Tại nhiều quốc gia trên thế giới, các nhà hoạch định chính sách đã nhận ra tính cấp thiết của việc tích hợp các yếu tố lao động và xã hội vào các chính sách liên quan chống biến đổi khí hậu, vừa để giảm thiểu tác động tiêu cực và rủi ro của tiến trình tiêu cực ấy, vừa để khai thác các cơ hội mà nền kinh tế xanh mang lại cho sự phát triển bền vững. Nhiều quốc gia đã xây dựng cơ chế quản trị và phối hợp hiệu quả trong việc thúc đẩy kinh doanh xanh, đồng thời tạo việc làm, góp phần vào quá trình tăng trưởng bền vững toàn cầu.
1Theo ông Felix Weidenkaff (Chuyên gia chính sách việc làm và thị trường lao động, Tổ chức Lao động quốc tế), các quốc gia thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đang ngày càng có nhiều bước đi cụ thể để thúc đẩy Chuyển đổi công bằng và hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Một thí dụ có thể mang lại bài học hữu ích cho Việt Nam, như tại Indonesia, chính phủ đang triển khai hàng loạt kế hoạch hành động Chuyển đổi công bằng, thông qua quan hệ đối tác, kế hoạch đầu tư và chính sách toàn diện bao gồm “khung chuyển đổi công bằng” chuyên dụng để bảo đảm tính bao trùm và công bằng trong quá trình chuyển đổi năng lượng.
“Các cấp công đoàn tại Indonesia đã xây dựng “Văn bản Lập trường về Chuyển đổi năng lượng công bằng”, nêu rõ các ưu tiên liên quan đến chống biến đổi khí hậu, đồng thời tạo dựng các nguồn phúc lợi của người lao động trong thị trường lao động. Indonesia đặt mục tiêu mỗi năm cắt giảm khoảng 50 triệu tấn khí thải carbon và đưa tổng lượng phát thải của ngành điện xuống còn 250 triệu tấn CO2 vào năm 2030”, ông Felix Weidenkaff nói.
Hiện tại, Indonesia có kế hoạch tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu điện từ 12% năm 2022 lên 44% vào năm 2030. Năm 2024, Indonesia đã được Ngân hàng Phát triển châu Á cho vay 500 triệu USD để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng, giảm phát thải.
2 Singapore là một trong những quốc gia tiên phong trong khu vực với việc nghiên cứu và phát triển công nghệ thu hồi và lưu trữ carbon. Năm 2021, Chính phủ triển khai Kế hoạch Xanh Singapore 2030 - "phong trào toàn quốc" nhằm thúc đẩy chương trình nghị sự quốc gia của Singapore về phát triển bền vững. Ngay sau đó là thành lập Hội đồng Kỹ năng Xanh, nhằm thúc đẩy Kế hoạch Xanh Singapore 2030. Điều này giúp các doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác nhau sẵn sàng lực lượng lao động xanh tinh nhuệ để đạt được mục tiêu trung hòa carbon của họ. Đi cùng kế hoạch này, Singapore cũng ban hành nhiều chính sách đào tạo kỹ năng xanh. Trong đó, khuyến khích sự hợp tác đào tạo nhân lực giữa các trường đại học, cao đẳng và các doanh nghiệp trong nước.
Ngoài ra, Singapore đã thành lập “Hội đồng Kinh tế tương lai” để khảo sát nhu cầu, định hướng phát triển từng ngành nghề. Các ngành nghề được xác định thu hút nhiều lao động sẽ được chuyển hóa vào các chương trình giảng dạy trong trường đại học, cơ sở đào tạo nghề. Bằng cách này, chiến lược đào tạo kỹ năng sẽ hỗ trợ đắc lực cho việc hiện thực hóa kế hoạch chuyển đổi hoạt động của từng ngành nghề. Thực tế, Singapore đã bắt đầu các chính sách phát triển bền vững từ năm 1992. Đến năm 2012, quốc gia này thực hiện các chính sách phát triển xanh một cách mạnh mẽ hơn, và năm 2022 đặt mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
3 Đức cũng là nước đang nỗ lực chuyển đổi xanh, đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2045. Hiện, 57,7% lượng điện tiêu thụ của Đức là từ các nguồn năng lượng tái tạo. Chính phủ Đức muốn tăng tỷ lệ này lên 80% và loại bỏ hoàn toàn điện than vào năm 2030. TS Markus Janser (Viện nghiên cứu Việc làm Đức) cho rằng, chuyển đổi xanh có tác động tích cực đối với vấn đề việc làm. Theo đó, Chính phủ Đức đề ra nhiều chính sách như: ưu tiên tuyển dụng xanh, hỗ trợ tuyển dụng bổ sung lao động có tay nghề, hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo lại lao động; trợ cấp, ưu đãi cho sinh viên học các ngành kinh tế xanh.
