Hơn 300 sản phẩm “xấu lạ”, từ dép bông hình bàn chân người, tượng mini mặt quái dị đến mũ sầu riêng, được trưng bày tại triển lãm cũng là 300 sản phẩm đã chiến thắng hoặc lọt vào vòng chung kết của cuộc thi thường niên Đồ Xấu Taobao, do Taobao, nền tảng thương mại điện tử thuộc Tập đoàn Alibaba tổ chức.
Tuy Giải thưởng đã được trao nhiều năm, nhưng đây là lần đầu Taobao tổ chức hẳn một triển lãm vinh danh những món đồ ấy. Yu Hu, Giám đốc dự án Giải thưởng Đồ Xấu, cho biết Kỷ nguyên của đồ xấu đã đến thu hút hơn 3.000 lượt khách mỗi ngày trong suốt thời gian diễn ra.
Điểm đáng nói, đây không chỉ là sân chơi sáng tạo, mà còn phác họa rõ nét một xu hướng tiêu dùng mới của giới trẻ Trung Quốc nói riêng, thế giới nói chung: Mua sắm bằng cảm xúc. Họ sẵn sàng chi tiền cho những món đồ kỳ dị, miễn mang lại niềm vui, sự đồng cảm hoặc thể hiện cá tính riêng. Từ năm 2020, dòng sản phẩm “xấu dễ thương” đã mang về doanh thu hơn 100 triệu nhân dân tệ (14 triệu USD) cho Taobao, và theo Yu ước tính, tốc độ tăng trưởng hiện tại của lĩnh vực này đang ở mức hai hoặc thậm chí ba chữ số.
Theo Reuters, trong bối cảnh kinh tế trì trệ, tiêu dùng cảm xúc trở thành “xa xỉ phẩm giá rẻ”. Nó cho phép người trẻ tìm kiếm niềm an ủi, thể hiện cá tính mà không cần bỏ ra quá nhiều tiền. Thí dụ như “cơn sốt” Labubu, nhân vật đồ chơi “vừa xấu vừa dễ thương”, từng khiến cả thế giới mê mẩn, là minh chứng rõ rệt cho xu hướng này.
Một vị khách đến tham quan triển lãm đã chia sẻ: “Xấu cũng là một dạng đẹp”, như một tuyên ngôn về sự dịch chuyển thẩm mỹ. Giới trẻ ngày nay không còn bó buộc trong chuẩn mực đẹp-xấu truyền thống, mà đề cao tính độc đáo, khác biệt và cảm xúc cá nhân.
Tuy nhiên, đằng sau sự bùng nổ của xu hướng tiêu dùng ấy cũng ẩn chứa nhiều lo ngại. Xu hướng tiêu dùng nhanh, chạy theo trào lưu “ugly-cute” có thể kéo theo lượng rác thải không nhỏ. Những món đồ vốn mang tính giải trí ngắn hạn dễ bị bỏ đi khi hết “hot trend”, tạo áp lực cho môi trường. Và, còn cả mối lo về sự đề cao quá mức cảm xúc cá nhân ở một số người trẻ...
