Nhưng có những người vẫn lặng lẽ giữa cánh đồng hoang, rừng sâu, đầm lầy để lắng nghe tiếng gọi của thiên nhiên. Họ yêu và sống cùng nó, bảo vệ nó, kể lại câu chuyện của nó bằng ánh sáng, hình ảnh và trái tim.
1. Đó là câu chuyện của một nhiếp ảnh gia đã dành gần một thập niên theo dấu loài sếu đầu đỏ quý hiếm đang dần biến mất khỏi nhiều vùng đất Á châu. Ông không chỉ chụp ảnh, mà còn truyền đi thông điệp: Rằng thiên nhiên không phải là thứ xa lạ, mà là một phần của chúng ta. Mỗi bức ảnh là một lời nhắn gửi, mỗi chuyến đi là một hành động bảo tồn.
Chúng ta - những người đang sống trong cộng đồng, có thể không cầm máy ảnh, không lội qua đầm lầy, nhưng chúng ta có thể yêu thiên nhiên bằng cách khác “bằng sự quan tâm, bằng hành động nhỏ mỗi ngày, bằng việc giáo dục thế hệ sau về giá trị của sự sống của các loài hoang dã”.
Đó là nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh - ông nói: “Hãy để lòng yêu thiên nhiên không chỉ là cảm xúc thoáng qua, mà là một cam kết sống. Những bức ảnh về sếu đầu đỏ không chỉ là nghệ thuật, mà là lời nhắc nhở rằng vẻ đẹp ấy cần được gìn giữ. Và hãy để mỗi chúng ta trở thành một phần của hành trình bảo vệ hành tinh - không phải vì chúng ta phải làm, mà vì chúng ta muốn làm”.
2. Từ đầm lầy Đồng Tháp Mười - nơi từng là thiên đường của sếu đầu đỏ, ông đã lần theo dấu vết của loài chim này qua Campuchia, Myanmar và cả vùng phía Bắc Australia. Mỗi chuyến đi là một cuộc săn ảnh đầy thử thách, đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu biết về sinh thái, và cả sự đồng cảm với thiên nhiên. Ông đã từng chờ hàng giờ trong cái nắng cháy da hay muỗi đốt lúc về đêm cùng với những loài rắn độc chực chờ bên trong chiếc lều nghi trang ở Tràm Chim hay giữa rừng ngập nước; ông từng lội qua những vùng nước ngập mặn ở Ayeyarwady, hay bám theo những đàn sếu bay qua vùng đất Arnhem Land của Australia. Những bức ảnh ông chụp không chỉ ghi lại khoảnh khắc, mà còn là minh chứng cho sự tồn tại mong manh của loài chim quý hiếm này.
Sau gần một thập kỷ dấn thân vì thương yêu đàn sếu, ông đã cho ra đời cuốn sách ảnh mang tính học thuật, dày gần hơn 300 trang, khổ lớn 27,5x27,5cm, do NXB Thông tấn ấn hành. Theo tôi, đây là một công trình khoa học. Để hoàn thiện nội dung, ông đã tham khảo hàng trăm tài liệu trên thế giới, kết nối với các nhà khoa học, chuyên gia bảo tồn từ nhiều quốc gia nhằm bảo đảm tính chính xác và chiều sâu sinh thái. Cuốn sách không chỉ là tập hợp những bức ảnh nghệ thuật mà còn là một thông điệp mạnh mẽ về bảo vệ môi trường, bảo vệ các loài chim, thú quý hiếm. Mỗi trang sách là một lời nhắn gửi đến công chúng: Rằng vẻ đẹp của thiên nhiên cần được gìn giữ và sự sống của những sinh vật như sếu đầu đỏ phụ thuộc vào hành động của con người hôm nay.
Tác phẩm của ông được giới chuyên môn đánh giá cao không chỉ bởi nghệ thuật nhiếp ảnh xuất sắc mà còn bởi tinh thần làm việc tận tâm và trách nhiệm. Ông không chụp để khoe khoang, mà để truyền cảm hứng, để lay động trái tim người xem. Những bức ảnh sếu đầu đỏ của ông đã được triển lãm tại nhiều quốc gia, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn đa dạng sinh học…
3. Trong lời giới thiệu ấn phẩm, NXB nêu rõ: “Loài sếu đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và bảo tồn của quốc tế… Nó như là đại sứ cho Hòa Bình, giúp các dân tộc từ các quốc gia khác nhau nhận ra điểm chung với nguyên tắc là phát triển thông qua nghiên cứu và bảo tồn sếu đã góp phần tạo nên nền tảng của quốc gia rộng lớn hơn, các chương trình quốc tế và khu vực để bảo tồn đa dạng sinh học và thực hiện ý tưởng sử dụng đất bền vững… Cuốn sách cũng hy vọng rằng, những hình ảnh với những khoảnh khắc đẹp, quyến rũ, sẽ gieo vào lòng người xem tình cảm yêu mến loài chim sếu này, qua đó thúc đẩy ý thức của mỗi người, cùng sự nỗ lực của toàn thể xã hội trong việc bảo tồn sếu đầu đỏ, cũng như bảo tồn môi trường sống của chúng. Làm sao đưa chúng trở lại như mong ước của hàng triệu con tim được chiêm ngưỡng vẻ đẹp quyến rũ, huyền bí của loài chim này”!
Còn ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở Khoa học & Công nghệ tỉnh Đồng Tháp, nguyên Giám đốc Vườn quốc gia Tràm Chim nói về nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh, rằng: “Với bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực truyền hình, báo chí, anh Nguyễn Trường Sinh có cái nhìn sâu sắc về thực trạng mà sếu đầu đỏ tại Đồng bằng sông Cửu Long đang gặp phải từ nhiều góc độ: sinh cảnh, môi trường, tác động của con người… dẫn đến sự rời đi của sếu. Từ đó, nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh lên kế hoạch, thực hiện bằng tâm huyết và lòng nhiệt thành. Ngoài Việt Nam, anh đã đến các quốc gia Đông Nam Á khác như Myanmar, Campuchia để theo dõi và ghi hình những tập tính, hành vi, đời sống của sếu đầu đỏ phương Đông. Rồi vượt hàng ngàn cây số để chụp ảnh về hai phân loài sếu khác còn tồn tại: Sếu đầu đỏ Ấn Độ và sếu đầu đỏ Australia. Từ đó đem lại cho chúng ta một cái nhìn bao quát hơn về thực trạng đời sống của ba phân loài sếu đầu đỏ hiện nay…
Theo TS Trần Triết, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á - Hội sếu đầu đỏ quốc tế (International Crane Foundation), ấn phẩm “Sếu đầu đỏ” là công trình đầy tâm huyết với biết bao công phu và không ít tốn kém - cả về thời gian và tài chính. Ông nói: “Tác giả không chỉ đơn thuần chụp ảnh, ghi hình mà còn dành rất nhiều thời gian quan sát và ghi chép tỉ mỉ các hành vi, tập tính, hoạt động sống, sinh cảnh và những mối đe dọa đến đời sống sếu đầu đỏ mà anh quan sát được. Cuốn sách này ngoài việc trình bày những bức ảnh tuyệt đẹp về tất cả ba phân loài sếu đầu đỏ trên thế giới, còn cung cấp nhiều thông tin có giá trị về đời sống của chúng. Nhiều quan sát của tác giả có lẽ chưa từng được đề cập trong các tài liệu khoa học về sếu đầu đỏ đã công bố trước đây…”.
