Xuất khẩu tiếp tục là động lực chính của tăng trưởng kinh tế, với kim ngạch đạt 219,8 tỷ USD, tăng 14,4% so cùng kỳ. Theo bà Nguyễn Thị Mai Hạnh, Cục Thống kê (Bộ Tài chính), Việt Nam đã tận dụng tốt các FTA, mở rộng thị trường và nâng cao giá trị hàng hóa, trong bối cảnh nhu cầu quốc tế với hàng Việt vẫn ổn định.
Động lực tăng trưởng vững chắc
Mạch tăng trưởng của các doanh nghiệp tiếp tục duy trì, bất chấp thị trường liên tục biến động từ nửa cuối năm 2024. Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) ghi nhận doanh thu hợp nhất của Vinatex trong sáu tháng đầu năm ước đạt 9.035 tỷ đồng, tăng 8% so cùng kỳ, lợi nhuận hợp nhất ước đạt gần 556 tỷ đồng, bằng 61% kế hoạch năm, tăng 97% so cùng kỳ năm trước.
Theo ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch HĐQT Vinatex, việc Mỹ hoãn áp thuế đối xứng trong vòng 90 ngày hóa ra tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn hàng lớn quay trở lại. Mức giá các hợp đồng hợp lý và thời hạn giao hàng dài hơn. Việc có thêm các đơn hàng mới và đẩy nhanh tiến độ giao hàng trước ngày 5/7 kéo theo tốc độ tăng trưởng lợi nhuận.
“Hiện các doanh nghiệp đã nhận đơn hàng đến tháng 8, 9. Cùng với đó, tiếp tục đàm phán đơn hàng cho những tháng tiếp theo”, ông Trường cho biết.
Cùng với xuất khẩu, sản xuất công nghiệp và xây dựng là động lực đáng kể của tăng trưởng kinh tế với giá trị tăng thêm khu vực công nghiệp tăng 8,07% so với cùng kỳ năm trước (quý II tăng 8,79%). Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với mức tăng 10,1% (quý II tăng 10,75%) tiếp tục đóng vai trò dẫn dắt tăng trưởng khi nhiều ngành công nghiệp trọng điểm tăng trưởng cao so cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, tiêu dùng cuối cùng tăng khá cao trong 5 năm gần đây với sự ổn định tiêu dùng của hộ gia đình và gia tăng mạnh chi tiêu dùng của nhà nước. Du lịch tiếp tục tăng mạnh cả ở du lịch nội địa và khách quốc tế. Nhiều chương trình kích cầu du lịch được triển khai ở cả cấp quốc gia và địa phương. Trong sáu tháng đầu năm, khách quốc tế đến Việt Nam tăng 20,7% so cùng kỳ.
Việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công vào các dự án hạ tầng trọng điểm không chỉ thúc đẩy ngành công nghiệp và xây dựng mà còn thiết lập nền tảng để gia tăng năng lực sản xuất tổng thể của nền kinh tế trong dài hạn. Dòng vốn FDI tăng mạnh, đặc biệt vào các dự án sản xuất mới trong lĩnh vực công nghệ cao, bán dẫn, AI... đã tạo ra năng lực sản xuất mới, việc làm và cơ hội học hỏi, quản lý cho nền kinh tế.
“Tăng trưởng GDP sáu tháng đầu năm của Việt Nam là kết quả của sự phục hồi và phát triển đồng bộ của các khu vực kinh tế, được thúc đẩy bởi chính sách vĩ mô ổn định, dòng vốn đầu tư công, FDI, sự phục hồi của nhu cầu nội địa và khả năng khai thác hiệu quả các lợi thế hội nhập kinh tế quốc tế. Sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố cung và cầu đã tạo nên động lực tăng trưởng vững chắc cho nền kinh tế Việt Nam”, bà Nguyễn Thị Mai Hạnh, Trưởng ban Hệ thống Tài khoản quốc gia, Cục Thống kê đánh giá.
Mới chỉ là điều kiện cần
Sau khi có kết quả ước tính quý I và đánh giá các dư địa cho tăng trưởng các quý tiếp theo, Cục Thống kê đã cập nhật kịch bản tăng trưởng mục tiêu 8% (cụ thể: quý I tăng 6,93%, quý II tăng 8,19%, sáu tháng đầu năm tăng 7,58%, quý III tăng 8,27%, quý IV tăng 8,46%, cả năm tăng 8%). Với kết quả tăng trưởng GDP đạt 7,52% trong sáu tháng đầu năm (xấp xỉ mục tiêu kịch bản tăng trưởng cập nhật ở quý I) sẽ giảm áp lực lên các quý tiếp theo và là nền tảng tích cực cho tăng trưởng cả năm 2025.
