Một buổi livestream giới thiệu sản phẩm. Ảnh: NAM ANH
Một buổi livestream giới thiệu sản phẩm. Ảnh: NAM ANH

Thương mại điện tử hướng tới phát triển bền vững

Thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ nhờ công nghệ, livestream và dịch vụ minh bạch, hướng tới phát triển bền vững và củng cố niềm tin người tiêu dùng.

Một sáng cuối tuần, chị Xuân Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) pha cà-phê và mở điện thoại, lướt qua các sản phẩm trên sàn TMĐT như thói quen hằng ngày. Việc mua sắm trực tuyến không chỉ giúp chị tìm những món đồ cần thiết, mà còn là cách thư giãn, khám phá sản phẩm mới và "săn" ưu đãi.

“Mình thích lướt xem livestream, vừa xem người ta hướng dẫn dùng sản phẩm, vừa có thể đặt hàng ngay. Thậm chí còn được giảm giá và nhận quà”.

Mức tăng trưởng ấn tượng

Tương tự, khi muốn mua một bộ bàn ghế mới, anh Phan Tuấn (Cầu Giấy, Hà Nội) đã xem một livestream giới thiệu sản phẩm, kèm đánh giá chi tiết về chất liệu, mầu sắc và kích thước. Anh vừa xem vừa đọc bình luận của những người đã mua trước để tham khảo.

“Xem livestream giúp mình thấy sản phẩm rõ hơn, biết cách sử dụng, so sánh giá cả và chọn được món vừa ý mà không phải đi khắp cửa hàng. Chỉ sau vài cú nhấp chuột, cả bộ bàn ghế lẫn máy hút bụi đã được đặt hàng và sẽ được giao đến trong vài ngày tới.”

Trải nghiệm của chị Mai và anh Tuấn phản ánh xu hướng chung của người tiêu dùng Việt Nam ngày càng tin tưởng mua sắm trực tuyến, từ những món đồ nhỏ sử dụng hằng ngày đến các sản phẩm lớn, đắt tiền, và thường dựa vào livestream, đánh giá sản phẩm cũng như bình luận từ người mua khác để ra quyết định.

Nắm bắt được các xu hướng này, các nền tảng như TikTok Shop, Shopee và Lazada đã tận dụng livestream và công nghệ số để nâng cao trải nghiệm khách hàng, mở rộng thị phần và ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt. Cụ thể, các sàn đã tổ chức livestream và video ngắn hướng dẫn sản phẩm, kết hợp công cụ đánh giá và bình luận từ người dùng, giúp khách hàng dễ ra quyết định mua sắm.

Đồng thời, các nền tảng áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (big data) để gợi ý sản phẩm phù hợp, tối ưu quảng cáo và chương trình khuyến mãi cá nhân hóa. Ngoài ra, hệ thống thanh toán nhanh, vận chuyển tiện lợi và các chương trình giảm giá, voucher cũng được tích hợp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng đặt hàng và nhận sản phẩm nhanh chóng.

Với những chiến lược trên, trong quý III/2025, TikTok Shop nổi bật với mức tăng trưởng 69%, trong khi Shopee và Lazada vẫn duy trì vị trí dẫn đầu với khối lượng giao dịch ổn định. Sendo cũng ghi nhận mức tăng trưởng hai con số. Những thành công này góp phần quan trọng vào việc tổng doanh thu thị trường TMĐT trong quý III/2025 đạt 103 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 4,14 tỷ USD), tăng 22,25% so với cùng kỳ năm trước.

Với kết quả khả quan này, Bộ Công thương đã nâng dự báo tăng trưởng TMĐT cả năm 2025 lên 25,5%, với tổng giá trị giao dịch dự kiến đạt từ 26 - 28 tỷ USD, phản ánh triển vọng tích cực cho các quý còn lại và khẳng định vị thế ngày càng quan trọng của TMĐT trong cơ cấu kinh tế số.

Ưu tiên bảo vệ người tiêu dùng

Dù quy mô TMĐT tiếp tục mở rộng, số lượng nhà bán có doanh thu lại giảm hơn 7.000 đơn vị so với cùng kỳ năm trước. Ông Nguyễn Phương Lâm cho biết xu hướng này phản ánh sự sàng lọc mạnh mẽ, khi người tiêu dùng có xu hướng ưu tiên nhà bán uy tín, chuyên nghiệp và đầu tư bài bản. Áp lực từ chi phí sàn gia tăng cũng khiến nhiều nhà bán nhỏ, chưa chuyên nghiệp phải rời khỏi thị trường.

“Ngoài cạnh tranh về giá với thương hiệu lâu năm, các doanh nghiệp cũng chịu áp lực từ hàng kém chất lượng tràn lan, khiến càng dễ bị tổn thương. Để bứt phá, họ cần sự hỗ trợ về chính sách, hạ tầng và các công cụ từ phía Nhà nước”.

