Nhưng bằng niềm đam mê và tinh thần ham học hỏi, cô gái 9x Mai Thị Ánh Xuân (ấp Phước Xuân, xã Phú Túc, tỉnh Vĩnh Long) đã xây dựng thành công mô hình trang trại trồng nấm sạch, trở thành nguồn cảm hứng khởi nghiệp cho nhiều phụ nữ quê nhà bằng nông nghiệp và thân thiện môi trường.
Nâng tầm nông sản địa phương
Năm 2017, khi còn là nhân viên của một công ty may ở Bến Tre (cũ), Ánh Xuân đã nuôi giấc mơ trồng nấm. Từ vài chục bịch phôi trong căn chòi lợp lá dừa nước, đến nay chị đã gây dựng nên Trang trại nấm Xuân Mai với hàng chục loại nấm, vừa tạo thu nhập ổn định, vừa trở thành điểm trải nghiệm hấp dẫn cho người dân địa phương.
Những ngày đầu, vốn liếng eo hẹp, kinh nghiệm gần như bằng không. Giàn treo 5.000 bịch phôi nấm đầu tiên sập đổ trong chớp mắt, để lại bài học “nhớ đời” cho cô gái trẻ. Nấm lại thất thường, khi khô héo vì thiếu ẩm, lúc loang bệnh do môi trường không ổn định. “Chăm nấm tỉ mỉ lắm, phải kiểm tra thường xuyên để xử lý ngay khi phát hiện các bệnh về nấm, trại phải luôn giữ môi trường râm mát, độ ẩm nhất định nấm mới phát triển tốt, rồi chăm sóc khi mưa lúc nắng khác nhau, độ ẩm phải đo bằng máy... Nói chung cây nấm được chăm như chăm con nhỏ vậy”, Ánh Xuân vừa cười vừa kể.
Không bỏ cuộc, chị cần mẫn học hỏi trên mạng, tham gia các hội trồng nấm, rồi cùng chồng theo học lớp phân lập giống tại Viện Nông nghiệp miền Nam. Vốn liếng kinh nghiệm tích lũy dần giúp Xuân mở rộng từ nấm bào ngư sang nhiều loại cao cấp như hoàng kim, sò Thái, mối đen, linh chi… Đến mùa mưa có thêm nấm mèo, Tết lại rộn ràng bonsai linh chi. Nấm còn được kết thành những bó hoa rực rỡ, vừa làm quà tặng, vừa dùng được trong bữa ăn.
Hiện nay, Trang trại nấm Xuân Mai đã phát triển lên bảy trại nấm, mỗi tháng cung cấp ra thị trường từ 1 - 1,5 tấn nấm các loại, riêng tháng bảy âm lịch hằng năm tăng lên chừng 2 tấn do có nhiều người ăn chay. Mỗi trại có diện tích từ 50-60 m2, được xây dựng tách biệt nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm chéo, bảo đảm an toàn sinh học và ổn định sản lượng. Chị Xuân cho biết, việc phân nhỏ các khu sản xuất được đúc rút kinh nghiệm từ thực tế một số trang trại lớn ở nơi khác bị thất bại do dịch bệnh phát sinh trên diện tích trồng tập trung. Riêng với dòng nấm linh chi, Xuân trồng thành những chậu bon sai bán làm cảnh dịp Tết rồi sau đó sẽ dùng ngâm rượu hoặc nấu nước uống bồi bổ sức khỏe. Ánh Xuân đã tính đến phương án mua máy sấy, lên ý tưởng phát triển các sản phẩm từ nấm như bột nêm, trà nấm linh chi, snack nấm...
Lan tỏa tinh thần khởi nghiệp xanh
Không chỉ làm kinh tế giỏi, Ánh Xuân còn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với cộng đồng. Trên các nền tảng mạng xã hội, chị thường xuyên đăng tải video hướng dẫn kỹ thuật trồng nấm, bí quyết bảo quản nấm tươi bằng phương pháp dân gian (như dùng lá chuối) và những bài học từ chính thất bại đầu tiên của mình, với mong muốn giúp những người khởi nghiệp sau có thêm bài học thực tế, tránh được rủi ro.
“Mình lập trang fanpage để hướng dẫn trồng nấm tại nhà cho các bạn trẻ, phụ nữ muốn trồng thử nghiệm để dùng làm thực phẩm cho bữa ăn hằng ngày hoặc cũng có thể kinh doanh, tạo thêm thu nhập cho gia đình”, chị Ánh Xuân chia sẻ.
Năm 2023, mô hình hoa nấm độc đáo của chị đạt giải nhất cuộc thi Khởi nghiệp do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bến Tre tổ chức. Từ đó, chị kết nối được với nhiều phụ nữ ở các tỉnh, thành phố, hình thành một mạng lưới nhỏ những người khởi nghiệp từ nấm sạch.
“Điều quan trọng là phải có đam mê, tinh thần học hỏi và biết chọn hướng đi phù hợp thì thành công sẽ đến”, Ánh Xuân chia sẻ. Câu chuyện của chị không chỉ là thành công của một mô hình nông nghiệp sạch, mà còn là hình ảnh đẹp về người phụ nữ miền Tây năng động, dám nghĩ, dám làm và luôn biết chia sẻ với cộng đồng.
