Học sinh Trường trung học phổ thông Việt-Mỹ giới thiệu các sản phẩm tái chế từ rác thải. Ảnh: Mỹ Ly
Học sinh Trường trung học phổ thông Việt-Mỹ giới thiệu các sản phẩm tái chế từ rác thải. Ảnh: Mỹ Ly

Lan tỏa trường học không rác thải nhựa

Tại thành phố Cần Thơ, thời gian qua nhiều ngôi trường nổi lên như điểm sáng về xây dựng trường học sinh thái, trở thành hình mẫu gắn kết giáo dục - môi trường - cộng đồng.

Những điểm sáng

Trường trung học phổ thông Việt Mỹ là mô hình tiêu biểu của phong trào “không rác thải nhựa”. Tại đây, học sinh không chỉ học qua sách vở, mà còn tham gia tích cực vào ngoại khóa: Câu lạc bộ STEM, sáng tạo sản phẩm tái chế từ vỏ trái cây, tuần lễ môi trường, phân loại rác ngay trong lớp học.

Đại diện Trường trung học phổ thông Việt Mỹ cho biết, nhà trường đã xây dựng kế hoạch dài hạn, tập trung vào ba nội dung cốt lõi, gồm phát triển phẩm chất, năng lực cá nhân hướng tới ý thức cộng đồng; các hoạt động tuyên truyền và giáo dục; hoạt động trải nghiệm và thực tiễn. Từ đó, giúp các em hứng thú, chủ động trong việc phân loại rác, tái chế ly, chai nhựa dùng một lần thành sản phẩm hữu ích.

Việc thay đổi thói quen của học sinh cũng được Trường trung học phổ thông FPT Cần Thơ xác định là nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng trường học sinh thái. Cô Nguyễn Thị Uyên Thúy, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, học sinh đã hình thành văn hóa sống xanh, sạch, đẹp thông qua việc tự trang bị bình nước cá nhân, hạn chế tối đa các hoạt động sử dụng rác thải nhựa hoặc nhựa dùng một lần.

“Để thay đổi được thói quen của học sinh, ngoài động viên, tuyên truyền, nhà trường đã lồng ghép các tiêu chí liên quan đến giảm rác thải nhựa, bảo vệ môi trường sống vào từng môn học cụ thể, như in ấn, sử dụng vật liệu tái chế trong các dự án, bài tập được giao. Qua đó, vừa nâng cao ý thức, vừa ghi nhận đóng góp của các học sinh bằng việc cộng điểm khuyến khích”, cô Thúy cho biết.

Mô hình trường học sinh thái là mô hình giúp lồng ghép giáo dục môi trường vào học đường, nuôi dưỡng ý thức, hình thành thói quen xanh ngay từ ghế nhà trường. Theo đó, nhiều trường học đã xây dựng vườn sinh thái, vườn rau sạch phục vụ bữa ăn bán trú; liên kết doanh nghiệp thu gom rác tái chế gây quỹ học bổng; phong trào “Đổi rác nhựa lấy cây xanh”...

Nuôi dưỡng ý thức, hình thành thói quen

Theo khảo sát của Ngân hàng Thế giới từ ba năm trước, Đồng bằng sông Cửu Long là điểm nóng rác nhựa dùng một lần, chiếm 72% tổng lượng rác thải nhựa cả nước. Tại Cần Thơ, khu vực ven sông đô thị, mật độ rác nhựa lên tới 34,5 vật phẩm trên mỗi đơn vị khảo sát, gần gấp ba lần vùng nông thôn.

Trong bối cảnh đó, mô hình trường học giảm rác thải nhựa mang ý nghĩa thiết thực và cấp bách. Vì vậy, để phong trào trường học sinh thái đạt hiệu quả bền vững, ông Nguyễn Văn Khởi, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ, đề xuất: Ngành giáo dục và đào tạo cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong việc xây dựng và nhân rộng mô hình trường học sinh thái, coi đây là tiêu chí quan trọng trong đánh giá trường học xanh, an toàn, thân thiện. Các cơ quan, đoàn thể và chính quyền địa phương cần tăng cường hỗ trợ, kết nối nguồn lực, đồng hành cùng nhà trường trong các sáng kiến về môi trường, đặc biệt là công tác truyền thông, tuyên truyền giảm rác thải nhựa. Cùng đó, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội cần chung tay với ngành giáo dục và đào tạo trong việc cung cấp các giải pháp thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần, khuyến khích tiêu dùng bền vững.

Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, để thực hiện sự chuyển mình từ trường học xanh - sạch - đẹp sang mô hình trường học sinh thái, điều cần lưu ý là phải có lộ trình cụ thể. Lộ trình này có thể kéo dài một năm hoặc nhiều năm nhưng phải bảo đảm được xây dựng và có kế hoạch thực hiện rõ ràng, với nguồn lực nhất định.

Mỗi mái trường hãy là một khu vườn của sự sống xanh, hành động nhỏ hôm nay sẽ góp phần vào tương lai bền vững.

b13.jpg
Sản phẩm tái chế từ rác thải. Ảnh: Tạ Quang

Năm 2024, thành phố Cần Thơ có hai trường đạt giải thưởng “Trường học sinh thái ASEAN”, trong đó giải nhất thuộc về Trường trung học phổ thông Việt Mỹ, giải nhì thuộc về Trường trung học phổ thông FPT Cần Thơ.