Đồng hành và đồng điệu cùng ngư dân

Đa dạng những mô hình gần dân

Vừa qua, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức chương trình "Điểm hẹn ngư dân năm 2025" tại xã Trần Đề, địa phương có số lượng tàu cá nhiều nhất của thành phố. Tại chương trình, cán bộ Chi cục đã tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân nắm vững các quy định pháp luật liên quan công tác chống khai thác IUU. Nội dung tập trung vào các vấn đề: quản lý tàu cá, ghi chép nhật ký khai thác, vận hành thiết bị giám sát hành trình (VMS), bảo đảm an toàn trong hoạt động trên biển và tại cảng cá. Ngư dân được nghe hướng dẫn và giải đáp trực tiếp, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình khai thác, sử dụng hệ thống điện tử eCDT để nộp nhật ký khai thác, khai báo sản lượng và xác nhận nguồn gốc thủy sản.

Thông tin và kiến thức được truyền tải sinh động, dễ hiểu, giúp bà con nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật khi vươn khơi. Ngư dân Lê Hoài Thương, chia sẻ: "Tôi được cán bộ chuyên môn giải đáp những thắc mắc liên quan thiết bị VMS bị mất kết nối trên biển và được hướng dẫn cách khắc phục. Ngoài ra, tôi còn học hỏi thêm kinh nghiệm phòng cháy, chữa cháy trên tàu, bảo đảm an toàn thực phẩm và nắm rõ hơn các quy định trong thời gian vươn khơi".

Thành phố Cần Thơ có 72 km bờ biển, với 797 tàu khai thác hải sản và hơn 5.700 lao động trực tiếp trên biển. Nghề cá đang đối mặt nhiều thách thức, do đó, việc tổ chức mô hình điểm hẹn ngư dân, sinh hoạt mỗi tháng một lần được xem là bước đi cụ thể, hiệu quả, giúp chính quyền và người dân cùng đồng hành, tháo gỡ khó khăn trong quá trình hoạt động trên ngư trường.

Ông Trần Hoàng Dũng, Chi cục trưởng Thủy sản và Kiểm ngư thành phố Cần Thơ, cho biết: "Chúng tôi muốn qua điểm hẹn này để tạo không khí gần gũi giữa cán bộ và ngư dân, giúp bà con mạnh dạn trao đổi, phản ánh những khó khăn trong quá trình làm việc. Qua đó, cơ quan chức năng có thể nắm bắt tình hình thực tế, hướng dẫn giải pháp, cùng tháo gỡ, đồng thời truyền tải những thông tin cần thiết để giúp nghề cá của thành phố phát triển".

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân xã Long Hải phối hợp Đồn Biên phòng Phước Tỉnh tổ chức mô hình "Cà-phê sáng cùng ngư dân", qua đó đã tuyên truyền, vận động ngư dân không khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Tại mỗi buổi gặp gỡ, ngư dân đã trao đổi, phản ánh nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động khai thác thủy sản như mất kết nối VMS, hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề, quy định cấm biển có thời hạn để tái tạo nguồn lợi thủy sản…

Các kiến nghị này được đại diện các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương trực tiếp giải đáp, đồng thời ghi nhận để nghiên cứu, tháo gỡ trong thời gian tới. Ông Ngô Thanh Phúc, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Long Hải cho biết: Địa phương có 1.407 tàu cá, thời gian gần đây, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương và Bộ đội Biên phòng cũng như các cơ quan chức năng, 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Nhờ vậy, việc tàu thuyền đánh cá của địa phương vi phạm IUU đã giảm rõ rệt.

Tuyên truyền cho… hậu phương

Từ nhiều năm nay, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ngãi đã thay đổi cách thức tuyên truyền. Những điều khoản được biến thành tờ rơi, tờ gấp và được dán ngay trên tường nhà, gian bếp của từng hộ dân. Bên cạnh đó, cán bộ, chiến sĩ bộ đội biên phòng còn hướng dẫn người thân của ngư dân cài đặt, theo dõi hành trình đánh bắt của tàu cá trên biển qua ứng dụng trên điện thoại thông minh. Những người vợ, người mẹ không theo tàu ra khơi vẫn có thể theo dõi hành trình của người thân, nhắc nhở người thân đang hành nghề trên biển tuân thủ quy định về chống khai thác IUU, chủ động thông báo tình hình thời tiết, giúp người thân phòng, tránh thiên tai.

Chị Võ Thị Thanh, làng biển Tân An, xã An Phú (Quảng Ngãi) thường mở ứng dụng giám sát tàu cá canh tọa độ, vị trí tàu của chồng. Khi tàu mất tín hiệu, vượt ranh giới trên biển, chị có thể cảnh báo. Ông Nguyễn Văn Luật, thuyền trưởng tàu cá QNg 92514 TS cho hay: "Vợ tôi thường nhắc nhở, đánh bắt ít thì ăn ít, không được vi phạm. Vì đi vay mượn mưu sinh, giờ còn nợ ngân hàng nên tôi nghiêm túc chấp hành".

Nhiều năm nay, vạn chài Long Thành và Cửu Lợi, phường Hoài Nhơn, tỉnh Gia Lai duy trì mô hình khai thác hải sản đúng pháp luật. Theo trưởng các vạn chài, từ năm 2019 đến nay, không có tàu cá nào của phường bị bắt giữ, xử lý vì vi phạm IUU. Có được kết quả này là nhờ những năm qua, các cấp chính quyền, cán bộ vạn chài giữ định kỳ hằng tháng phổ biến chủ trương, chính sách và nhắc nhở ngư dân tuân thủ pháp luật, vận động vợ ngư dân tự giác, nhắc nhở chồng, con khi đi biển phải tuân thủ quy định ■