Người ta bàn nhiều về hành vi bạo lực của học sinh, về sự im lặng của cả lớp, về cách ứng xử và kỹ năng sống còn thiếu trong trường học. Nhưng có một chi tiết ít người để ý: Diện tích phòng học.
Xem video clip hay những bức ảnh cắt từ clip này đăng tải trên báo chí, dễ thấy lớp học quá chật chội. Bàn học kê sát bục giảng, khoảng cách giữa cô giáo và trò chỉ vài chục cm. Không gian hẹp đến mức, chỉ cần một động tác quá khích, học sinh có thể ngay lập tức tiếp cận, thậm chí khống chế giáo viên. Đó là chưa kể, ở nhiều lớp, giáo viên chủ nhiệm còn nhận thêm việc trực bữa ăn bán trú, rồi trải chiếu ngủ trưa ngay tại lớp để trông các em. Phòng học vốn đã chật, lại càng bức bối, thiếu khoảng thở cần thiết cho cả thầy và trò. Khoảng cách ấy không chỉ là câu chuyện vật lý, mà còn tác động tới tâm lý, tới sự nghiêm cẩn và uy nghiêm của mối quan hệ thầy - trò.
Thực trạng này không chỉ riêng ở Đại Kim. Ở nhiều trường tại Hà Nội và các đô thị lớn, diện tích phòng học nhỏ, trong khi sĩ số ngày càng tăng. Đáng lẽ, trong lớp học như vậy, mỗi dãy chỉ nên kê bốn bàn, thì thực tế lại phải “nhồi nhét” tới sáu bộ bàn ghế để đủ chỗ cho hơn 50 học sinh. Không gian chật hẹp ấy ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt là thị lực - cận thị học đường đã và đang trở thành một vấn nạn. Nhưng nhìn rộng hơn từ vụ bạo lực này, có thể thấy thêm một hệ lụy khác: Khi khoảng cách thầy trò quá gần, không gian để thiết lập sự tôn nghiêm trong lớp học bị thu hẹp, khiến học sinh dễ “nhờn” với thầy cô.
Số liệu cho thấy, năm học 2025-2026, Hà Nội tăng thêm khoảng 60 nghìn học sinh so với năm trước, nâng tổng số lên hơn 2,3 triệu. Thành phố đã xây mới, cải tạo thêm một số trường, nhưng ở nhiều phường xã, lớp học vẫn rơi vào tình trạng quá tải. Sĩ số 50-60 em/lớp không phải chuyện hiếm, trong khi quy định hiện hành chỉ cho phép tối đa 45 em ở bậc THCS. Giáo viên vì thế vừa khó quản lý, vừa thiếu thời gian quan tâm đến từng em. Trong môi trường như vậy, việc dạy kỹ năng sống, rèn hành vi ứng xử hay xây dựng sự tôn trọng lẫn nhau lại càng trở nên khó khăn.
Bởi vậy, bên cạnh việc kiểm tra bữa ăn bán trú, nhà vệ sinh sạch sẽ, hay bảo đảm an toàn cây xanh, tường rào trong trường học, thì một nội dung không thể bỏ qua chính là diện tích và sĩ số lớp học. Ngành giáo dục cần có biện pháp mạnh mẽ để khắc phục tình trạng “nhồi nhét” trong phòng học. Chỉ khi “trường ra trường, lớp ra lớp”, thì mới có được một môi trường sư phạm đúng nghĩa - nơi “thầy ra thầy, trò ra trò”.
Vụ việc ở Trường THCS Đại Kim là một lời cảnh tỉnh. Giáo dục không chỉ là những bài giảng trong sách giáo khoa, mà còn là môi trường nuôi dưỡng sự tôn nghiêm và nhân cách. Một lớp học đủ rộng, một khoảng cách vừa phải giữa thầy và trò - đôi khi lại chính là “khoảng cách an toàn” cần thiết để gìn giữ sự tôn nghiêm, để ngăn chặn, hay ít ra là giảm thiểu, những điều không đáng có.