Tuy nhiên, bà Mai Hạnh vẫn cho rằng, đây mới chỉ là điều kiện cần cho mục tiêu tăng trưởng 8%. Trong bối cảnh đó, vẫn còn những thách thức tăng trưởng trong sáu tháng cuối năm như xung đột địa chính trị giữa các quốc gia ngày càng căng thẳng, bất ổn, khó lường sẽ là nguồn rủi ro lớn đối với kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng đến thương mại, đầu tư, chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa. Qua đó sẽ ảnh hưởng gián tiếp tới hoạt động sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam.
Các tổ chức quốc tế như Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB) đều điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới trong năm 2025 do lạm phát dai dẳng và nhu cầu tiêu dùng suy yếu sẽ là một yếu tố bất lợi cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt những ngành có tỷ trọng xuất khẩu lớn như: dệt may, đồ gỗ, da giày, điện tử… có thể bị giảm sút do nhu cầu từ các thị trường Mỹ, EU... giảm.
Đặc biệt, biến động tăng tỷ giá sẽ gây áp lực lên chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu và thanh toán nợ vay ngoại tệ trong nước. Lãi suất quốc tế vẫn duy trì ở mức cao khiến Việt Nam phải cân đối chính sách tiền tệ thận trọng hơn, giảm dư địa nới lỏng. Chính sách áp thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ sẽ gây áp lực lớn lên hoạt động sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng tới.
Trong nước, dù tăng trưởng công nghiệp có dấu hiệu phục hồi, nhưng mức độ còn chậm và chưa đều. Một số ngành như điện tử, dệt, da giày, chế biến gỗ… vẫn ghi nhận tăng trưởng cao nhưng bắt đầu có dấu hiệu hụt hơi do đơn hàng không tăng và cạnh tranh giá từ các quốc gia khác. Bên cạnh đó, tình hình giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn nhiều điểm nghẽn do vướng mắc giải phóng mặt bằng, thủ tục pháp lý chồng chéo và năng lực thực hiện dự án ở địa phương còn hạn chế.
Tiêu dùng trong nước phục hồi nhưng chưa mạnh, còn tâm lý thận trọng. Người dân có xu hướng thay đổi thói quen tiêu dùng do lo ngại lạm phát, thu nhập phục hồi nhưng chưa ổn định. Chi tiêu dùng qua tổng mức bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng tuy tích cực, nhưng chưa đủ mạnh để tạo động lực lan tỏa tới toàn nền kinh tế.
Khai thác tối đa các dư địa tăng trưởng
Về dư địa tăng trưởng kinh tế trong các quý tiếp theo, Cục Thống kê cho rằng đầu tư công sẽ là động lực quan trọng khi được Chính phủ, các bộ ngành, địa phương triển khai quyết liệt hướng tới mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu công sẽ tạo dư địa tăng trưởng, đặc biệt là các dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia như các tuyến đường bộ cao tốc, cảng hàng không, các dự án vành đai đô thị lớn, dự án năng lượng.
Khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo sẽ là động lực then chốt, mang vai trò chiến lược. Sự bùng nổ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số sẽ mở ra các cơ hội cho doanh nghiệp tiếp cận và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động sản xuất để giảm chi phí nâng cao năng suất lao động, tăng năng lực cạnh tranh.
Phấn đấu tăng trưởng tín dụng đạt 16%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế trong năm 2025 cũng sẽ tạo ra dư địa rất lớn cho tăng trưởng kinh tế, chủ yếu thông qua việc cung cấp nguồn vốn dồi dào để kích thích sản xuất kinh doanh, thúc đẩy đầu tư và tiêu dùng toàn xã hội.
Tiêu dùng được hỗ trợ bởi các chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% có hiệu lực từ ngày 1/7 đối với nhiều mặt hàng hóa và các chính sách thương mại kích cầu tiêu dùng trong nước. Các khoản hỗ trợ theo Nghị định 178 sẽ góp phần thúc đẩy tiêu dùng, đầu tư, tích lũy tài sản, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tại phiên họp Chính phủ tháng 6, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại, mục tiêu đạt mức tăng trưởng 8% vào năm 2025 là thách thức lớn nhưng cần thiết để tạo nền tảng cho giai đoạn bứt phá tiếp theo. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Thủ tướng yêu cầu tập trung huy động tổng đầu tư toàn xã hội tăng 11-12% so với năm 2024, đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành 100% giải ngân vốn đầu tư công trong năm nay.
Đồng thời, chủ động, linh hoạt ứng phó với chính sách thuế đối ứng của Mỹ, coi đây là cơ hội để tái cơ cấu và nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế, gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất. Mô hình tăng trưởng cần được chuyển đổi theo hướng xanh, nhanh, bền vững và tuần hoàn, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Bộ Công thương tận dụng hiệu quả 17 FTA hiện có, đồng thời xúc tiến các FTA mới với những thị trường tiềm năng như Trung Đông, châu Phi, Mỹ latin và Trung Á.
