Từ các đề án giáo dục đến kết nối các trung tâm khoa học, từ các chương trình đổi mới phương pháp giảng dạy đến đầu tư trang thiết bị công nghệ, công tác đào tạo nhân lực tại đây đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.
Đặt nền móng cho phát triển dài hạn
Với dân số hơn 3 triệu người và không gian kinh tế trải dài từ vùng biển tới cao nguyên, Gia Lai sở hữu tiềm lực phong phú về tự nhiên, văn hóa và công nghiệp. Song song với việc hoàn thiện thể chế quản trị và hạ tầng kinh tế-kỹ thuật, lãnh đạo tỉnh xác định đột phá về nguồn nhân lực sẽ là chìa khóa nâng tầm vị thế Gia Lai trên bản đồ số quốc gia.
Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai đã ban hành Quyết định số 2313/QĐ-UBND phê duyệt đề án giáo dục STEM, coi đó là một trong những giải pháp cốt lõi để xây dựng đội ngũ nhân lực công nghệ cao. Phường Quy Nhơn với vai trò trung tâm khoa học-công nghệ của tỉnh, được ưu tiên đầu tư hạ tầng giáo dục và khoa học. Ở cấp phổ thông, ngành giáo dục tỉnh đã triển khai nhiều chương trình học tích hợp nhằm xây dựng năng lực cốt lõi cho học sinh như: Kỹ năng tư duy logic, kỹ năng hợp tác nhóm, khả năng làm chủ công nghệ và ứng dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề thực tiễn.
Hiện nay, mô hình lớp học trải nghiệm sáng tạo theo định hướng STEM (phương thức giáo dục chủ yếu dựa trên dạy học tích hợp, tổng hợp kiến thức, kỹ năng thuộc nhiều lĩnh vực) ở Gia Lai đang phát triển mạnh mẽ. Với sự tham gia của đội ngũ giáo viên trẻ được đào tạo bài bản, có năng lực chuyển đổi số, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý và giảng dạy, những lớp học STEM luôn thu hút đông đảo học sinh và phụ huynh tham gia hưởng ứng. Để bảo đảm nguồn nhân lực có thể “học đi đôi với hành”, tỉnh đặc biệt chú trọng kết nối giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp.
Nhiều chương trình hợp tác đang được triển khai, ký kết với các doanh nghiệp công nghệ thông tin, du lịch, logistics trong vùng để đào tạo theo đơn đặt hàng. Trung tâm Khám phá khoa học hỗ trợ nhóm học sinh khởi nghiệp công nghệ, bảo trợ các dự án ứng dụng thực tiễn trong cộng đồng. Học sinh, sinh viên được thực tập, tham quan các trung tâm sản xuất-dịch vụ công nghệ trên địa bàn phường Quy Nhơn, từ đó hình thành nhận thức nghề nghiệp và kỹ năng thực tiễn.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Hải Giang cho biết: Những năm gần đây, STEM, robot học và AI đã trở thành những lĩnh vực mũi nhọn được quan tâm phát triển tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, chủ trương đẩy mạnh giáo dục STEM và phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao được thể hiện rõ trong nhiều nghị quyết, chương trình hành động của Đảng và Chính phủ.
Gia Lai cũng đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ với định hướng chiến lược trở thành một trung tâm khoa học và công nghệ, nhất là trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ bán dẫn và AI. Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, yếu tố then chốt và quan trọng nhất chính là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ngay từ bậc phổ thông. Trong đó, giáo dục STEM được xác định là giải pháp nền tảng để thực hiện nhiệm vụ chiến lược này.
Tỉnh cũng đang xây dựng lộ trình liên thông nhân lực công nghệ từ phổ thông đến cao đẳng, đại học. Ngoài năng lực kỹ thuật, công tác đào tạo, Gia Lai nhấn mạnh yếu tố nhân văn và trách nhiệm công dân. Học sinh được trang bị kỹ năng sống, kỹ năng phản biện, tư duy toàn cầu, song hành với giáo dục đạo đức nghề nghiệp, thái độ làm việc chuyên nghiệp và ý thức cộng đồng. Công tác giáo dục cũng lồng ghép các nội dung về môi trường, chuyển đổi xanh, bình đẳng giới, từ đó xây dựng thế hệ nhân lực phát triển toàn diện, thích ứng nhanh và sẵn sàng làm việc trong môi trường quốc tế.
Khát vọng xây dựng vùng đất nhân lực sáng tạo
Gia Lai đang dần trở thành “điểm sáng nhân lực”, nơi hội tụ của những học sinh, sinh viên đam mê công nghệ, các giảng viên tâm huyết và một hệ sinh thái giáo dục đang được tỉnh định hướng chiến lược. Đặc biệt, việc hợp nhất hai tỉnh trước đây đã mở ra không gian đối thoại mới với các đối tác nước ngoài.
Mới đây, Tập đoàn GEO (Đức) và Công ty O-DOOR Việt Nam đã ký hợp tác đầu tư Trung tâm đào tạo năng lượng tái tạo quy mô 20 ha tại Phù Mỹ với tổng vốn 50 triệu USD. Trung tâm này sẽ đào tạo kỹ thuật viên điện gió, điện mặt trời và hydro xanh theo chuẩn GWO, với sự tham gia chuyển giao công nghệ từ các tổ chức như TÜV, DNV. Bên cạnh đó, các sáng kiến kết nối với Nhật Bản, Hàn Quốc trong lĩnh vực điều dưỡng, robot, quản trị dịch vụ cũng đang được xúc tiến, mở rộng cơ hội việc làm cho lao động trẻ.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phạm Anh Tuấn cho biết, tỉnh đang xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực, trong đó xác định rõ các nhóm đối tượng ưu tiên: Lao động trẻ, sinh viên khởi nghiệp, công nhân kỹ thuật, công chức cấp xã và cộng đồng dân tộc thiểu số. Các sở, ngành liên quan đã được chỉ đạo rà soát nhu cầu nhân lực từng ngành, từng địa bàn để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng gắn với thị trường. Chính quyền cấp xã, phường cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối người học, tư vấn hướng nghiệp, phổ cập kỹ năng số cơ bản.
Chuyển đổi số không phải là việc thay máy tính hay ứng dụng phần mềm, mà là thay đổi cách quản trị, phục vụ và tương tác. Tại các phường, xã, cán bộ “một cửa” đã bắt đầu sử dụng thành thạo hệ thống VNPT iGate, hướng dẫn người dân tạo hồ sơ trực tuyến, truy cập dịch vụ công quốc gia. Ở các huyện vùng cao, khóa học sử dụng phần mềm quản lý văn bản, họp không giấy, ký số… được tổ chức luân phiên, giúp chính quyền cơ sở không bị “trật nhịp” trong chính quyền số. Lãnh đạo tỉnh Gia Lai hiểu rõ, không thể có một chính quyền hiện đại, một nền kinh tế số và một xã hội sáng tạo nếu thiếu lực lượng lao động được chuẩn bị tốt.
Đào tạo nhân lực chất lượng cao không chỉ là nhiệm vụ, mà là niềm tin và lựa chọn phát triển của Gia Lai. Với sự đầu tư bài bản, tầm nhìn dài hạn và tinh thần đổi mới không ngừng, tỉnh đang từng bước khẳng định vai trò là nơi ươm mầm trí tuệ và nhân lực tương lai cho đất nước.
