Thí điểm xây dựng mô hình giao thông xanh

Từ giao thông xanh

Từ ngày 1/7, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Cần Giờ được chia thành bốn xã gồm: Bình Khánh, An Thới Đông, Thạnh An và Cần Giờ. Vùng đất này đang chịu áp lực từ các phương tiện giao thông phát thải khí thải và bụi mịn gia tăng. Hiện hơn 95% xe cơ giới vẫn sử dụng nhiên liệu hóa thạch, trong khi giao thông công cộng và phi cơ giới gần như chưa phát triển.

Phát triển mô hình giao thông xanh, từ năm 2026, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ bắt đầu triển khai kiểm soát khí thải xe máy tại khu vực này. Cụ thể, từ ngày 1/7/2026, xe máy ở các xã Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ và Thạnh An sẽ phải kiểm định khí thải, sớm hơn sáu tháng so với toàn thành phố. Đến ngày 1/1/2030, toàn bộ xe máy tại khu vực này sẽ phải đạt chuẩn khí thải mức 2 (EU2), tức sớm hơn 2 năm so với lộ trình chung của thành phố. Từ năm 2026, khu vực này cũng sẽ thí điểm phân vùng kiểm soát lưu thông trên tuyến đường Rừng Sác (đoạn từ phà Bình Khánh đến đường Duyên Hải), hạn chế xe máy dưới chuẩn mức 2 và ô-tô dưới chuẩn mức 4 di chuyển vào cuối tuần.

Hiện nay trên địa bàn các xã Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ, Thạnh An có tổng số hơn 70.000 dân, với khoảng 33.000 xe máy và gần 1.000 ô-tô. Nếu toàn bộ số phương tiện này được chuyển sang xe điện, sẽ ảnh hưởng đáng kể đến đời sống của nhiều hộ gia đình, đặc biệt là các gia đình khó khăn. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Cần Giờ Hồ Văn Bình cho biết: Trên địa bàn hiện không còn hộ nghèo, song tỷ lệ hộ cận nghèo chiếm tới 22%. Đây là nhóm dễ bị tổn thương nhất khi buộc phải thay đổi phương tiện đi lại. Do đó, ông Bình đề xuất thành phố nên hỗ trợ 100% giá trị phương tiện mới cho nhóm yếu thế khi chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Ngoài hỗ trợ phương tiện, thành phố cần có chính sách đào tạo nghề, chuyển đổi sinh kế nhằm giúp người dân có thêm cơ hội việc làm bền vững trong nền kinh tế xanh. Nhằm đáp ứng nhu cầu di chuyển của người dân khi chuyển sang mô hình giao thông xanh, mạng lưới xe buýt điện sẽ được đầu tư, với các tuyến trục dọc đường Rừng Sác, các tuyến nhánh kết nối, cùng tuyến du lịch sinh thái đi các xã Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ, Thạnh An.

Tiến tới đô thị xanh

Đầu tháng 6/2025, Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Chương trình hành động “Vì một Cần Giờ xanh”. Mục tiêu trong 5 năm tới, Cần Giờ (bao gồm bốn xã hiện nay) trở thành địa phương kiểu mẫu của một đô thị xanh và Net Zero - hình mẫu phát triển kinh tế biển xanh, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và bảo vệ môi trường. Cần Giờ sẽ được đầu tư năng lượng sạch, trồng thêm rừng, chuyển đổi 100% xe xăng sang điện, phương tiện giao thông công cộng sử dụng nhiên liệu sạch, hạn chế sử dụng túi nilon...

Đại diện Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất, lưới điện Cần Giờ hiện nay ở cuối nguồn của hệ thống điện lực thành phố, nguồn điện yếu, trong khi địa phương này đang phát triển nhiều dự án như khu đô thị lấn biển, cảng trung chuyển quốc tế... nhu cầu sử dụng điện rất lớn. Mặt khác, dự án điện gió ngoài khơi Cần Giờ chưa được đưa vào Quy hoạch điện VIII. Do đó, khi thực hiện chuyển đổi xanh, địa phương nên khuyến khích lắp điện mặt trời áp mái để bảo đảm nguồn điện cho gia đình, đồng thời bổ sung thêm nguồn điện dự phòng nối từ Vũng Tàu sang.

Điều quan trọng hơn nữa là sự thay đổi trong nhận thức và lối sống. Một đô thị xanh không thể hình thành chỉ từ quy hoạch hay đầu tư ngân sách, mà cần sự chung tay từ cộng đồng. Một khi lối sống xanh trở thành lựa chọn tự nhiên của mỗi cá nhân, khát vọng về một đô thị xanh mới có cơ hội trở thành hiện thực.