Vỉa hè vẫn còn đó, và nếu xử lý tốt thì vẫn giữ được chỗ cho người đi bộ và tạo khoảng trống an toàn giữa đường giao thông và nhà cửa.
Đây là nói đến những địa bàn không có cả vỉa hè. Đó là nhiều địa bàn trước kia là các xã ngoại thành, nay là các phường mới và các xã trước kia đang đô thị hóa nhanh. Do nhiều nguyên nhân mà không khỏi không có sự tắc trách của con người, và nữa là bất cập trong quy hoạch, đo đạc, thiết kế… mà rất nhiều dãy nhà cứ bước ra cửa là xuống đường, hoặc chỉ có một khoảng hiên rất hẹp trước cửa rồi đến đường luôn, khó gọi được là hè. Ngay cả nhiều phố nay đã thuộc nội thành cũng ở trong tình trạng tương tự.
Trong tình cảnh không có hè đó, mọi sự rời nhà là ra thẳng đường luôn, từ đi lại thông thường đến dắt xe ra vào, bê vác đồ. Cho đến dựng xe, tập kết đồ đạc. Rồi đến rất nhiều hoạt động gia đình được trưng dụng ngay phần đường trước nhà đó. Và như thế là rất nguy hiểm, luôn có nguy cơ xảy ra va chạm, tai nạn khi đã là đường thì đương nhiên xe cộ lưu thông liên tục sát mặt nhà, nhiều khi đi nhanh. Nhà cửa thì đáng ngại thay là rất nhiều tuyến đường không thẳng, nhà thò nhà thụt, cản trở tầm nhìn, khó quan sát. Ở trong hoàn cảnh như thế, người dân khác nào “sống trong sợ hãi”. Ví von một chút thì nhiều nhà dân sống cạnh đường tàu vốn đã nguy hiểm rồi nhưng còn có khoảng cách an toàn bắt buộc giữa nhà với đường ray. Đằng này lại không có khoảng cách, khoảng hở gì ở giữa cả.
Còn phải kể thêm ảnh hưởng rung chấn khi xe cộ qua lại, tác động thẳng vào mặt nhà, cửa giả, tường nhà… Từ xe tải chở hàng, xe chở khách, xe dịch vụ cho đến xe con…, di chuyển nhiều, liên tục, ầm ầm, rầm rập, làm sao không đến ngày rung tường, nứt vữa… Và nữa, cũng phải kể cho hết, ô nhiễm là không thể tránh khỏi, thậm chí ô nhiễm nặng nề khói, bụi, mùi xăng dầu, tiếng ồn xe cộ… Nhà dân ven đường không có vỉa hè thật vất vả trăm bề. Như nhiều nơi có vỉa hè, thì rõ ràng là còn có khoảng cách, có chỗ trồng hàng cây tạo bóng mát, đỡ bụi, đỡ ồn. Đằng này…
Nhiều tồn đọng để lại đang đặt ra cả một bức tranh ngổn ngang khu vực đường, nhà không vỉa hè, đòi hỏi sự sắp xếp lại, điều chỉnh thêm, quy hoạch mới… của các xã, phường, tỉnh, thành phố sau sáp nhập. Đây là công việc lâu dài, tốn công tốn của, bởi liên quan đến rất nhiều tuyến đường, rất nhiều nhà dân đã xây kiên cố, sinh hoạt ổn định những năm qua. Nhưng không thể không quan tâm, trước hết vì chính tính mạng, sức khỏe, chất lượng sống của đông đảo người dân. Sau đó là để có bộ mặt đô thị, địa phương quy củ, sạch đẹp, văn minh, phục vụ tốt cho phát triển kinh tế-xã hội lâu dài. Sáp nhập, điều chỉnh chính là để hướng tới những cái mới hơn, đẹp hơn, chất lượng hơn. Chứ không lẽ là để cho những tồn tại vẫn cứ lưu cữu như… cũ!
