Tiền đã nhận, đất vẫn chậm giao!

Bức xúc, đơn thư kéo dài

Từ năm 2003 đến nay, tại Vĩnh Phúc có 468 trường hợp thu tiền nhưng chưa giao đất. Đáng chú ý có bốn hộ dân trúng đấu giá quyền sử dụng đất tại xã Đồng Thịnh, huyện Sông Lô từ tháng 1/2019, đã thực hiện đủ nghĩa vụ tài chính nhưng đến nay chưa được giao đất, do các cơ quan liên quan không kiểm tra, xác minh và đo đạc thực tế, không trích đo thửa đất và giao mốc tại thực địa, dẫn tới sai lệch diện tích so quy hoạch của từng thửa.

Ông Nguyễn Tiến Thọ, Chủ tịch UBND xã Đồng Thịnh cho biết, xã đang khẩn trương hoàn thành việc giao đất cho 4 hộ dân này trước khi sáp nhập. Hiện có 2 hộ đồng ý nộp tiền đối với diện tích tăng so trúng đấu giá. 2 hộ còn lại chưa có phương án giải quyết.

Sau khi rà soát, tổ tư vấn của UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã thống nhất với các huyện, thành phố đưa ra khỏi danh sách tổng hợp nói trên 138 trường hợp giao đất không đúng đối tượng; người dân chưa đồng ý nhận đất; đang sử dụng đất nhưng còn vướng về mặt pháp lý; không cung cấp được giấy tờ đã nộp tiền, bao gồm 4 hộ nói trên.

Như vậy, Vĩnh Phúc còn 330 trường hợp thu tiền nhưng chưa giao đất cho hộ gia đình cá nhân. Đến nay đã xử lý được 19 trường hợp tại các huyện Vĩnh Tường và Yên Lạc; còn lại 311 trường hợp đang xem xét giải quyết. Nhiều nhất là huyện Tam Dương có tới 181 trường hợp tồn đọng, tiếp đó là huyện Bình Xuyên 54 trường hợp, thành phố Phúc Yên 35 trường hợp.

Việc chậm chi trả đất dịch vụ đã dẫn đến bức xúc, đơn thư kéo dài tại Vĩnh Phúc. Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường cho thấy, từ năm 2004, Vĩnh Phúc thực hiện chính sách giao đất cho các hộ gia đình có đất nông nghiệp bị thu hồi để phát triển khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Tổng diện tích đất dịch vụ cần chi trả trên toàn tỉnh là 126,23 ha. Đến hết tháng 4/2025, mới chi trả được 97,17 ha (đạt 76,98%). Trong đó trả bằng tiền là 4,88 ha, bằng đất là 92,29 ha và mới có 82,26 ha được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Liệu có giải quyết xong trước sáp nhập tỉnh?

Ngày 2/10/2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc ra Thông báo số 1179-TB/TU về việc giải quyết các trường hợp thu tiền nhưng chưa giao đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh. Theo đó, tỉnh chỉ đạo giải quyết triệt để những tồn tại cũ để bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người dân, song không hợp thức hóa các sai phạm, không gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Hiện nay, việc giải quyết đơn thư chủ yếu dồn về xã, một số do huyện giải quyết. Đội ngũ cán bộ thanh tra, công chức địa chính phải căng mình làm việc nhưng không xuể. Huyện Bình Xuyên có 54 trường hợp tồn tại thì có 53 trường hợp tại xã Hương Sơn. Ông Phạm Văn Thọ, Chủ tịch UBND xã cho biết, tỉnh đã phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, dành 1,7 ha để trả đất cho các trường hợp đã nộp tiền, nhưng cần phân loại rõ từng đối tượng để bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định.

Huyện Tam Dương đang tập trung xử lý 181 trường hợp đất giãn dân (giao đất không qua đấu giá) từ những năm 2003-2007. Ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện khẳng định: Huyện đã nhiều lần kiến nghị tỉnh tháo gỡ về pháp lý theo hướng bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân. Đến nay, huyện đã bố trí đủ quỹ đất và chuẩn bị đầy đủ hạ tầng. Tuy nhiên, chỉ những trường hợp có hồ sơ hợp lệ, được giao đất đúng đối tượng, đúng thẩm quyền mới được xem xét.

Hầu hết các trường hợp rất khó giải quyết dứt điểm do vướng mắc về quy hoạch. Luật Đất đai không có quy định cụ thể để xử lý các trường hợp đã nộp tiền sử dụng đất nhưng không có đất để giao. Hậu quả là nhiều trường hợp bị “treo”, không giao đất, cũng không có căn cứ để trả lại tiền. Thậm chí, khi tỉnh đề xuất trả lại tiền kèm lãi suất ngân hàng, một số hộ không đồng thuận vì cho rằng, chi trả bằng tiền không bù đắp được giá trị đất tăng theo thời gian, chưa kể đến tổn thất cơ hội và tinh thần.