Mở cửa bãi rác tạm đóng
Tháng 7, Nhà máy xử lý rác thành phố Phan Thiết phải ngừng hoạt động toàn bộ để khắc phục vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Cũng chính từ đó, bãi rác Bình Tú (phường Tiến Thành) vừa mới đóng cửa được vài tháng, phải tiếp nhận lại, xử lý rác thải sinh hoạt cho các phường, xã trong khu vực. Bãi rác Bình Tú hoạt động từ năm 1999, với tổng diện tích hơn 26 ha, tiếp nhận khoảng 350 tấn/ngày.
Ghi nhận vào những ngày giữa tháng 10, đường dẫn vào bãi rác Bình Tú từ đường bê-tông đã trở thành đường đất, với nhiều ổ gà mọc lổm chổm. Dọc đường dẫn toàn những bãi nước đen ngòm bốc mùi hôi thối. Dòng nước đen này tạo này con suối nhỏ, chảy rỉ rỉ kéo dài ra đường Âu Cơ. Mùi hôi không dừng tại phạm vi nhỏ hẹp mà kéo dài khoảng hai cây số.
Chị Lê Thị Mai rầu rĩ kể, cuối năm 2024, bãi rác Bình Tú đóng cửa. Nhiều người dân khu vực này vui mừng, phấn khởi vì thoát được cảnh ngày nào nhà đóng cửa, không còn gặp ruồi “khổng lồ”. Vậy mà chỉ được vài tháng, bãi rác lại mở cửa. Người dân khu vực gần bãi rác lại phải sống với mùi hôi thối. Nhất là mùa mưa, mùi thối bay nồng nặc, gây ô nhiễm môi trường và nguy cơ ô nhiễm nguồn nước.
Theo bà Lê Thị Thanh Thủy, Giám đốc Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Bình Thuận, hiện nay, bãi rác Bình Tú không phải do công ty quản lý nên có rất nhiều nguồn từ nơi khác về đổ rác đây. Trước kia, bãi rác do Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết cũ quản lý. Từ khi hoạt động mô hình chính quyền 2 cấp, bãi rác có trở thành “công cộng” và có nhiều nguồn khác đến đổ rác. Hạ tầng cũng xuống cấp. Bên cạnh đó, bãi rác giờ đã rất cao. Công ty chỉ có thể xử lý gạt, phun thuốc. Hiện, công ty đang xin Ủy ban nhân dân tỉnh kinh phí để làm lại đường dẫn vào bên trong bãi rác và đào thêm hố để đổ rác.
Trước đó, Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Bình Thuận đã thuê đơn vị khoan lớp rác xuống phần đáy bãi thì phát hiện không có lớp chống thấm. Bãi rác có bể để chứa bùn nhưng cũng không xác định được vị trí do rác thải đã phủ một lớp dày khoảng 5m. Do chưa được đầu tư chống thấm đáy, bãi rác không có hệ thống thu gom nước rỉ rác, cho nên nước rỉ rác tự chảy và đọng tại các điểm trũng thấp, tự thấm vào đất, bốc hơi theo thời gian. Mùa nắng và có gió biển thổi vào, rác bay lên tạo thành các đám bụi rác.
Để giảm tình trạng bụi rác, nhiều người đốt lửa khiến bãi rác cháy âm ỉ. Lượng nước mưa chảy tràn được tiêu thoát tự nhiên theo độ dốc địa hình khu vực, dẫn đến nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nguồn nước mặt phía hạ nguồn là rất lớn.
Trước đó, bãi rác Bình Tú được phê duyệt đầu tư dự án cải tạo, xử lý ô nhiễm môi trường, với hạng mục chính xây dựng bãi chôn rác thải với diện tích khoảng 6,3 ha. Các hạng mục phụ gồm xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải và nhà điều hành, đường nội bộ, điện, nước, sân vườn trồng cây xanh, cổng tường rào bảo vệ,... Dự án sau khi hoàn thành xóa bỏ điểm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, cải tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp. Bãi rác đóng cửa vào cuối năm 2024.
Sớm đầu tư khu xử lý mới
Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng, bãi rác Bình Tú đã quá tải, gây ô nhiễm môi trường khu vực phụ cận, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân và phát triển du lịch của tỉnh.
Ông Nguyễn Hồng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh cho biết, các sở, ngành, địa phương có liên quan phải xác định việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục liên quan để sớm đưa dự án Khu xử lý chất thải rắn Hồng Sơn đi vào vận hành. Khu xử lý này cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo đảm vệ sinh môi trường trên địa bàn.
Theo đó, Khu xử lý chất thải rắn Hồng Sơn đã được thống nhất chủ trương chọn vị trí tại xã Hồng Sơn, với diện tích hơn 20ha. Khu xử lý chất thải rắn Hồng Sơn đang được cập nhật vào quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng,...
Bên cạnh đó, Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua danh mục dự án Khu xử lý chất thải rắn Hồng Sơn thuộc trường hợp thu hồi đất năm 2025 và đưa vào danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Hồng Hải chỉ đạo, Ủy ban nhân dân xã Hồng Sơn sớm phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu xử lý chất thải rắn và tiến hành khảo sát, lựa chọn đơn vị tư vấn, xây dựng đề cương dự toán, rà soát các nguồn lực của xã, dự toán kinh phí lập chủ trương đầu tư để cân đối, thực hiện.
Bên cạnh đó, xã báo cáo Sở Tài chính để xem xét, giải quyết theo quy định. Địa phương phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, lập sơ đồ tiến độ thực hiện dự án Khu xử lý chất thải rắn và gửi Sở Tài chính để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh. Ngoài ra, xã thường xuyên kiểm tra, rà soát và quản lý đất đai không để xảy ra vi phạm về đất đai tại khu vực này.
Bên cạnh đôn đốc xã, Sở Tài chính theo dõi dự án nếu triển khai không bảo đảm tiến độ thì phải báo cáo rõ lý do, trách nhiệm của cơ quan, đơn vị có liên quan. Đối với phần diện tích chồng lấn với quy hoạch mỏ khai thác đá xây dựng Núi Ếch, sở phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu, tính toán và xem xét, tham mưu, đề xuất điều chỉnh trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Ngoài ra, các sở, ngành có liên quan phải kịp thời hỗ trợ cho Ủy ban nhân dân xã Hồng Sơn thực hiện các thủ tục liên quan để sớm phê duyệt chủ trương đầu tư và tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án Khu xử lý chất thải rắn góp phần giải quyết vấn đề chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh.
