Cần thiết nâng mức trợ cấp hằng tháng với hai nhóm thanh niên xung phong

Bộ Nội vụ đang xây dựng và lấy ý kiến về dự thảo Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến và thanh niên xung phong cơ sở miền nam tham gia kháng chiến giai đoạn 1965-1975 (sau đây gọi tắt là dự thảo Nghị định).

Đề xuất mức trợ cấp 1 triệu đồng mỗi tháng với hai nhóm thanh niên xung phong

Bộ Nội vụ cho biết, ngày 27/7/2011, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg về chế độ đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến. Trong đó, tại Điều 3 về chế độ trợ cấp hằng tháng quy định: “Thanh niên xung phong tập trung tham gia kháng chiến hoàn thành nhiệm vụ trở về địa phương không còn khả năng lao động và sống cô đơn, không nơi nương tựa thì được xét trợ cấp hằng tháng mức 360.000 đồng”.

Đồng thời, để bảo đảm mức trợ cấp hằng tháng được điều chỉnh phù hợp với việc điều chỉnh chính sách xã hội, tại Khoản 1 Điều 3 Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg quy định: “Mức trợ cấp này sẽ được điều chỉnh tương ứng khi Chính phủ điều chỉnh mức trợ cấp hằng tháng đối với đối tượng quy định tại Nghị định số 13/2010/NĐ-CP ngày 27/2/ 2010 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 67/2007/NĐ-CP ngày 13/4/2007 của Chính phủ về chính sách trợ giúp các đối tượng bảo trợ xã hội”.

Tại thời điểm này, mức chuẩn trợ giúp xã hội là 180.000 đồng/tháng theo Nghị định số 13/2010/NĐ-CP ngày 27/2/2010. Như vậy trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong được xác định bằng 2 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội.

Tiếp đó, ngày 21/10/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 136/2013/NĐ-CP điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội lên 270.000 đồng/tháng.

Trên cơ sở đó, ngày 5/7/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 29/2016/QĐ-TTg điều chỉnh mức trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến lên bằng 540.000 đồng/tháng.

Cùng với chính sách đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến theo Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngày 6/10/2017, Chính phủ ban hành Nghị định số 112/2017/NĐ-CP quy định chế độ, chính sách đối với thanh niên xung phong cơ sở miền nam tham gia kháng chiến giai đoạn 1965-1975.

Theo đó, thanh niên xung phong cơ sở ở miền nam không còn khả năng lao động và sống cô đơn, không nơi nương tựa thì được xét trợ cấp hằng tháng mức 540.000 đồng. Mức trợ cấp này sẽ được điều chỉnh tương ứng khi Chính phủ điều chỉnh mức trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến quy định tại Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg ngày 27/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ.

Về nguyên tắc, việc điều chỉnh trợ cấp hằng tháng đối với 2 nhóm đối tượng thanh niên xung phong theo Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg và Nghị định số 112/2017/NĐ-CP sẽ được thực hiện khi Chính phủ điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội.

Tuy nhiên, kể từ khi thực hiện Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg, trong khi Chính phủ đã 3 lần điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội thì trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong mới được điều chỉnh 1 lần vào năm 2016 theo Quyết định số 29/2016/QĐ-TTg.

Cụ thể, mức chuẩn trợ giúp xã hội của năm 2013 điều chỉnh lên 270.000 đồng/tháng tại Nghị định số 136/2013/NĐ-CP; điều chỉnh lên 360.000 đồng/tháng vào năm 2021 tại Nghị định số 20/2021/NĐ-CP và điều chỉnh lên 500.000 đồng/tháng vào năm 2024 tại Nghị định số 76/2024/NĐ-CP.

Như vậy, thời gian qua, trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong chưa được điều chỉnh kịp thời với điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội, vẫn giữ nguyên mức trợ cấp từ năm 2016 đến nay là 540.000 đồng.

