Cá voi xanh giống như “lính canh” đại dương và tiếng hát của chúng gợi mở nhiều điều về sức khỏe của hệ sinh thái.
Cá voi xanh giống như “lính canh” đại dương và tiếng hát của chúng gợi mở nhiều điều về sức khỏe của hệ sinh thái.

Khi những “bản giao hưởng” dần tắt

Đã qua rồi thời kỳ những đàn cá voi xanh đua nhau cất tiếng hát để tạo nên những “bản giao hưởng” sâu thẳm, đại dương giờ đang dần trở nên yên ắng một cách đáng báo động.

“Khi bạn bắt đầu lắng nghe xem có bao nhiêu thứ tạo ra âm thanh trong đại dương, bạn sẽ thấy những gì mình nghe được thật sự đáng kinh ngạc. Thế giới âm thanh này có thể giúp chúng ta hiểu được tác động của con người, thiên nhiên và sự cân bằng giữa chúng”, Jarrod Santora, nhà hải dương học hệ sinh thái và nhà nghiên cứu sinh vật học Mỹ chia sẻ.

Trong nhiều năm liền, các nhà khoa học ở Mỹ đã thả một sợi cáp khoảng 52 km kéo dài từ bờ biển California dọc theo đáy biển, được buộc chặt xuống đất ở độ sâu 910m dưới mặt nước. Ở đầu cáp là một ống trụ kim loại rộng 5 cm đứng trên ba chân. Chiếc thủy âm này, giống như một micro dưới nước, có thể ghi lại và theo dõi những giai điệu biến đổi của đại dương.

Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sau mỗi đợt nắng nóng lớn chưa từng thấy, tiếng hát của cá voi xanh và cá voi vây hay còn gọi là cá voi lưng xám đã trở nên ít hơn nhiều so những năm trước. Khi phân tích kỹ, cá voi sẽ không cố gắng hát khi còn đang đói. Chúng dành toàn bộ thời gian chỉ để cố gắng tìm kiếm thức ăn. Tiếng kêu của cá voi xanh giảm gần 40% khi con mồi trở nên khan hiếm. Và điều đó cho thấy, chúng đang trải qua giai đoạn vô cùng căng thẳng.

“Sự suy giảm của quần thể nhuyễn thể và cá cơm (thường gọi là krill) khiến những loài động vật sống phụ thuộc vào chúng gặp xui xẻo. Nước biển ấm lên khiến krill tản ra khắp nơi, làm cá voi xanh khó lòng tìm đủ thức ăn cần thiết. Khi có ít cơ hội kiếm ăn hơn, chúng cũng không nỗ lực hơn trong việc sinh sản. Sự im lặng ngày càng tăng của chúng đã trở thành một lời cảnh báo rõ ràng”, Nhà sinh vật học biển Kelly Benoit-Bird giải thích.

Lượng khí thải nhà kính ngày càng tăng khiến năng lượng mặt trời được giữ lại nhiều hơn. Các đại dương theo đó cũng hấp thụ hơn 90% lượng nhiệt dư thừa từ biến đổi khí hậu. Tính từ những năm 1940, thời gian kéo dài của các đợt sóng nhiệt đại dương đã tăng gấp ba lần. Ngay cả ở những vùng nước nông, tôm - một trong những loài gây ồn ào nhất đại dương, cũng táp mạnh hơn, kêu lách tách như pháo nổ dưới nước trong thời điểm nhiệt độ nước tăng.

Ở phía bên kia đại dương, nơi vùng biển giữa các đảo của New Zealand, các nhà nghiên cứu cá voi xanh cũng phát hiện ra các vùng nước yên tĩnh đến kỳ lạ trong những năm sóng nhiệt biển tăng bất thường. Rõ ràng, việc lắng nghe âm thanh của đại dương đã cung cấp những dữ liệu quý giá để bảo tồn và quản lý hệ sinh thái biển.

Khi những “bản giao hưởng” của đại dương dần tắt, thế giới quanh ta nhiều khả năng cũng thay đổi sâu sắc và có nguy cơ vĩnh viễn không trở lại được như xưa.

Xem thêm