Những thương vụ M&A bây giờ cũng không còn khiến báo chí tốn quá nhiều giấy mực hay gây sốt với các nhà đầu tư.
Chỉ chừng cách đây 10 năm, nói đến M&A, người ta có thể hình dung đến việc bên mua hướng đến mở rộng thị phần, quy mô hoặc nhắm đến các công ty khởi nghiệp (startup) có lợi thế kinh doanh khác biệt… Giờ đây, những mục tiêu kể trên vẫn còn nhưng đã được nâng tầm. Đơn cử, những chuỗi bán lẻ hàng điện tử quy mô nhỏ, tức vài chục cửa hàng giờ khó có chuyện được (hoặc bị) thâu tóm. Lý do vì chi phí để mở mới một chuỗi tương tự có khi còn rẻ hơn chi phí mua. Giá mua có thể rẻ nhưng chi phí tái cấu trúc có khi lại lớn, vì vậy mở mới có khi ít rủi ro hơn. Trước đây việc “mở chuỗi” vẫn còn là điều gì đó thời thượng và khó thì hiện giờ đã được chuẩn hóa quy trình và chuỗi giờ đây xuất hiện ở tất cả quy mô, từ bán bánh mì vỉa hè cho đến nhà hàng cao cấp… Thực tế cũng chỉ ra có những thương vụ gọi vốn đình đám, bên mua là tay chơi lớn, trở thành cổ đông chi phối nhưng doanh nghiệp được đầu tư sau đó thì hoạt động kém hiệu quả.
Điều này cũng đồng nghĩa những công ty nào có thể trở thành một thương vụ M&A sẽ phải có những lợi thế đặc biệt, từ tài sản hấp dẫn, cho đến bí quyết kinh doanh… Không chỉ là sự kỹ lưỡng của bên mua, chính các công ty có khả năng trở thành mục tiêu M&A cũng có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Anh Đặng Thế Truyền, một trong những nhà khởi nghiệp nổi tiếng tại tỉnh Khánh Hòa chia sẻ: “Song song với việc liên tục nghiên cứu để tạo ra hệ sinh thái sản phẩm liên quan đến quả xoài, đặc sản của khu vực Cam Lâm-Cam Ranh, tôi cũng dành thời gian tìm hiểu về tài chính. Từ lời khuyên của những người có kinh nghiệm trong giới tài chính, tôi cũng phải chuẩn bị cho việc nếu một ngày nào đó có nhà đầu tư lớn hay các doanh nghiệp lớn tìm đến và đặt vấn đề M&A. Ít nhất trong sự chuẩn bị của tôi hiện nay cũng đã có phương án bán bao nhiêu cổ phần hoặc cách thức hợp tác với các nhà đầu tư lớn như thế nào…
Những chuyển động nêu trên cho thấy các thương vụ M&A trong thời gian tới sẽ tiếp tục được nâng lên về chất lượng, giá có thể cao hơn nhưng lợi ích đem về cũng sẽ phát huy lập tức cho các bên. Và thực tế thì cuộc chơi M&A giờ đây cũng rất cân bằng khi nhà đầu tư trong nước đã thể hiện vai trò của mình rất mạnh mẽ. Phát biểu ý kiến tại Diễn đàn M&A lần thứ 17-2025 do báo Tài chính-Đầu tư tổ chức, Thứ trưởng Tài chính Trần Quốc Phương nhấn mạnh: Trên thị trường M&A Việt Nam, theo tôi được biết, các nhà đầu tư Việt Nam vẫn đang tiếp tục giữ vị thế quan trọng, trong bối cảnh những năm qua, dòng đầu tư quốc tế có xu hướng thận trọng hơn. Giờ đây, khi kinh tế thế giới dần ổn định hơn, kinh tế Việt Nam tăng trưởng cao và bền vững, các nhà đầu tư nước ngoài đang dần quay trở lại, với các thương vụ trị giá hàng trăm triệu USD.
