Việc sắp xếp lại không gian hành chính từ ngày 1/7/2025 theo Nghị quyết 202/2025/QH15 đã tạo ra một cấu trúc hoàn toàn mới cho vùng Đông Nam Bộ: Thành phố Hồ Chí Minh hợp nhất với Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương; Đồng Nai hợp nhất với Bình Phước; Tây Ninh hợp nhất với Long An. Đây không chỉ là sự thay đổi địa giới hành chính, mà còn mở ra lợi thế vượt trội về quy mô dân số, kinh tế và hạ tầng, tạo điều kiện cho một mô hình phát triển đồng bộ và bền vững hơn.
Theo đó, vùng Đông Nam Bộ mới có diện tích hơn 28.000 km² và gần 21 triệu dân, mật độ dân số đạt tới 749 người/km². Quy mô kinh tế khu vực đã vượt 150 tỷ USD GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn), đóng góp hơn 795.000 tỷ đồng cho ngân sách , tương đương 36,3% cả nước.
Giá trị xuất khẩu đạt hơn 135 tỷ USD, chiếm 33,3% tổng kim ngạch quốc gia. Cùng với đó, hơn 381.000 doanh nghiệp đang hoạt động, chiếm 41,4% cả nước, và gần 23.000 dự án FDI với tổng vốn hơn 205 tỷ USD, chiếm tới 55,4% về số dự án và gần 42% về vốn đăng ký. Riêng Thành phố Hồ Chí Minh chiếm gần 44,4% số dự án và hơn 27% tổng vốn FDI, khẳng định vị thế “cửa ngõ kinh tế” của Việt Nam và điểm đến hàng đầu của các tập đoàn đa quốc gia.
Cùng với đó, Đông Nam Bộ cũng là trung tâm khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp. Chỉ trong sáu tháng, toàn vùng có 33.364 doanh nghiệp thành lập mới, cao nhất cả nước. Thành phố Hồ Chí Minh dẫn đầu không chỉ về số lượng, mà còn đi đầu trong triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, khởi nghiệp sáng tạo. Sau sáp nhập, thành phố đã tận dụng hiệu quả cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 98/2023/QH15, với 15/22 nhiệm vụ được hoàn thành và 51 nghị quyết trọng điểm đã ban hành.
Không dừng lại ở đó, Thành phố Hồ Chí Minh đang đi đầu trong các mô hình đầu tư mới. Thành phố đã giải ngân toàn bộ nguồn vốn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đưa tỷ lệ hộ nghèo về 0%. Song song, các dự án BOT với tổng vốn hơn 57.500 tỷ đồng và kế hoạch phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đang được thúc đẩy, nhằm gia tăng năng lực kết nối toàn vùng.
Ở lĩnh vực khoa học - công nghệ, Thành phố Hồ Chí Minh đã hỗ trợ hàng trăm dự án hệ sinh thái khởi nghiệp, với nguồn kinh phí lên tới hàng nghìn tỷ đồng trong tương lai. Nhiều chính sách thí điểm tại thành phố thậm chí đã được thể chế hóa ở cấp quốc gia, khẳng định vai trò tiên phong không chỉ về kinh tế, mà cả trong đổi mới thể chế.
Trong giai đoạn tới, ưu tiên hàng đầu là điều chỉnh Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050, để thích ứng với không gian hành chính mới. Các địa phương đã đề xuất 36 dự án trọng điểm với tổng vốn hơn 137.000 tỷ đồng, tập trung vào hạ tầng giao thông, logistics và liên kết vùng. Những công trình then chốt như sân bay Long Thành, cảng Cái Mép-Thị Vải hay đường cao tốc Bắc-Nam sẽ giữ vai trò “xương sống” cho sự phát triển của toàn khu vực.
Với những bước đi chiến lược này, Đông Nam Bộ không chỉ duy trì vai trò trung tâm kinh tế của cả nước, mà còn hướng tới mục tiêu trở thành cực tăng trưởng mang tầm quốc tế. Đây chính là nền tảng để khu vực đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới, tiếp tục khẳng định vị thế đầu tàu của nền kinh tế Việt Nam.
