Ông Nguyễn Hoàng Nam và bức tranh "Đua bò Bảy Núi".
Ông Nguyễn Hoàng Nam và bức tranh "Đua bò Bảy Núi".

Hồn tranh Bảy Núi

Tranh đá Bảy Núi của nghệ sĩ Nguyễn Hoàng Nam, ngụ xã Châu Phú, tỉnh An Giang đã góp phần làm tăng sự đa dạng trong dòng chảy văn hóa nghệ thuật của tỉnh.

Nguyễn Hoàng Nam là giáo viên dạy âm nhạc ở Trường trung học cơ sở Cái Dầu, xã Châu Phú; nhưng ông thích làm thơ, thư pháp, hội họa, nhất là các tranh đá đa sắc màu, mỗi bức tranh thể hiện thần thái riêng. Ông nhận thấy, đá granite ở quê hương Bảy Núi là loại đá tốt nhưng chưa ai sử dụng làm tranh nên bắt đầu nghiên cứu, tìm tòi.

Ông tìm hiểu và nhận thấy tỉnh Yên Bái (cũ) có đá mầu tự nhiên từ mỏ đá quý Lục Yên tạo nên những bức tranh quý. Một số vùng khác đá được nhuộm màu tạo nên nhiều bức tranh đẹp nhưng tuổi thọ không cao do thời gian đá bị phai màu. Trong khi đó, vùng Bảy Núi không có nhiều đá màu, đá lấp lánh nên chỉ thích hợp tạo ra dòng tranh đen trắng.

Ông Hoàng Nam bắt đầu vào vùng Thất Sơn, tỉnh An Giang sưu tầm đá núi, chọn lựa những cục đá Bảy Núi chỉ có một mầu sắc như đen, trắng, xám, nâu... Khi tìm được những hòn đá vừa ý, ông cho riêng từng loại đá màu vào cối đá, dùng chày giã cho nát ra rồi lọc lại và phân loại đá nhuyễn, đá to. Sau đó, lấy đá qua xử lý này đem ngâm nước cho sạch rồi phơi khô. Năm 2006, ông Hoàng Nam làm vài bức tranh đá núi và được chú ý bởi dòng tranh lạ, sắc mầu đen trắng nguyên thủy nhưng thể hiện được thần thái của tranh.

Năm 2008, dòng tranh đá Bảy Núi bắt đầu xuất hiện ở tỉnh An Giang. Đầu năm 2010, Hoàng Nam triển lãm 33 bức tranh đá núi tại quê nhà huyện Châu Phú (cũ) và đến cuối năm triển lãm 44 tác phẩm tại thị xã Châu Đốc (cũ). Năm 2012, tranh đá Bảy Núi của Nguyễn Hoàng Nam đoạt giải ba trong Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh An Giang. Đó là những bức tranh đen trắng về đồng quê như những con đò neo đậu bến quê, nữ sinh mặc áo dài đi xe đạp, đua bò Bảy Núi, hàng cây thốt nốt ẩn hiện trên vùng núi Thất Sơn… Ông đặt tên chung cho tranh là tranh đá Thất Sơn hoặc tranh Bảy Núi.

Ông Hoàng Nam cho biết, để làm được một bức tranh đá rất tốn thời gian, người họa sĩ phải ngồi tập trung cao độ, cần mẫn, chậm rãi rắc từng loại đá lên các hình vẽ trên tranh. Đá đen, đá trắng phải rắc như thế nào để nổi lên mảng sáng tối của tranh; đá xám là cầu nối giữa đá đen và đá trắng để liên kết từng gam màu của tranh; những hạt đá nhuyễn và to phải rắc đúng nơi đúng chỗ... Sau đó, mới là công đoạn dùng keo quét kết dính các lớp đá lại.

Ông Hoàng Nam chia sẻ: “Khâu khó nhất vẫn là rắc đá như thế nào để thể hiện được thần thái, sự tĩnh lặng của từng bức tranh. Tranh đá Bảy Núi là loại tranh mà người xem nhìn vào đó sẽ suy ngẫm, mường tượng chiều sâu cho nên đòi hỏi họa sĩ phải tinh tế, bố cục từng loại đá cho tranh hài hòa; nói cách khác là nếu nhanh, vội sẽ làm hỏng bức tranh”.

Như nhìn vào bức tranh đua bò Bảy Núi, sẽ thấy người nài bò trong tư thế mạnh mẽ chân đạp bừa, tay thúc bò phóng nhanh; từng đường gân, thớ thịt của bò đua thể hiện sống động; khoảnh khắc bùn sình văng tung tóe phía sau bước chạy của đôi bò. Hay bức tranh về ráng chiều Bảy Núi với chủ thể là những ngọn núi cao cùng hàng cây thốt nốt, bên dưới hàng cây là mục đồng cưỡi trâu thong thả đưa bầy trâu về chuồng...

Ngày trước, ông Hoàng Nam phải dùng cối giã đá, nhưng sau này có máy xay đá cho nên công việc bớt vất vả hơn. Theo ông Nam, ông đến với tranh là cái duyên, sau này nhiều người theo học nghề cứ vạn sự tùy duyên, không ép buộc. Rất nhiều người tìm đến tranh Bảy Núi sau đó lặng lẽ đi. Ông làm tranh nhưng không chạy theo thị trường, vì xác định đây là nghề tay trái, chủ yếu để thỏa mãn đam mê sáng tác.

Gần đây, những người yêu thích tranh đen trắng hay đặt hàng ông tranh chân dung, về thiên nhiên, hoa cỏ, đồng quê, tranh thư pháp... Một bức tranh giá rẻ nhất là 8 triệu đồng, thời gian hoàn thành từ 10 ngày trở lên, do vậy tranh đá Bảy Núi kén người chơi. Ông Nam cho biết, đến nay đã làm hơn 200 bức tranh và do làm từ đá nguyên thủy nên tranh đá Bảy Núi theo thời gian không phai màu dù treo ở nơi ánh sáng mạnh hay yếu.

Xem thêm