Theo chuyên gia kinh tế, TS Lê Bá Chí Nhân, vùng Đông Nam Bộ được xác định trong Nghị quyết của Bộ Chính trị là động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước, với trung tâm khoa học-công nghệ, công nghiệp công nghệ cao, logistics, tài chính quốc tế.
Tuy nhiên, để biến lợi thế thành động lực thực chất và hiệu quả, vùng Đông Nam Bộ cần sớm vượt qua những thách thức, hạn chế đang tồn tại, đặc biệt là về hạ tầng giao thông. Bên cạnh đó, tổng chi phí logistics cả nước đang cao, khoảng 17-18% GDP, nên vùng Đông Nam Bộ mặc dù có lợi thế nhưng vẫn chịu ảnh hưởng chung bởi chi phí cao, quy trình phức tạp. Ngoài ra là những thách thức về nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như việc thích ứng với yêu cầu quốc tế về môi trường, carbon, xanh hóa chuỗi cung ứng. Thêm những rủi ro từ biến động quốc tế, hay như việc phải cạnh tranh với các nước khác ở khu vực trong thu hút FDI, cũng là những thách thức rất lớn.
Trước những thách thức, Đông Nam Bộ cần sớm hoàn thiện quy hoạch vùng, tối ưu hóa lợi thế so sánh, cải thiện môi trường đầu tư và bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa các khu vực thành phần. Trong đó, đặc biệt chú trọng đẩy mạnh đầu tư hạ tầng giao thông trọng điểm, hoàn thiện kết nối từ các khu công nghiệp-cảng-sân bay-đường cao tốc, kết nối hành lang logistics; đẩy nhanh các dự án chiến lược như Sân bay quốc tế Long Thành, đường vành đai 3, 4 Thành phố Hồ Chí Minh, cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, các tuyến đường sắt đô thị; đẩy mạnh quy hoạch đô thị-công nghiệp phù hợp, bảo đảm tính đồng bộ; chuyển dịch cơ cấu sản xuất từ gia công sang chế biến sâu, công nghệ cao, tự động hóa, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, khuyến khích R&D, start-up đổi mới sáng tạo; chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, cải cách thể chế và môi trường đầu tư, tăng năng suất thông qua số hóa, công nghệ.
Từ tiềm lực và thực tiễn hiện nay, TS Nhân cho rằng: “Giải pháp then chốt hiện nay để đẩy mạnh phát triển kinh tế vùng Đông Nam Bộ vẫn là việc giải quyết “điểm nghẽn” hạ tầng-nhân lực-thể chế, đồng thời xanh hóa và số hóa nền kinh tế. Khi đó, Đông Nam Bộ sẽ không chỉ là “đầu tàu kinh tế” của Việt Nam mà còn có thể trở thành trung tâm logistics, công nghiệp công nghệ cao và tài chính quốc tế của khu vực”.
