc. Tôi hy vọng nó sẽ giúp thế hệ trẻ, đặc biệt là người Việt xa quê, cảm nhận sâu hơn về cội nguồn.

PV: Và cuối cùng, hai bà kỳ vọng gì ở tương lai của Việt Nam?

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dominique: Với tôi, Việt Nam mãi là hình ảnh của một dân tộc biết gìn giữ hòa bình và niềm hy vọng. Tôi mong cuốn sách sẽ truyền đi thông điệp ấy để mọi người, ở bất cứ đâu, cũng cảm thấy Việt Nam ở rất gần trái tim mình.

TS Hoàng Thị Hồng Hà: Năm nay, khi kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, tôi càng tự hào về chặng đường đất nước đã đi qua. Việt Nam đang hội nhập sâu rộng, nhưng vẫn giữ được bản sắc. Tôi tin thế hệ trẻ sẽ là động lực để đất nước bước vào một giai đoạn mới của tri thức, sáng tạo và hợp tác quốc tế.

PV: Xin trân trọng cảm ơn hai tác giả!

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dominique: “Tôi thấy ngày càng nhiều người Pháp học tiếng Việt, yêu thích ẩm thực, âm nhạc và quan tâm đến lịch sử Việt Nam. Khi họ kể về chuyến đi, ánh mắt họ sáng lên - họ trở thành “những cây cầu” nối hai nền văn hóa”. Cuốn sách vừa ra mắt ở Paris (Pháp) ngày 13 và sẽ ra mắt tại Hà Nội ngày 18/8.

Xem thêm