Người dân sử dụng ví điện tử để thanh toán thay cho tiền mặt ngày càng phổ biến.
Người dân sử dụng ví điện tử để thanh toán thay cho tiền mặt ngày càng phổ biến.

Chặng đường mới của chuyển đổi số

“Nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn” là thông điệp của Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025. Kể từ khi Chính phủ ban hành Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia vào tháng 6/2020, hành trình chuyển đổi số từ năm 2020 đến nay đã đạt được những thành tựu nhất định.

Nền móng chuyển đổi số đã cơ bản được hình thành, từ hạ tầng, dịch vụ đến thể chế với 80% dịch vụ công đã được xử lý hoàn toàn trên môi trường số, kinh tế số chiếm gần 20% GDP và đang chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới.

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thế giới đang bước vào một giai đoạn chuyển đổi sâu sắc với những bước tiến của AI, dữ liệu lớn, IoT, công nghệ sinh học, năng lượng mới và đặc biệt là xu hướng “kép” như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số toàn cầu. Đây là những thách thức to lớn, đồng thời là cơ hội vàng để Việt Nam bứt phá bắt kịp, tiến cùng và vươn lên.

Sau 5 năm, số liệu thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, nếu như giai đoạn đầu tập trung vào nâng cao nhận thức và xây dựng nền tảng hạ tầng số, thì nay, chuyển đổi số đã trở thành xu thế phát triển tự nhiên, gắn chặt với mọi mặt đời sống. Hạ tầng số Việt Nam hiện phát triển mạnh, với mạng viễn thông băng rộng phủ 99,3% thôn bản trên cả nước, tốc độ internet di động đạt trung bình 146,64 Mb/giây, xếp hạng 20 thế giới, mạng 5G triển khai với độ phủ 26%. Chính phủ số và dịch vụ công trực tuyến cũng có bước tiến rõ rệt. Lượng hồ sơ giải quyết trực tuyến toàn trình đạt gần 40%, tăng 9 lần so với năm 2019. Việt Nam tăng 15 bậc trong xếp hạng chính phủ điện tử của LHQ. Kinh tế số đóng góp ngày càng lớn, với doanh thu công nghiệp công nghệ thông tin năm 2024 đạt 118 tỷ USD. Thể chế chính sách về chuyển đổi số ngày càng hoàn thiện. Nhiều nền tảng số quốc gia và dịch vụ số cơ bản được đưa vào sử dụng. Đặc biệt, xã hội số với 100 triệu công dân số đang hình thành rõ nét, người dân sử dụng mã QR, ví điện tử, căn cước công dân gắn chip, các ứng dụng y tế, giáo dục, thanh toán trực tuyến đã trở nên phổ biến và quen thuộc.

Năm 2025 cũng là năm bản lề, kết thúc 5 năm triển khai Chuyển đổi số Quốc gia và mở ra Giai đoạn 2 (2026-2030). Giai đoạn mới tập trung vào tính thực chất, tạo ra tác động thực tế đến kinh tế-xã hội thay vì chỉ dừng lại ở các kết quả trung gian. Để đánh dấu sự chuyển đổi này, giai đoạn 2 sẽ tập trung vào 5 chuyển đổi căn bản gồm chuyển từ nhận thức số sang năng lực số, trang bị kỹ năng số thực tế, năng lực làm việc và khai thác dữ liệu cho người dân và cán bộ. Chuyển từ dịch vụ công trực tuyến sang chính phủ thông minh, tiến tới một chính phủ vận hành và ra quyết định dựa trên phân tích dữ liệu lớn. Chuyển từ doanh nghiệp số sang kinh tế số, hướng tới mục tiêu kinh tế số chiếm 30%. Chuyển từ người dân sử dụng sang người dân làm chủ, trao quyền cho người dân làm chủ danh tính số, dữ liệu cá nhân và các tài khoản số. Chuyển từ số hóa dữ liệu sang dữ liệu mở, sẵn sàng chia sẻ, mở dữ liệu một cách an toàn để kích hoạt sự sáng tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).

Song song với phát triển công nghệ, Việt Nam đang đẩy mạnh xây dựng văn hóa số, đạo đức số và kỹ năng số, để mỗi người dân không chỉ là người sử dụng công nghệ, mà còn là “công dân số có trách nhiệm”, biết bảo vệ mình và tôn trọng cộng đồng trong không gian mạng.

Xem thêm