Khởi động dự án từ năm 2021, trong ba năm triển khai, công nghệ tận dụng cảm biến chuyển động trên hơn hai tỷ điện thoại sử dụng phần mềm Android của Google đã ghi được hơn 11.000 trận động đất, phát đi cảnh báo đến hàng triệu người tại 98 quốc gia và vùng lãnh thổ, chỉ bằng việc kết nối cộng đồng người dùng.
Google đã dệt nên một mạng lưới cảm biến khổng lồ, hoạt động gần như tương đương với các trạm quan trắc địa chấn chuyên dụng. Trong khi, “hầu hết các quốc gia đều không có hệ thống cảnh báo sớm động đất, và hệ thống này có thể giúp cung cấp dịch vụ đó”, nhà địa chấn học Allen Husker (Viện Công nghệ California) nhận định.
Khác với các máy đo địa chấn đặt ngầm dưới đất, hệ thống của Google dựa trên số lượng điện thoại khổng lồ hiện có trên toàn cầu. Mỗi rung chuyển, mỗi giao động nhỏ trong không khí hay mặt đất đều được điện thoại thu nhận, gửi dữ liệu lên máy chủ. Từ đó, các thuật toán xử lý tín hiệu, xác định cường độ và vị trí động đất, rồi lập tức gửi thông báo cảnh báo đến người dùng gần khu vực tâm chấn. Nghĩa là, hàng trăm triệu người có thể có cơ hội biết trước vài giây để tìm nơi trú ẩn. Trong hoàn cảnh thiên tai, vài giây đó có thể là ranh giới sinh tử.
Tuy nhiên, dù ấn tượng, công nghệ này vẫn còn nhiều giới hạn. Tháng 2/2023, khi hai trận động đất mạnh liên tiếp xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ khiến hơn 50.000 người thiệt mạng (theo Reuters), hệ thống của Google đã đánh giá thấp cường độ, gửi đi khoảng 4,5 triệu cảnh báo - nhưng chưa đủ khẩn cấp.
Do đó, chính Google cũng thừa nhận: Hệ thống cảnh báo động đất trên Android chỉ là dịch vụ “bổ sung”, không nhằm thay thế các thiết bị đo đạc và cảnh báo chính thức. Google mang lại một cách tiếp cận mới nhanh, rẻ, dễ triển khai ở mọi nơi, nhưng khi đối diện với những thảm họa cường độ lớn, chỉ công nghệ dựa vào cộng đồng thôi vẫn là chưa đủ.
Không chỉ vậy, giới chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về tính “độc quyền” và khai thác dữ liệu cá nhân của Google. Các dữ liệu thô từ điện thoại, do vướng lo ngại quyền riêng tư, không dễ dàng chia sẻ cho giới khoa học độc lập hay các cơ quan nhà nước. Điều này dẫn đến câu hỏi: Nếu một hệ thống an toàn công cộng lại phụ thuộc vào thuật toán kín kẽ của một tập đoàn công nghệ, liệu các chính phủ có thể đặt trọn niềm tin?