Trong cùng khoảng thời gian đó, mức lương cơ sở tại thời điểm 1/1/2016 là 1.150.000 đồng, nay đã được điều chỉnh lên 2.340.000 đồng, tăng hơn 2 lần.

Mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công tại thời điểm 1/1/2016 là 1.318.000 đồng (Nghị định số 20/2015/NĐ-CP) thì nay đã tăng lên 2.789.000 đồng theo Nghị định số 77/2024/NĐ-CP (tăng hơn 2 lần).

Với trợ cấp hằng tháng thấp như hiện nay, việc điều chỉnh nâng mức trợ cấp đối với hai nhóm đối tượng thanh niên xung phong theo Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg và Nghị định số 112/2017/NĐ-CP là hết sức cần thiết, góp phần bảo đảm cuộc sống.

Chính sách này giúp giảm bớt khó khăn đối với lực lượng thanh niên xung phong, những người đã cống hiến tuổi thanh xuân cho hai cuộc kháng chiến của Tổ quốc, nay đã tuổi cao, sức yếu, lại rơi vào hoàn cảnh cô đơn, không nơi nương tựa.

Bảo đảm sự cân đối giữa các nhóm đối tượng tham gia kháng chiến

Bộ Nội vụ đánh giá, mục đích xây dựng dự thảo Nghị định trên nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, bảo đảm sự cân đối giữa các nhóm đối tượng tham gia kháng chiến, phù hợp điều kiện kinh tế-xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Đồng thời, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của lực lượng thanh niên xung phong tham gia kháng chiến, góp phần thiết thực nâng cao cuộc sống, giảm bớt khó khăn đối với họ.

Dự thảo Nghị định được xây dựng gồm 3 điều, trong đó có 2 nội dung chính.

Thứ nhất là quy định về đối tượng áp dụng, gộp chung 2 nhóm đối tượng thanh niên xung phong tham gia kháng chiến theo Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg và Nghị định số 112/2017/NĐ-CP.

Thứ hai là quy định về mức trợ cấp (bằng 2 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội) và thời gian điều chỉnh trợ cấp (từ ngày 1/12/2025).

Tiếp thu ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương, dự thảo Nghị định hiện nay quy định mức trợ cấp hằng tháng bằng 2 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội thay vì quy định bằng mức tiền cụ thể như trước đây. Đồng thời, gắn việc điều chỉnh trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong theo sự điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội, nhằm bảo đảm trợ cấp đối với thanh niên xung phong được điều chỉnh tự động, kịp thời mỗi khi Chính phủ điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội mà không cần phải ban hành Nghị định riêng về điều chỉnh trợ cấp đối với thanh niên xung phong.

Theo dự thảo Nghị định, trợ cấp hằng tháng đối với thanh niên xung phong sẽ được điều chỉnh từ 540.000 đồng/người/tháng lên mức 1.000.000 đồng/người/tháng (bằng 2 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội) từ nguồn ngân sách địa phương. Theo đó, mỗi thanh niên xung phong sẽ được tăng thêm 460.000 đồng/người/tháng.

Theo thống kê của Bộ Nội vụ, đến thời điểm 1/4/2025, tổng số thanh niên xung phong hưởng trợ cấp hằng tháng là 3.277 người. Trong đó, số đối tượng đang hưởng theo Quyết định số 40/2011/QĐ-TTg là 3.248 người, còn số đối tượng đang hưởng trợ cấp theo Nghị định 112/2017/NĐ-CP là 29 người.

Về kinh phí, sau khi điều chỉnh trợ cấp hằng tháng, tổng số kinh phí tăng thêm 1 tháng là: 3.277 người x 460.000 đồng/tháng = 1,507 tỷ đồng/tháng.

Số kinh phí tăng thêm một năm là gần 18,9 tỷ đồng. Nếu tính bình quân 34 tỉnh, thành phố hiện nay, mỗi địa phương chỉ tăng thêm hơn 44 triệu đồng/tháng và khoảng 530 triệu đồng/năm. Như vậy, nguồn lực từ ngân sách địa phương tăng không đáng kể so với trước khi điều chỉnh.