Dự án này được xác định là công trình trọng điểm cần tiếp tục triển khai đầu tư theo nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng nhiệm kỳ 2020-2025.
Dự án hồ chứa nước Đông Thanh do Ủy ban nhân dân huyện Lâm Hà (cũ) làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư hơn 494 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương, được khởi công tháng 1/2022. Sau khi hoàn thành, hồ sẽ cấp nước tưới cho 700 ha đất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho 7.500 hộ dân; đồng thời góp phần cải tạo môi trường, phát triển nuôi trồng thủy sản và tạo cảnh quan du lịch.
Từ tháng 7/2023, tại khu vực dự án xảy ra sự cố sạt trượt, sụt lún đất nghiêm trọng buộc phải dừng thi công. Phạm vi bị ảnh hưởng đến nay ghi nhận là 12,7 ha.
Sự cố này còn ảnh hưởng đến nhiều hộ dân trong khu vực, làm 3 ngôi nhà bị hư hỏng hoàn toàn, 2 ngôi nhà xuất hiện vết nứt, 1 ngôi nhà bị nứt công trình phụ. Chính quyền địa phương buộc phải di dời các hộ dân bị ảnh hưởng khỏi khu vực để bảo đảm an toàn.
Sau khi xảy ra sự cố, Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Ủy ban nhân dân huyện Lâm Hà (cũ) phối hợp các cơ quan tại địa phương và Trung ương làm rõ nguyên nhân, khẩn trương đề xuất giải pháp khắc phục.
Thời điểm đó, đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng các chuyên gia, lãnh đạo tỉnh trực tiếp xuống kiểm tra hiện trường để đánh giá thực tế, tìm phương án xử lý. Sau đó, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cũng tiến hành thanh tra toàn diện dự án.
Sau 2 năm tạm dừng thi công, chờ phương án khắc phục, nhiều hạng mục tại dự án hồ chứa nước Đông Thanh tiếp tục hư hỏng nặng, các cấu kiện bêtông cốt thép bị đứt gãy, lộ lõi thép bên trong. Nhiều thiết bị, vật tư bị hoen rỉ do ảnh hưởng thời tiết vì lâu ngày không sử dụng. Một số đoạn tràn xả lũ bị xô đẩy cách xa nhau đến 1m.
Trong mùa mưa năm 2024, tình trạng càng nghiêm trọng hơn, nhiều hạng mục xây dựng tiếp tục đứt gãy, một số hộ dân bị ảnh hưởng vẫn gắng gượng bám trụ trên phần đất còn lại để sản xuất, kiếm thêm thu nhập.
Ông Đỗ Văn Đam, một trong những hộ dân này cho biết: “Sau khi được đền bù, gia đình tôi chỉ còn 0,7 ha đất trồng cà-phê. Sự cố sạt trượt đất khiến việc sản xuất rất khó khăn. Dù vậy, chúng tôi chưa thể di chuyển bởi chưa có đất tái định cư”.
Cách đó không xa, ngôi nhà được xây hơn 3 tỷ đồng của gia đình ông Nguyễn Văn Thắng bị thiệt hại nặng nề do sụt lún. Chỉ vài tháng sau khi xây xong, ngôi nhà bị ảnh hưởng nghiêm trọng, buộc gia đình phải rời đi.
Tương tự, sự cố sụt lún, sạt trượt đất khiến 0,4 ha đất cà-phê của gia đình ông Đỗ Văn Tái nứt nẻ, sạt lở, ngôi nhà bị hư hỏng hoàn toàn. Sau đó, gia đình ông được hỗ trợ tạm trú tại nhà điều hành dự án với bộn bề khó khăn.
Cuối tháng 6/2025, thông tin từ địa phương cho biết, hiện tượng sụt lún, sạt trượt đất tại sườn đồi phía vai phải của khu vực xây dựng hồ chứa nước Đông Thanh là kết quả của sự kết hợp nhiều yếu tố, chủ yếu từ 3 nguyên nhân chính: Do mưa lớn bất thường kéo dài là yếu tố kích hoạt chính, làm suy giảm lực dính kết đất đá, giảm lực kháng trượt dẫn tới sạt lở; nền địa chất xung yếu và bất ổn là yếu tố cộng ứng; cuối cùng là do hoạt động thi công như nổ mìn, phá đá, đầm rung, xe tải trọng lớn hoạt động liên tục đã gây chấn động, khi kết hợp mưa lớn và địa chất yếu làm tình trạng sạt lở trượt diễn tiến nhanh hơn.
Từ các yếu tố này, cơ quan chức năng kết luận nguyên nhân do thiên tai, vị trí sạt trượt xảy ra bên ngoài ranh giới dự án nhưng đã tác động đến công trình và đề xuất giải pháp khắc phục bảo đảm an toàn.
Theo lãnh đạo Ủy ban nhân dân xã Nam Ban Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng, chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện các thủ tục để bảo đảm tiến độ thi công, đồng thời lắp đặt biển cảnh báo sạt lở.
Tuy nhiên gặp những khó khăn, vướng mắc do sự cố sạt trượt. Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng xác định chính xác nguyên nhân để sớm tiếp tục triển khai. Đối với các hộ dân bị ảnh hưởng, địa phương đang triển khai để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tái định cư cho 22 hộ theo đúng kế hoạch.
Dự án xây dựng hồ chứa nước Đông Thanh được Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng xác định là công trình trọng điểm cần tiếp tục triển khai đầu tư theo nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020-2025. Với tầm quan trọng của dự án đối với khu vực xã Nam Ban Lâm Hà, việc tiếp tục xây dựng là vô cùng cần thiết.
Tuy nhiên, sự cố sạt trượt đất và các vấn đề kỹ thuật đang gây chậm trễ tiến độ. Hiện nay, theo sự chỉ đạo của tỉnh, chính quyền địa phương đang nỗ lực giải quyết các vướng mắc để sớm tiếp tục triển khai hoàn thành dự án và bảo đảm quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng.
