Tiến tới bỏ thuế khoán vào năm 2026, nhiều hộ kinh doanh trên cả nước đang đối mặt với khó khăn, thách thức trong "chặng nước rút" chuyển đổi từ phương pháp thuế khoán sang kê khai thuế. Ngành thuế nỗ lực tập trung hỗ trợ để khu vực hộ kinh doanh trở thành lực lượng kinh tế năng động, phát triển bền vững, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Vận hành cổng kê khai thuế
Thông tin đến các hộ kinh doanh tại sự kiện công bố chương trình “Miễn phí trọn bộ giải pháp chuyển đổi thuế kê khai - Cam kết tiếp sức 5 triệu hộ kinh doanh từ truyền thống đến thương mại điện tử" do Công ty cổ phần Công nghệ Sapo tổ chức gần đây, Phó trưởng Cục thuế Mai Sơn cho biết, cơ quan thuế đã vận hành cổng khai thuế thí nghiệm (sandbox). Dự kiến cổng sẽ chính thức vận hành từ ngày 1/1/2026 nhưng từ tháng 11/2025 sẽ cho phép hộ kinh doanh có thể vào trải nghiệm, thực hành kê khai thuế, coi đó là một kênh để làm quen dần với phương pháp tính thuế theo doanh thu.
Ngành thuế hiện quản lý hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh trên toàn quốc, trong đó có hơn 2 triệu hộ kinh doanh sẽ được hỗ trợ đặc thù trong quá trình chuyển đổi. Trong đợt cao điểm 60 ngày ra quân hỗ trợ hộ kinh doanh xóa bỏ thuế khoán, chuyển sang thuế kê khai, cơ quan thuế thực hiện khảo sát thực tế và chia nhóm đối tượng để có phương án hỗ trợ phù hợp đối với các hộ kinh doanh theo quy mô, điều kiện hoạt động. Mục tiêu của đợt cao điểm này không chỉ là triển khai kỹ thuật mà còn bảo đảm mọi đối tượng, nhất là các hộ kinh doanh nhỏ, các khu vực khó khăn đều có điều kiện tiếp cận chính sách, hệ thống, nguồn lực hỗ trợ cần thiết trong quá trình chuyển đổi sang thuế kê khai.
Theo đó, ngành thuế đã và đang xây dựng hệ thống tài liệu hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu cùng các kênh hỗ trợ trực tiếp để tiếp cận tới từng nhóm đối tượng. Với những hộ chủ động triển khai sớm, ngành thuế cam kết tiếp tục tạo điều kiện, hỗ trợ kỹ thuật và phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp để tự động hóa quy trình kê khai, nộp thuế, tích hợp dữ liệu kế toán với hệ thống thuế nhằm bảo đảm thực hiện đúng các quy định của pháp luật và giảm chi phí tuân thủ cho hộ kinh doanh.
Cả nước hiện có khoảng 110 nhà cung cấp giải pháp phần mềm và kết nối hóa đơn điện tử. Cơ quan thuế kỳ vọng các nhà cung cấp dịch vụ tiếp tục đồng hành tiếp sức các hộ kinh doanh trong quá trình xóa bỏ thuế khoán với các gói hỗ trợ càng về sau càng ưu việt hơn.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết, trong quá trình chuyển đổi này cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế với các ngành liên quan như ngân hàng, công an để kiểm soát dòng tiền, hỗ trợ người kinh doanh nhỏ. Đồng thời cũng không thể thiếu vai trò cầu nối của các đại lý thuế và tổ chức, doanh nghiệp cung ứng giải pháp công nghệ với các chính sách tư vấn thuế, cung cấp miễn phí hoặc giảm giá thành phần mềm bán hàng, hóa đơn điện tử, chữ ký số... giúp hộ kinh doanh giảm chi phí.
