Đừng dở dang trong gỡ rào công viên

Công viên chạm nhịp phố

Từ cuối năm 2022, Hà Nội dỡ bỏ hàng rào công viên Thống Nhất (quận Hai Bà Trưng) và dần triển khai tại các công viên trên địa bàn Thủ đô. Thay đổi này tạo nên diện mạo mới và nhận được đồng thuận của người dân.

Giữa những ngày hè oi ả, người người thư thả bước qua lối Trần Nhân Tông, Lê Duẩn vào Công viên Thống Nhất mà không cần dò tìm cổng chính. Thay cho hàng rào cao là những luống hoa, bồn cây xanh mướt, lối đi thông thoáng. Nhiều người dân, nhất là người cao tuổi, bày tỏ sự hài lòng. Ông Phạm Anh Tuấn (71 tuổi, ở số 42 phố Kim Hoa), người gắn bó hàng ngày với công viên phấn khởi: “Ngày xưa có hàng rào cảm thấy như đi trong một cái chuồng bị nhốt. Nay nhìn từ trong hay ngoài đều thấy dễ chịu, thoáng đãng và gần gũi với thiên nhiên”. Chung quan điểm, một cụ bà ở phố Khâm Thiên nhận xét: “Ngày xưa có rào, còn nhiều tệ nạn, nay dỡ bỏ, tình trạng đó gần như chấm dứt và sáng sủa hơn nhiều”.

Nhiều chia sẻ cho thấy việc mở rào không chỉ là thay đổi cảnh quan mà còn tạo nên hiệu ứng tích cực về tâm lý, thị giác và sự hòa nhập. Bà Nguyễn Thị Dung (63 tuổi, phố Ninh Quang, phường Quốc Tử Giám) bày tỏ: Tôi già rồi, dắt xe đi vòng tìm cổng vào rất bất tiện. Dỡ rào đi lại dễ dàng hơn. Nhiều người khác cũng đồng tình rằng, việc tháo bỏ hàng rào đặc biệt giúp ích cho người già, người khuyết tật.

Công viên Cầu Giấy (quận Cầu Giấy) đang được cải tạo và sẽ được dỡ bỏ hàng rào. Trước đây quanh công viên, nhiều vị trí trở thành điểm bán hàng rong. Hàng rào trở thành nơi treo đồ, bán hàng, nhiều vị trí thành nơi đỗ xe ô-tô suốt ngày đêm. Do vậy việc sửa chữa và dỡ bỏ rào được hưởng ứng nhiệt tình. Những ý kiến từ người dân ở khu vực Công viên Bách Thảo, Mai Dịch cũng nhấn mạnh hiệu quả tích cực trong việc tiếp cận không gian công cộng. Nhiều người chia sẻ: Ngày xưa toàn khóa cửa, nhìn hàng rào kín không ai muốn vào. Nay mở ra, ai cũng tiện ngồi uống nước, nghỉ mát, tập thể dục. Công ty vệ sinh làm tốt, công viên sạch sẽ hơn.

Sinh viên các trường đại học gần công viên cũng hưởng ứng. “Công viên mở” giúp hoạt động picnic, chụp ảnh, giao lưu trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn. Một nhóm sinh viên Đại học Bách khoa, Trường đại học Xây dựng chia sẻ: Công viên Thống Nhất bây giờ giống như một quảng trường mở, cảm giác gần gũi với phố xá hơn hẳn, dễ hẹn hò, sinh hoạt nhóm mà không bị gò bó”. Các công viên mở đang dần trở thành “lá phổi mềm mại” của đô thị hiện đại, nơi giao thoa giữa thiên nhiên và lối sống năng động.

Mở rào đừng để bất an

Tuy nhiên, trong quá trình “mở” này, đã có những lo ngại về mất kiểm soát an ninh, vệ sinh môi trường và sự lộn xộn do thiếu đồng bộ. Một số nơi tháo rào chưa đồng bộ. Một số vị trí dù đã mở vẫn chưa có đường đi rõ ràng khiến người dân giẫm lên cỏ, hồ nước ô nhiễm, thùng rác còn hạn chế… Một sinh viên y khoa chia sẻ: Bạn mình bị móc túi ba lần ở công viên. Không có hàng rào, người lạ ra vào rất dễ, xe máy cũng chạy vô như chốn không người. Ông Trần La Thọ (67 tuổi, ở 99 phố Quán Thánh) so sánh: Có rào yên tĩnh hơn, giao thông không ảnh hưởng. Tháo rào, xe máy chạy vào gây lộn xộn. Ông Bùi Mạnh Cường (52 tuổi, ở Cầu Giấy) nói: Riêng chú thấy hàng rào là cần thiết để ngăn đường sá với người đi bộ bên trong. Nếu không có hàng rào công viên sẽ bị lợi dụng để buôn bán nước, cắt tóc… Nếu dỡ bỏ, ai cũng có thể đi vào tùy tiện, rất khó quản lý và nhanh xuống cấp.

Tại Công viên Thanh Xuân (quận Thanh Xuân) - nơi giáp nhiều tuyến đường lớn, nỗi lo an toàn càng rõ rệt. Bà Thiện - nhân viên bảo vệ (60 tuổi, ở phố Nhân Chính) cho rằng, bắt buộc phải để hàng rào vì nếu bỏ đi sẽ dễ xảy ra các vấn đề tệ nạn xã hội hơn. Bên cạnh đó, ý thức của người dân còn kém như vứt rác chưa đúng nơi quy định. Chị Nguyễn Thị Thu Trang (43 tuổi, ở phố Hoàng Minh Giám) cảm thấy bỏ rào nguy hiểm, đặc biệt với các bạn nhỏ, dễ chạy ra đường hơn. Cùng ý kiến đó, Chị Hồng Tú ở phố Kim Mã thường xuyên đưa con nhỏ đến công viên, cũng e ngại: Trước kia có rào còn yên tâm cho con chơi.

Từ phản hồi thực tế, có thể thấy cần có phương án linh hoạt, đồng bộ và phù hợp từng khu vực. Cần thiết kế lại hạ tầng giao thông nội khu công viên với đường đi rõ ràng, tránh giẫm lên cỏ. Đồng thời tăng cường lắp camera an ninh, ánh sáng, thùng rác, biển chỉ dẫn và các quy định chung. Ngoài ra, cần bố trí lực lượng bảo vệ, vệ sinh chuyên trách, nhất là tại các công viên lớn. Đặc biệt là quy hoạch khu để xe hợp lý, không để xe máy lấn vào không gian công viên. Ông Bùi Đắc Tình (67 tuổi, ở phố Đội Cấn, quận Ba Đình) nhấn mạnh: “dỡ rào phải có chỗ để xe máy, quy hoạch các góc nhỏ để xe, không để xe đi trực tiếp vào sân, ảnh hưởng tới người đi bộ và lộn xộn, mất mỹ quan công viên”.

Thay vì tháo dỡ đại trà, có những ý kiến đề xuất mô hình “mở có chọn lọc” - phân khu vực mở - đóng, kết hợp rào thấp, lối vào nhiều cổng nhỏ, vừa thuận tiện, vừa bảo đảm kiểm soát. Theo đó, không gian mở chỉ phát huy hết giá trị khi đi kèm với cơ chế quản lý phù hợp và ý thức công dân được nâng cao.