Giá lúa giảm, nông dân lo lắng
Giá lúa tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long giảm 700-1.200 đồng/kg, thương lái thu mua chậm, nông dân lo thua lỗ khi hàng triệu ha lúa bước vào giai đoạn thu hoạch rộ.
Theo Cục Trồng trọt, vụ hè thu 2025 toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long gieo sạ khoảng 1,8 triệu ha, năng suất bình quân đạt hơn 6 tấn/ha, sản lượng ước tính trên 10 triệu tấn lúa. Đến nay, toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã thu hoạch khoảng 1 triệu ha lúa hè thu, nhưng năng suất giảm và chi phí cao khiến lợi nhuận không đạt kỳ vọng.
Theo đó, tại thành phố Cần Thơ lúa Đài Thơm 8, OM18 hiện chỉ còn 5.400-5.800 đồng/kg, giảm 700-900 đồng/kg; lúa OM5451 xuống 5.000-5.500 đồng/kg; lúa ST24 chỉ còn 7.200-8.000 đồng/kg, giảm 800-1.200 đồng/kg. Ở An Giang, giá lúa OM18 hạ từ 7.200 đồng xuống còn 6.200 đồng/kg. Tại Cà Mau, lúa chất lượng cao ST24, ST25 dao động 7.500-8.200 đồng/kg, nhưng các giống đại trà như HB1, OM18 chỉ quanh 5.500-6.000 đồng/kg, khó tìm đầu ra.
Anh Nguyễn Văn Bé Ở xã Thạnh Phú, thành phố Cần Thơ chia sẻ: “Chỉ mới hơn tuần trước, lúa bán được 6.400 đồng/kg, giờ thương lái trả 5.600 đồng thôi. Giảm gần 1.000 đồng, mỗi công mất cả triệu đồng”.
Tương tự, anh Trần Văn Lâm ở xã An Cư, tỉnh An Giang cho biết: “Có thương lái đặt cọc 7.200 đồng, đến ngày cân lại hạ còn 6.300 đồng, nhưng nông dân buộc phải bán vì lúa đã cắt rồi không thể trữ lâu”.
Có thể thấy, tại các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay, do mưa nhiều vào cuối vụ, nhiều nông dân phải thu hoạch sớm để tránh đổ ngã, chấp nhận bán lúa với giá thấp. Giá giảm, tiêu thụ chậm, trong khi sản lượng lúa thu hoạch ngày một nhiều đang tạo áp lực lớn cho nông dân miền Tây.
Doanh nghiệp và địa phương tìm cách gỡ khó cho nông dân
Theo các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tại thành phố Cần Thơ, việc một số thị trường xuất khẩu gạo tạm ngưng nhập khẩu đã ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng xuất khẩu, khiến việc thu mua lúa gạo trong nước cũng chậm lại.
Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, cho biết: “Nhà máy chúng tôi xay xát hơn 1.000 tấn/ngày. Dù đang trong dịp nghỉ lễ 2/9, tôi vẫn cho anh em tăng cường thu mua lúa để giúp nông dân bán được giá tốt trong lúc thu hoạch rộ”.
Về phía địa phương, các tỉnh miền tây cho rằng, các doanh nghiệp cần mở rộng thị trường và có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp thu mua, bảo đảm giá ổn định cho nông dân; duy trì liên kết với hợp tác xã, tạo thuận lợi trong thu mua lúa gạo cho bà con. Đồng thời, có văn bản chỉ đạo các Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Sở Công thương và các địa phương rà soát tiêu thụ lúa hè thu, tăng cường kết nối doanh nghiệp, bảo đảm đầu ra ổn định và giá cả hợp lý cho người dân. Thực hiện tốt liên kết chuỗi từ khâu chọn giống, kỹ thuật canh tác đến đầu ra sản phẩm.
Theo ông Trần Hữu Hiệp, chuyên gia kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long, việc giảm từ 3 vụ xuống 2 vụ/năm, tập trung vào các giống dài ngày, chất lượng cao, cũng được khuyến khích để vừa bảo đảm đầu ra, vừa mở thêm sinh kế cho nông dân. Đồng thời, cần tăng cường liên kết chuỗi giá trị giữa nông dân-hợp tác xã-doanh nghiệp để hạn chế tình trạng bị thương lái ép giá mỗi khi thị trường biến động.
Ông Hiệp cho rằng, để hạn chế rủi ro từ biến động thị trường, Đồng bằng sông Cửu Long cần đẩy mạnh thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Đây không chỉ giảm chi phí, nâng cao giá trị hạt gạo, mà còn hướng đến phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện mục tiêu Net Zero 2050.
Bên cạnh việc ứng phó trước mắt, các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi cơ cấu giống lúa, áp dụng các kỹ thuật canh tác thông minh, và nâng cao giá trị chế biến gạo xuất khẩu.
Nếu được thực hiện đồng bộ, các giải pháp này không chỉ giúp nông dân giảm thiệt hại trong các vụ mùa ngắn hạn mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững, giúp vùng Đồng bằng sông Cửu Long duy trì vị thế là vựa lúa quốc gia và gia tăng khả năng cạnh xuất khẩu lúa gạo trên thị trường thế giới.