Bà Nguyễn Thị Minh Khuê, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần công nghệ Sapo cho biết, doanh nghiệp sẽ cung cấp hoàn toàn miễn phí gói hỗ trợ 24 tháng sử dụng phần mềm, 2.000 hóa đơn điện tử và ba tháng sử dụng chữ ký số cho hộ kinh doanh tham gia chương trình “Miễn phí trọn bộ giải pháp chuyển đổi thuế kê khai tiếp sức cho 5 triệu hộ kinh doanh”. Với các hộ kinh doanh có quy mô lớn hoặc đang trong quá trình chuyển đổi lên doanh nghiệp, Sapo cũng hỗ trợ miễn phí phần mềm kế toán Sapo Accounting, giúp hộ tuân thủ đầy đủ quy định về kê khai, hóa đơn, chứng từ và sổ sách kế toán…
18 nghìn hộ kinh doanh chuyển sang thuế kê khai
Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, sau sáu tháng thực hiện Nghị quyết 68/NQ-TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, tình hình đăng ký kinh doanh đã có chuyển biến tích cực. Lũy kế đến hết ngày 31/10/2025, cả nước đã có hơn 1 triệu doanh nghiệp hoạt động. Bình quân số lượng doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường tăng trưởng mạnh mẽ sau khi Nghị quyết 68 được ban hành, đạt gần 32 nghìn doanh nghiệp/tháng, tăng hơn 28,4% so với bình quân bốn tháng đầu năm 2025 (24,9 nghìn doanh nghiệp/tháng). Đáng lưu ý, dữ liệu của Cục Thuế ghi nhận đã có 18 nghìn hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán lên thuế kê khai và khoảng 2.500 hộ kinh doanh thực hiện chuyển sang mô hình doanh nghiệp siêu nhỏ.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm, việc chuyển đổi các hộ kinh doanh sang mô hình doanh nghiệp là giải pháp quan trọng để có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động vào năm 2030 như mục tiêu Nghị quyết 68 đề ra. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều hộ kinh doanh vẫn còn tâm lý e ngại khi chuyển đổi vì lo ngại chi phí tuân thủ pháp luật giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp vẫn còn khoảng cách khá lớn. Hơn nữa, việc chưa nắm rõ quy định pháp luật về doanh nghiệp, chưa quen với việc quản lý sổ sách kế toán và được áp dụng thuế khoán cũng chính là nguyên nhân khiến hộ kinh doanh ngại chuyển đổi lên doanh nghiệp.
Trước những băn khoăn của hộ kinh doanh, Phó trưởng Cục thuế Mai Sơn cho biết, cơ quan thuế đã tiến hành khảo sát thực trạng hộ kinh doanh, từ các nội dung về cơ sở vật chất (máy tính, điện thoại thông minh); mức độ sử dụng phần mềm; hiểu biết về chủ trương, chính sách thuế đến những vướng mắc và mối băn khoăn, lo lắng về vấn đề xử lý hàng tồn kho; điều chỉnh khai sai; nguy cơ bị xử phạt, thanh tra... Trên cơ sở nắm bắt số liệu thực tiễn, Cục Thuế đã thiết kế giải pháp hỗ trợ phù hợp và hiệu quả cho từng đối tượng hộ kinh doanh.
Đại diện Cục Thuế cũng khẳng định trong thời gian đầu thực hiện thuế kê khai, cơ quan thuế sẽ tập trung hỗ trợ kịp thời để các hộ kinh doanh hiểu rõ quyền và nghĩa vụ, thực hiện kê khai đúng quy định, giảm thiểu rủi ro phát sinh và hạn chế các tình huống tranh chấp không đáng có. Việc xử phạt vi phạm hành chính về thuế được thực hiện theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, khi đã thực hiện công khai, minh bạch, những đơn vị đã tuân thủ tốt sẽ không bị can thiệp một cách vô cớ và ngành thuế sẽ chỉ kiểm tra theo nguyên tắc rủi ro.
Tính chung 10 tháng năm 2025, cả nước có hơn 255 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2024, cao hơn 34% so với số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
Tổng vốn của doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân bổ sung vào nền kinh tế ước đạt gần 5,2 triệu tỷ đồng, tăng 98,2% so với cùng kỳ năm 2024.