Nước dâng cao bất thường, vượt mọi dự báo, nhấn chìm hy vọng và tài sản. Nhưng trong cái mênh mông, khắc nghiệt của con nước dữ, hơi ấm của tình người lại lan tỏa...
Từ ngày 6 đến 8/11, nhằm rằm tháng 9 âm lịch, con nước từ Biển Đông tràn vào, kết hợp với mưa lớn và ảnh hưởng của hoàn lưu bão xa, đã đẩy mực triều cường tại Cà Mau lên mức kỷ lục, vượt báo động 3. Con nước không chỉ dâng cao, mà còn chảy xiết, mang theo sức mạnh khó lường.
Trên những cánh đồng của ấp Kênh Giữa (xã Khánh Hưng), hàng trăm héc-ta lúa vừa gieo sạ bị chìm sâu trong nước. Nỗi xót xa hiện rõ trên gương mặt ông Nguyễn Văn Mới, nông dân có thâm niên hơn 10 năm làm lúa. Mặc dù đã cố công gia cố, thế nhưng bờ bao vẫn vỡ đến lần thứ ba. Thẫn thờ nhìn cánh đồng giờ đã thành biển nước, ông Mới chia sẻ: “Giờ thì không cứu được nữa rồi. Nước ngập năm nào cũng có nhưng ngập nhiều như năm nay là quá mức”.
Cùng chung cảnh ngộ, ông Phạm Văn Đứng, mặc dù đã huy động cả hai máy bơm, cũng đành bất lực nhìn lúa “ngâm” nước lâu ngày, bắt đầu lên mầm xanh. Ông ngậm ngùi: “Đành phơi cho gà ăn... chứ lúa lên mầm cỡ này thì làm được gì nữa bây giờ”.
Con nước không chỉ xóa nhòa đồng lúa. Tại Khu tái định cư Kênh Tư (ấp Lung Tràm, xã Khánh Hưng), ranh giới giữa đường và sông đã không còn. Những chiếc vỏ lãi, chiếc xuồng len lỏi trên con đường bê-tông, thay cho xe cộ. Người dân phải dùng xuồng đưa con đi học, ra chợ mua con cá, mớ rau… Cảnh tượng này cũng diễn ra ở nhiều tuyến đường nông thôn, nơi các em học sinh phải bì bõm đạp xe “lội nước” đến trường.
Ở vùng mặn phía nam Cà Mau, tình cảnh cũng không khá hơn. Ông Trần Văn Tú (ấp Tân Trung, xã Tân Ân) buồn rầu chỉ vào vườn cây ăn trái hơn 10 năm tuổi héo rũ vì ngập úng. “Dù đã nhận thông báo từ chính quyền, nhưng đỉnh triều vượt xa mức cảnh báo gần 0,5m khiến cho bà con không kịp trở tay. Nhiều hộ nuôi trồng thủy sản cũng thất thoát nặng nề, tốn kém hàng chục triệu đồng để gia cố lại bờ bao đã vỡ”, ông Tú buồn rầu nói.
Trước tình thế cấp bách, cả hệ thống chính trị Cà Mau đã vào cuộc quyết liệt. Một kế hoạch “phòng thủ” được Chi cục Thủy lợi kích hoạt. Hơn 300 cống đập ven biển và ven sông đồng loạt được vận hành. Toàn bộ các cống phía đê Biển Đông và dọc Quốc lộ 1 được lệnh đóng lại, ngăn nước biển dâng sâu vào nội đồng, tại các khu vực khép kín, trạm bơm hoạt động hết công suất để tiêu thoát nước.
Lực lượng vận hành ứng trực 24/24 giờ trong những ngày đỉnh triều. Khi triều rút, các cống sẽ được mở để tiêu thoát nước, tránh ngập úng kéo dài. “Về lâu dài, tỉnh cũng đang nghiên cứu giải pháp xây dựng hệ thống cửa cống tự động để ứng phó linh hoạt hơn”, Chi cục trưởng Thủy lợi Cà Mau Nguyễn Thanh Tùng cho biết phương án ứng phó.
Cùng với đó, tinh thần “4 tại chỗ” cũng được các địa phương trong tỉnh phát huy tối đa. Xã Năm Căn rà soát đê, chuẩn bị bao cát, tính cả phương án di dời dân; xã Nguyễn Phích huy động lực lượng bảo vệ hoa màu; trong khi xã Tạ An Khương vận động vận động người dân bồi trúc bờ bao, tu sửa cống tháo nước…
Thiên tai khắc nghiệt, nhưng cũng là lúc tinh thần “tương thân tương ái” của người Cà Mau được thể hiện rõ nhất. Đoàn công tác do Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau Tô Hoài Phương làm trưởng đoàn đã tức tốc đi kiểm tra thực tế tại các vùng thiệt hại nặng ở các xã Trần Văn Thời, Phước Long, Hồng Dân. Chuyến đi đã ghi nhận cụ thể những mất mát về lúa, hoa màu và ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. Trên cơ sở đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tham mưu Tỉnh ủy và phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh rà soát, lên phương án hỗ trợ kịp thời.
Điều đáng trân trọng là sự hỗ trợ này sẽ tập trung vào các hộ yếu thế, hộ nghèo, cận nghèo bị thiệt hại nặng. Nguồn kinh phí được huy động từ Quỹ phòng, chống thiên tai và sự chung tay, ủng hộ của đội ngũ cán bộ, công chức cùng cộng đồng… Sự quan tâm kịp thời nêu trên, dù lớn hay nhỏ, đều mang lại ý nghĩa sâu sắc trong cơn hoạn nạn. Như chia sẻ chân tình của ông Nguyễn Tuấn Hưng (ấp Tân Trung, xã Tân Ân), người vừa vất vả gia cố lại vuông tôm: “Chúng tôi cảm thấy ấm lòng vì ngày 10/11 vừa qua, lãnh đạo xã đã đến tận nơi thăm hỏi, động viên các hộ dân trong ấp ngay khi triều cường làm bể vuông, hư hại rau màu và cây ăn trái” .
Câu chuyện về đợt triều cường lịch sử này cũng là lời nhắc nhở người dân sông nước Cà Mau không bao giờ được lơ là, chủ quan trước những hiểm họa thiên nhiên. Và hơn hết, đó còn là yêu cầu về một chiến lược dài hơi, bền vững từ chính quyền và ngành chức năng đối với hạ tầng dân sinh và sản xuất, bởi Cà Mau với ba mặt giáp biển, sẽ luôn là nơi dễ bị tổn thương mỗi khi thời tiết trở nên bất lợi.
