Phát biểu tại lễ công bố, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Văn Liêm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam cho biết, sưu tập Đàn đá Đắk Sơn là tư liệu sống động, giúp các nhà khoa học nhận thức một cách cơ bản, đầy đủ về loại hình di vật này và còn có thể biết chính xác về niên biểu sáng chế, phương thức sử dụng đàn đá “cổ nhất” Việt Nam thuộc giai đoạn hậu kỳ đá mới đến sơ kỳ kim khí ở Tây Nguyên nói riêng và Việt Nam. Tiếng đàn đá cổ đã tạo lập nên những âm thanh làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng cư dân thời tiền sử.
Sưu tập Đàn đá Đắk Sơn không chỉ là cứ liệu vật thật, minh chứng cho đời sống văn hóa tinh thần rất đa dạng, phong phú của cư dân bản địa tỉnh Lâm Đồng mà còn khẳng định đây là sưu tập báu vật có giá trị đặc biệt về khảo cổ, lịch sử, văn hóa, có nguồn gốc bản địa, được sản xuất tại chỗ trên vùng đất Tây Nguyên thời tiền sử.
Đàn đá Đắk Sơn được phát hiện năm 2014, tại xã Nam Xuân, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông cũ, nay là xã Đắk Sắk, tỉnh Lâm Đồng. Sau đó, bảo tàng tỉnh đã tiến hành khảo sát địa điểm phát hiện đàn đá và đến năm 2016, phối hợp với Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ giám định khảo cổ học, đo tần số âm thanh.
Đàn đá Đắk Sơn gồm 16 thanh đá, trong đó có 11 thanh nguyên vẹn và 5 thanh gần nguyên vẹn, mang giá trị đặc biệt về khảo cổ, lịch sử và văn hóa. Đây là hiện vật gốc, độc bản; các nhà khảo cổ nhận định di tích Đắk Sơn có niên đại khoảng 3.200 đến 3.000 năm. Những thanh đàn đá Đắk Sơn có sự tương đồng về chất liệu đá, kỹ thuật chế tác với các hiện vật đá thu thập được tại di tích, việc này cho thấy có khả năng sưu tập đàn này thuộc về cộng đồng cư dân cổ cũng là chủ nhân của di tích này.
Tại buổi lễ, tỉnh Lâm Đồng đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia Danh lam thắng cảnh hang C3-C4, hang 7, hang 8 và công bố Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Tăm Blang M’Prang Bon (lễ cúng rào bon trồng cây) của người M’Nông.
Dịp này, tỉnh Lâm Đồng tổ chức trưng bày, quảng bá Bảo vật quốc gia Đàn đá Đắk Sơn cùng các di sản văn hóa tiêu biểu, nhằm tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống, bồi đắp niềm tự hào dân tộc, đồng thời tạo thêm sản phẩm du lịch đặc sắc, góp phần khẳng định vị thế Lâm Đồng là điểm đến văn hóa, du lịch giàu bản sắc.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn đề nghị các sở, ngành liên quan tăng cường làm tốt công tác quản lý nhà nước, bảo đảm quản lý hiệu quả các bảo vật quốc gia, di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh và di sản văn hóa phi vật thể được xếp hạng. Tiếp tục nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học để đề nghị công nhận thêm các bảo vật quốc gia và bổ sung các hang động khác vào hệ thống hang động núi lửa Krông Nô, hướng tới nâng cấp di tích này thành di tích quốc gia đặc biệt.
Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền và quảng bá; kết hợp các tỉnh, thành phố trong nước và các hiệp hội du lịch, doanh nghiệp lữ hành… xây dựng các sản phẩm, các tour, tuyến du lịch chuyên đề Hành trình Di sản để giới thiệu rộng rãi và phát huy tốt giá trị di sản thông qua các hoạt động du lịch-văn hóa.