Ở góc độ doanh nghiệp sản xuất, ông Nguyễn Trung Dũng, Giám đốc điều hành Công ty cổ phần Dh Foods cho biết, doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong quá trình mở rộng TMĐT ra thị trường quốc tế. Do chưa có kho hàng tại Mỹ, toàn bộ sản phẩm phải vận chuyển trực tiếp từ Việt Nam, khiến chi phí logistics cao và thời gian giao hàng khó kiểm soát, đặc biệt trong mùa cao điểm.

“Chúng tôi đang nghiên cứu mô hình hậu cần mới, bao gồm phương án xây dựng kho trung chuyển tại thị trường mục tiêu hoặc hợp tác với các đối tác logistics quốc tế, nhằm giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng”.

Ở góc độ quản lý, theo bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương, một trong những trở ngại lớn nhất của người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến là còn e ngại về chất lượng sản phẩm không như quảng cáo. Bên cạnh đó, người mua lo sợ nhận được hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái, hoặc không đúng với hình ảnh và mô tả trên mạng.

Ông Nguyễn Phương Lâm, Giám đốc Phân tích thị trường, YouNet ECI dự báo tổng giá trị giao dịch TMĐT tại Việt Nam có thể đạt 49,9 tỷ USD/năm vào năm 2028, nếu ngành TMĐT tận dụng hết các cơ hội tăng trưởng đang xuất hiện. Cơ sở cho dự báo tích cực này là thu nhập của người dân Việt Nam gia tăng dẫn đến chi tiêu cho TMĐT tăng theo trong 5 năm tới; xu hướng mua sắm kết hợp giải trí kích thích tiêu dùng và sự chuyển dịch đáng kể của những ngành hàng giá trị cao từ kênh bán hàng truyền thống lên TMĐT.

Thực tế này cho thấy, cần có những giải pháp đồng bộ và phù hợp hơn nhằm xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các doanh nghiệp uy tín trên thị trường.

Chính vì vậy, bước vào mùa cao điểm mua sắm cuối năm, các sàn TMĐT và doanh nghiệp Việt đang triển khai nhiều giải pháp chiến lược nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy doanh thu bền vững. Nổi bật trong số này là chuỗi sự kiện Tuần lễ TMĐT quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam (Online Friday) 2025 với chủ đề “An toàn - An tâm - An vui” vừa được Bộ Công thương tổ chức nhằm nâng niềm tin thị trường, bảo vệ người tiêu dùng và khuyến khích doanh nghiệp phát triển TMĐT một cách minh bạch, bền vững.

Theo đó, các sàn như TikTok Shop tận dụng livestream, video ngắn và hệ thống gợi ý cá nhân hóa dựa trên AI và dữ liệu lớn, giúp người tiêu dùng ra quyết định nhanh chóng và tăng tần suất mua sắm, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp Việt tiếp cận hàng triệu khách hàng. Shopee nâng cao trải nghiệm người dùng qua livestream tương tác, kiểm soát hàng giả bằng công nghệ học máy và phối hợp với đối tác logistics để rút ngắn thời gian giao hàng, vừa thúc đẩy doanh số vừa củng cố uy tín hương hiệu.

Song song với các giải pháp công nghệ và sự kiện trực tuyến, việc tích hợp vận chuyển nhanh, hệ thống thanh toán tiện lợi, voucher và ưu đãi cá nhân hóa giúp khách hàng mua sắm thuận tiện và thúc đẩy doanh thu bền vững. Các sàn cũng mở rộng hợp tác với các mạng lưới đa kênh (MCN), những người có ảnh hưởng (KOLs) và các đối tác công nghệ, từ đó giúp doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường nội địa và quốc tế.

Tuy vậy, để bảo đảm chất lượng hàng hóa, Bộ Công thương sẽ phối hợp chặt chẽ với các nền tảng lớn và doanh nghiệp đồng hành. Tất cả sản phẩm tham gia sự kiện đều được thẩm định kỹ lưỡng, ưu tiên hàng Việt, các mặt hàng đặc thù của doanh nghiệp vừa và nhỏ và nông sản Việt Nam.

Người tiêu dùng có thể phản ánh trực tiếp qua hotline, được xử lý nhanh chóng, trong khi tổ công tác giám sát, đánh giá và rà soát định kỳ nhằm bảo đảm sản phẩm đến tay khách hàng là chính hãng và đúng như cam kết. Đối với quảng bá qua livestream, các người bán được kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm thông tin trung thực, đúng như nhà sản xuất cung cấp, đồng thời kết hợp giám sát và đánh giá để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và uy tín doanh nghiệp.

Xem thêm