Bến Nhà Rồng nay là Bảo tàng Hồ Chí Minh-chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Không chỉ là di tích quốc gia đặc biệt, nơi đây còn là biểu tượng văn hóa và niềm tự hào của người dân Thành phố Hồ Chí Minh suốt hơn một thế kỷ qua.
[Ảnh] Cận cảnh khu đất bến Nhà Rồng được dùng để mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh
Việc quyết định ngừng triển khai dự án nhà ở tại khu vực bến Nhà Rồng để dành không gian cho việc mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh đã nhận được sự đồng thuận và ủng hộ rộng rãi từ người dân Thành phố.
Tại hội nghị tổng kết 50 năm văn học-nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh diễn ra ngày 18/10, đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thành phố từng giao đất cho nhà đầu tư triển khai dự án nhà ở thương mại tại khu vực bến Nhà Rồng, phường Xóm Chiếu. Tuy nhiên, Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã thống nhất dừng dự án này để dành quỹ đất mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh - một trong những công trình biểu tượng của thành phố trong tương lai.
Theo Bí thư Thành ủy, khu vực Bến Nhà Rồng sẽ được quy hoạch lại theo hướng mở, kết hợp công viên, khu dịch vụ công cộng và không gian sinh hoạt văn hóa, đồng thời mở rộng tuyến đường Nguyễn Tất Thành để kết nối hạ tầng giao thông khu trung tâm. “Giá trị kinh tế của dự án là rất lớn, nhưng xét về pháp lý và định hướng phát triển lâu dài, Thành phố cần ưu tiên cho không gian văn hóa và lợi ích cộng đồng”. Bến Nhà Rồng - nay là Bảo tàng Hồ Chí Minh-chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh là nơi ghi dấu sự kiện lịch sử ngày 5/6/1911, khi người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc lên tàu Amiral Latouche-Tréville ra đi tìm đường cứu nước. Không chỉ là Di tích quốc gia đặc biệt, nơi đây còn là biểu tượng văn hóa và niềm tự hào của người dân Thành phố Hồ Chí Minh suốt hơn một thế kỷ qua. Chính vì vậy, việc dừng dự án nhà ở để mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh không chỉ là một quyết định hành chính, mà còn thể hiện sự trân trọng quá khứ và nỗ lực gìn giữ ký ức đô thị trong bối cảnh thành phố không ngừng thay đổi. Nhiều người dân Thành phố Hồ Chí Minh ủng hộ chủ trương này, cho rằng khu vực bến Nhà Rồng nên trở thành không gian văn hóa mở, nơi giới thiệu lịch sử, con người và bản sắc thành phố đến du khách trong và ngoài nước.
Khu vực được quy hoạch mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh nằm tại vị trí đắc địa ven sông Sài Gòn, tiếp giáp tuyến đường Nguyễn Tất Thành-cửa ngõ kết nối trung tâm với khu Nam Thành phố Hồ Chí Minh. Việc Thành phố quyết định dừng dự án nhà ở và chuyển hướng sang phát triển không gian văn hóa công cộng được đánh giá là bước đi hợp lý, vừa tháo gỡ nút thắt pháp lý, vừa định hình lại diện mạo khu trung tâm theo hướng “văn hóa-con người-phát triển bền vững”. Theo Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang, mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại bến Nhà Rồng là một phần trong chiến lược phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị sáng tạo, năng động, văn minh và hội nhập quốc tế. Khu vực này sẽ được quy hoạch thành quần thể văn hóa-nghệ thuật-cảnh quan ven sông, tạo điểm nhấn đặc sắc cho trung tâm Thành phố. Các chuyên gia đô thị nhận định, nếu được triển khai đúng hướng, bến Nhà Rồng có thể trở thành “trái tim văn hóa” của Thành phố Hồ Chí Minh,nơi giao thoa giữa lịch sử và hiện đại, giữa truyền thống và đổi mới.
Đây cũng sẽ là không gian để người dân và du khách cảm nhận rõ hơn tinh thần của Thành phố mang tên Bác - năng động, sáng tạo nhưng luôn gìn giữ cội nguồn. Người dân và du khách tham quan không gian Bảo tàng Hồ Chí Minh-chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh cảm nhận rõ hơn tinh thần của thành phố mang tên Bác vào dịp cuối tuần. Khu đất Cảng Nhà Rồng-Khánh Hội có diện tích hơn 31ha, nằm ven sông Sài Gòn và tiếp giáp với khu trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh.
Quyết định của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh được xem là tầm nhìn “phát triển không đánh đổi”, hướng đến một đô thị không chỉ tăng trưởng về kinh tế mà còn giàu giá trị văn hóa và con người. Người dân kỳ vọng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, khi được mở rộng, sẽ trở thành điểm nhấn mới, góp phần đưa thành phố vươn tầm quốc tế-hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc Việt Nam.
