Chị Châu Thị Nương là phụ nữ Khmer đầu tiên của tỉnh An Giang mạnh dạn ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp tạo ra sản phẩm hữu cơ sạch góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Chị Nương tâm sự, từ nhỏ đã quen với ruộng đồng, trồng lúa phụ gia đình. Sau này chị tốt nghiệp Cao đẳng sư phạm Anh văn nên vừa có kiến thức nghề nông kèm tri thức khoa học. Những “vốn liếng” đó giúp chị tiếp cận với trồng nấm bằng quy trình nông nghiệp tuần hoàn khép kín, làm ra nấm sạch có giá trị dinh dưỡng cao.
Năm 2020, chị Nương khởi nghiệp trồng nấm, với sự hỗ trợ kỹ thuật của chồng chị là anh Trần Phương Hiền (tốt nghiệp ngành chế biến thực phẩm). Hai vợ chồng chị mở ra 2 trang trại trồng nấm, mỗi trang trại rộng 3ha tại xã Tà Đảnh (nay là xã Cô Tô) và tại phường Thới Sơn.
Với ý nghĩ tạo ra nấm sạch, giàu trị dinh dưỡng cung cấp cho thị trường nên ngay từ đầu chị Nương đi theo hướng trồng nấm sạch tuần hoàn khép kín. Chị Nương giải thích: “Tôi trồng lúa, bắp (ngô) hữu cơ và thu hoạch lúa, bắp xong tôi lấy rơm, cám từ lúa, bắp phối trộn làm phôi giống, cấy meo tạo ra giá thể nuôi trồng nấm. Đến khi thu hoạch nấm, còn lại phụ phẩm là phôi nấm tôi cho trùn quế ăn tạo ra phân hữu cơ sạch, tôi dùng phân trùn trồng lúa, bắp và cứ thế thành một vòng tuần hoàn tạo ra sản phẩm sạch”.
Tại 2 trang trại trồng nấm, chị Nương đều cho lắp pin điện mặt trời trên mái nhà trang trại. Chị Nương cho biết, 2 trang trại đặt gần các chân núi nên ban ngày hơi nhiệt từ núi tỏa ra rất nóng, còn ban đêm tỏa nhiệt rất lạnh. Các pin mặt trời đã xử lý làm sức nóng dịu lại, cung cấp hơi lạnh cho trang trại với độ lạnh ổn định nên nấm phát triển tốt.
Mô hình này sản xuất theo dòng tuần hoàn sinh học, giảm rác thải môi trường, giảm hiệu ứng nhà kính, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, hướng đến thế giới Net Zero.
Chị Nương gây dựng thương hiệu “Nấm mối nàng Nương”; mua sắm các thiết bị máy móc, sấy nấm mối, bào ngư cho ra những sản phẩm sấy giòn tan đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Từ năm 2022, mỗi năm, chị Nương đưa ra thị trường hơn 20 tấn nấm các loại gồm nấm mối đen, nấm đông trùng hạ thảo, nấm linh chi tai to, nấm bào ngư. Nấm nuôi trồng tại 2 cơ sở theo quy trình khép kín, không sử dụng phân bón hay thuốc trừ sâu, các sản phẩm đều có chứng nhận chất lượng và đạt giải thưởng.
Các sản phẩm đạt OCOP 3 sao gồm nấm linh chi tai to, nấm đông trùng hạ thảo "Nương Farm" và nấm mối nàng Nương. Từ một người xa lạ với công nghệ cao, không ngại khó khăn, chịu khó học hỏi từ các nhà khoa học, đến nay chị Nương đã rành rẽ kỹ thuật trồng nấm.
Theo ông Nguyễn Văn Văn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Cô Tô, chị Châu Thị Nương là một trong những gương nông dân sản xuất giỏi của địa phương. Chị Nương luôn tích cực tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, mỗi năm chị Nương đóng góp hàng trăm triệu đồng giúp người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống…
Bà Nguyễn Thị Quyến, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh An Giang thông tin, tỉnh An Giang có nhiều người trồng nấm mối thành công và chị Nương là phụ nữ dân tộc đầu tiên của tỉnh chịu khó tìm tòi ứng dụng khoa học công nghệ cao vào trồng nấm.
Trang trại nấm chị Nương đã tạo loài nấm mối hữu cơ nhưng giá thành khá cao so với các loại nấm thường nên lúc đầu thị trường tiêu thụ chưa mạnh. Sau khi tìm hiểu về quy trình trồng nấm, nhận thấy đây là nấm dinh dưỡng cao rất tốt cho sức khoẻ nên Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đã hỗ trợ, giới thiệu sản phẩm nấm mối đen của chị Nương tại các cuộc thi trưng bày, quảng bá sản phẩm; kết nối tiêu thụ sản phẩm tại các cửa hàng nông sản an toàn, siêu thị... Từ đó, người tiêu dùng biết đây là thực phẩm sạch nên tiêu thụ rộng rãi hơn.
Theo bà Nguyễn Thị Quyến, trang trại trồng nấm của chị Nương đã tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hơn 45 chị em phụ nữ Khmer vùng nông thôn xã Cô Tô, phường Thới Sơn. Ngoài ra, chị Nương còn hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc nấm cho các phụ nữ có nhu cầu tự trồng nấm tại nhà giúp họ có nguồn nấm sạch dùng trong gia đình.
