Mở rộng kênh dẫn vốn cho nền kinh tế

Nền kinh tế Việt Nam đang bước vào giai đoạn có những thay đổi mang tính bước ngoặt với những bước chuyển từ tầm nhìn chiến lược, hướng đến mục tiêu tăng trưởng hơn 8% trong năm 2025. Đây là nền tảng cơ bản hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới. Trong chặng đường phát triển mới, thị trường tài chính không chỉ là nơi huy động vốn mà còn trở thành động lực chính cho sự phát triển.

Đột phá từ cải cách thể chế

Chia sẻ với giới chuyên gia và các nhà đầu tư tại Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam năm 2025 vừa qua, Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, thị trường tài chính Việt Nam đang chuyển mình với những đột phá thể chế. Đáng lưu ý, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 114/QĐ-BCĐTTTC ban hành Kế hoạch hành động triển khai xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế. Việc đó đồng nghĩa định chế tài chính này đi vào hoạt động tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng từ cuối năm 2025.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam từ ngày 9/9/2025… Đây là hành lang pháp lý quan trọng để thu hút nguồn lực tài chính, phục vụ mục tiêu tăng trưởng trung và dài hạn của nền kinh tế, tạo sức bật mới, mở ra nhiều cơ hội cho nền kinh tế, nhà đầu tư và doanh nghiệp. Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam khi đi vào hoạt động sẽ kết nối với mạng lưới tài chính khu vực và toàn cầu, đưa Việt Nam từng bước trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ tài chính quốc tế.

Trung tuần tháng 9/2025, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã dẫn đầu đoàn công tác Bộ Tài chính tham dự các hoạt động xúc tiến đầu tư tại Vương quốc Anh và Cộng hòa Italia, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực tài chính, đầu tư và thương mại. Chuyến công tác góp phần đưa quan hệ Việt Nam - EU ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất.

Chia sẻ về kết quả chuyến đi, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Bùi Hoàng Hải nhấn mạnh: “Chuyến công tác này đã thành công vượt mong đợi, ghi nhận sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư toàn cầu”.

Trong khuôn khổ chương trình, diễn đàn thúc đẩy đầu tư Việt Nam, hơn 200 nhà quản lý tài sản hàng đầu thế giới tham dự. Các nhà đầu tư quốc tế cũng thực hiện hơn 100 cuộc trao đổi nhằm tìm kiếm cơ hội hợp tác và đầu tư lâu dài tại Việt Nam. Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương cũng đã có buổi làm việc trực tiếp với Tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell để trao đổi các vấn đề về nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư tại London để thông tin tới các nhà đầu tư tại thị trường tài chính London về thị trường tài chính Việt Nam.

Thông qua chuỗi sự kiện, các tổ chức quốc tế bày tỏ tin tưởng vào tiến trình cải cách thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo đánh giá của Sở Giao dịch chứng khoán London (LSE) và FTSE Russell, việc một quốc gia có sự tham gia trực tiếp, quyết liệt của các cấp cao nhất, từ Chính phủ, Bộ Tài chính đến cơ quan quản lý thị trường vào công tác cải cách nhằm tối ưu hóa cơ hội tiếp cận cho nhà đầu tư quốc tế như cách triển khai của Việt Nam là hiếm có. Chuyến công tác của Bộ trưởng Tài chính tại Anh và Italia được kỳ vọng sẽ mở ra các cơ hội hợp tác mới trong các lĩnh vực tài chính xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, năng lượng tái tạo, khoa học - công nghệ và nhiều lĩnh vực tiềm năng khác. Từ đó đóng góp vào sự phát triển quan hệ hợp tác kinh tế, tài chính Việt Nam với các quốc gia thành viên EU.

Đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư

Triển vọng nâng hạng cùng những dự báo tích cực về tăng trưởng kinh tế là những nhân tố chính thúc đẩy dòng tiền mạnh mẽ tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam từ đầu năm đến nay. Theo Bộ Tài chính, thị trường chứng khoán Việt Nam nằm trong nhóm tăng trưởng mạnh nhất thế giới, quy mô vốn hóa đạt 103,75% GDP ước tính năm 2024.

Về cơ bản, thị trường chứng khoán Việt Nam đã bắt kịp nhiều quốc gia trong khu vực về mức độ vốn hóa thị trường và thanh khoản. Tuy nhiên cấu trúc sản phẩm hàng hóa chưa đa dạng. Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã và đang triển khai các đề án, chiến lược trong kế hoạch đẩy nhanh quá trình đa dạng cấu trúc sản phẩm trên thị trường. Một trong những kết quả đạt được là Nghị định 245/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán; xây dựng dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 98/2020/TT-BTC hướng dẫn hoạt động và quản lý quỹ đầu tư chứng khoán… Việc đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư mới sẽ giúp thị trường tài chính Việt Nam vươn lên tầm cao mới, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế bền vững và toàn diện.

TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho biết, thị trường tài chính Việt Nam có tổng tài sản ước tính khoảng hơn 41,2 triệu tỷ đồng, tương đương 332% GDP. Quy mô này được đánh giá là ở mức trung bình, với các sản phẩm, dịch vụ khá hiện đại và việc bán chéo sản phẩm ngày càng phát triển.

Tuy nhiên, cấu trúc thị trường chưa cân đối, phụ thuộc nhiều và ngày càng tăng vào hệ thống các tổ chức tín dụng, ngân hàng. Nếu như tính đến cuối năm 2024, tín dụng ngân hàng chiếm khoảng 50,6% tổng tín dụng của cả nền kinh tế thì đến tháng 6/2025, con số này đã tăng lên 59%. Cấu trúc này cho thấy thị trường tài chính đang phát triển thiếu cân xứng, có nhiều rủi ro, cần phát triển mạnh mẽ thị trường vốn, nhất là thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường quỹ đầu tư và phái sinh.

Trong bối cảnh đó, việc sớm đưa vào vận hành các trung tâm tài chính quốc tế vào cuối năm nay có ý nghĩa quan trọng trong quá trình mở rộng kênh dẫn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế. Trung tâm tài chính quốc tế cần phát triển thêm thị trường giao dịch hàng hóa, trong đó có hàng hóa phái sinh, sàn giao dịch vàng, sàn mã hóa để tạo sự tích hợp, liên thông.