Tuy nhiên, theo giới phân tích, sau nâng hạng, thách thức chủ yếu sẽ nằm ở việc duy trì và củng cố vị thế này, nhất là khi Việt Nam đã đặt mục tiêu chiến lược cao hơn.
Từ kỳ vọng về một chu kỳ tăng trưởng mới…
Sau gần tám năm nằm trong danh sách theo dõi, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có một cột mốc lịch sử đáng nhớ khi chính thức được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi. Đây không chỉ là sự kiện mang tính kỹ thuật, mà còn là kết quả của quá trình cải cách mạnh mẽ, nâng cao tính minh bạch của thị trường tài chính Việt Nam.
Theo đánh giá của ông Trần Thái Bình, Giám đốc cấp cao Khối phân tích của Công ty chứng khoán OCB (OCBS), đây là sự ghi nhận những nỗ lực cải cách toàn diện về minh bạch, hạ tầng giao dịch và tiếp cận cho nhà đầu tư nước ngoài trong nhiều năm qua. Đồng thời, tạo tiền đề cho một chu kỳ tăng trưởng mới, vững chắc hơn của chứng khoán Việt Nam.
Sự kiện này đã ngay lập tức tạo hiệu ứng mạnh mẽ đẩy chỉ số VN Index bứt phá qua ngưỡng 1.700 điểm, phản ánh tâm lý thị trường cải thiện, thanh khoản gia tăng, dòng tiền quay trở lại là những tín hiệu tích cực, mở ra kỳ vọng về giai đoạn tăng trưởng bền vững hơn hướng tới năm 2026.
Dẫn số liệu thống kê thực tế trong ba năm qua, về việc Việt Nam đã chứng kiến dòng vốn nước ngoài rút ròng đáng kể, lên tới 8,5 tỷ USD, nhóm phân tích của VinaCapital đưa ra nhận định, việc nâng hạng lần này sẽ là một bước ngoặt, mở ra cơ hội để thị trường thu hút dòng vốn ngoại từ các quỹ đầu tư tập trung vào nhóm thị trường mới nổi. Bởi ước tính tổng thể, khi tính cả các quỹ chỉ số thị trường mới nổi khác, Việt Nam dự kiến sẽ nhận được khoảng 5-6 tỷ USD dòng vốn nước ngoài, bao gồm 1 tỷ USD dòng vốn thụ động và 4-5 tỷ USD vốn chủ động.
Nhóm phân tích của VinaCapital đánh giá: Mặc dù con số này không quá lớn, nhưng đây là sự chuyển biến quan trọng và tích cực đối với Việt Nam, đặc biệt sau ba năm liên tiếp chứng kiến dòng vốn ngoại bán ròng. Sự trở lại của dòng vốn ngoại sẽ cải thiện thanh khoản, tạo động lực bứt phá thật sự nhằm đảo ngược xu hướng bán ròng kéo dài của khối ngoại trong những năm qua, củng cố niềm tin của nhà đầu tư, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường vốn Việt Nam.
Đón nhận sự kiện quan trọng này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng chia sẻ: “Trong suốt hai năm qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã triển khai một chương trình cải cách toàn diện nhằm đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiệm cận các chuẩn mực, thông lệ cao nhất của quốc tế. Nâng hạng đã đánh dấu một bước tiến lớn về chất lượng phát triển và hội nhập, đồng thời cũng mở ra một cánh cửa mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới”.
… Ðến việc hoàn thiện hệ thống giao dịch
Để việc nâng hạng thật sự mang lại hiệu quả và những chuyển biến thực chất, FTSE Russell khuyến nghị, Việt Nam cần mở rộng quyền tham gia cho các công ty môi giới toàn cầu thông qua cơ chế giao dịch kiểu “omnibus” (cho phép quản lý giao dịch của nhiều người và cho phép ẩn danh tài khoản), cho phép họ trực tiếp giao dịch thay mặt khách hàng nước ngoài. Bởi hiện nay, chỉ các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có mã giao dịch mới được phép mua bán, trong khi các môi giới toàn cầu vẫn chủ yếu đóng vai trò trung gian.
FTSE Russell cho rằng, việc mở quyền truy cập cho khối môi giới toàn cầu tuy không phải điều kiện bắt buộc để được xác nhận nâng hạng chính thức vào tháng 3/2026, nhưng lại là yếu tố quan trọng giúp hoàn thiện hệ thống giao dịch và tăng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài. Nếu được triển khai, cơ chế “omnibus” sẽ đơn giản hóa quy trình mở tài khoản, nâng cao tính kết nối và cải thiện thanh khoản cho thị trường Việt Nam.
Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Nguyễn Thị Chân Phương cho biết, việc hoàn thiện hệ thống giao dịch và áp dụng cơ chế “omnibus” sẽ là ưu tiên hàng đầu từ nay đến tháng 3/2026, nhất là khi Nghị định 245/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Chứng khoán đã xác định đây là một trong những mục tiêu cải cách trọng tâm của thị trường vốn Việt Nam.
Về vấn đề này, nhóm phân tích của VinaCapital cũng nhấn mạnh, nâng hạng không phải mục tiêu cuối cùng, mà là một bước khởi đầu mới khi Việt Nam đặt mục tiêu chiến lược là mở rộng quy mô thị trường chứng khoán đạt mức 120% GDP vào năm 2030, thay cho mức hiện tại là 75%. Để có thể duy trì và củng cố vị trí này, Việt Nam cần thực hiện thêm các cải cách toàn diện nhằm tăng chiều sâu, hiện đại hóa, củng cố niềm tin của nhà đầu tư, hỗ trợ sự phát triển bền vững và liên tục của thị trường vốn. Bởi VinaCapital tin rằng mục tiêu cuối cùng của Chính phủ là xây dựng nền tảng cho sự tự chủ tài chính quốc gia, tăng cường năng lực nội tại của các doanh nghiệp Việt Nam, nâng cao tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để các doanh nghiệp có thể cạnh tranh và hội nhập sâu rộng vào thị trường toàn cầu.
Chia sẻ quan điểm này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chỉ rõ: Sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trở thành một trụ cột quan trọng của nền kinh tế, góp phần huy động nguồn vốn dài hạn cho đầu tư phát triển. Việc nâng hạng cơ hội để phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng chất lượng, minh bạch, bền vững, song mục tiêu của chúng ta là làm sao để thị trường chứng khoán Việt Nam không những duy trì được thứ hạng mà còn hướng tới những chuẩn mực cao hơn ■
Khi chính thức bước lên nhóm thị trường mới nổi, Việt Nam không chỉ củng cố hình ảnh quốc gia trong mắt nhà đầu tư quốc tế mà còn mở ra cơ hội để các doanh nghiệp niêm yết, các tổ chức tài chính trong nước vươn ra sân chơi toàn cầu. Đồng thời, đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành trung tâm tài chính mới nổi của khu vực Đông Nam Á trong thập kỷ tới”.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng
