Phiên 8/8, từ mốc hơn 1.580 điểm, có lúc VN-Index giảm xuống 1.565 điểm trước khi tăng nhẹ trở lại 3 điểm để đóng cửa đạt 1.585 điểm. Một NĐT dày dạn kinh nghiệm cho biết đã bán toàn bộ danh mục của mình vào đầu giờ chiều phiên 8/8, khi VN-Index giảm mạnh và tính ra đã bị bán “hớ” vì giá sau đó tăng trở lại.
Phiên 13/8, cũng vào đầu giờ chiều, VN-Index đã thủng ngưỡng 1.600 điểm và rơi gần 20 điểm, nhưng kết phiên lại tăng hơn 3 điểm để đạt gần 1.612 điểm. Và tất nhiên cũng có những NĐT rơi vào trường hợp tương tự người dày dạn kinh nghiệm kể trên.
Về mặt tâm lý, bán hớ cũng tạo ra cảm xúc tiêu cực không khác gì phải cắt lỗ. Bán hớ hoặc cắt lỗ đều có thể khiến NĐT có tâm lý nóng vội để sửa sai hoặc mong muốn gỡ gạc càng nhanh càng tốt. Đây cũng chính là nguồn cơn có thể đưa NĐT đến một loạt sai lầm tiếp theo.
VN-Index vượt đỉnh 1.600 điểm dễ dàng khiến cho những người không theo được sóng tiếc nuối và có xu hướng quay trở lại mua. Nhưng đã mua thì phải mua cho trúng, bởi lẽ chỉ số tăng nhưng không phải cổ phiếu (CP) nào cũng tăng. Nói đơn cử, lực đẩy của VN-Index trong thời gian qua bắt nguồn từ nhóm CP có vốn hóa lớn, rổ VN30… nhưng từng CP sẽ nổi sóng ở mỗi thời điểm khác nhau, nên nếu chọn thời điểm không phù hợp, NĐT có thể thua lỗ. Đơn cử như MWG, phiên 13/8, dù VN-Index tăng nhưng CP này giảm gần 2% xuống dưới mốc 71.000 đồng/CP. MWG đã công bố kết quả kinh doanh quý II cũng như nửa đầu năm 2025 với nhiều con số tích cực, là CP được nhiều NĐT ưa chuộng, nhưng tất nhiên CP phải có lúc tăng-giảm, có lúc đồng biến, cũng có khi nghịch biến với thị trường chung. Đặt trong trường hợp những người mua MWG ở vùng giá 72.000 đồng/CP những phiên gần đây, hoàn toàn có khả năng sẽ bán với giá dưới 71.000 đồng/CP nếu nhận định CP này giảm, và tất nhiên không có lãi.
Thực tế trong vài tháng qua, nếu lựa chọn CP một cách bài bản hoặc nghe theo tư vấn phù hợp từ phía nhân viên môi giới, NĐT hoàn toàn có thể lãi vài chục % chỉ trong thời gian ngắn, tức là gấp kha khá so với gửi tiết kiệm nguyên năm. Nhưng để giữ được thành quả này lại là việc ít ai nhắc đến và nhiều quyết định có thể dẫn đến những hệ quả đáng tiếc. Giả định, một NĐT lãi 20% và tiếp tục giao dịch thiếu cẩn trọng với suy nghĩ nếu “lỗ” cùng lắm là mất 7% hoặc 10%, đây cũng là tâm lý của nhiều NĐT hiện nay, khi nhiều người còn lãi gấp nhiều lần so với 20%. Nhưng thực tế, nếu sử dụng margin với tỷ lệ cao, chẳng hạn 1:1, chỉ cần CP giảm 5%, thì thực tế đã lỗ 10%, và chỉ cần một phiên CP giảm sàn, tâm lý sẽ gặp rất nhiều thách thức. Và đến lúc này, không ít người sẽ lại suy nghĩ rằng, tại sao không dừng sớm hơn, bảo vệ thành quả, nghỉ ngơi, lãi ít đi, nhưng giữ được tâm trí tỉnh táo. Đó cũng là lý do nhiều chuyên gia chứng khoán đưa ra lời khuyên: Không quan trọng bạn kiếm được bao nhiêu, quan trọng là bạn bảo vệ thành quả đó như thế nào.
