Biếm họa: LUO JIE
Biếm họa: LUO JIE

Vết nứt lan rộng

Mỹ đã quyết định đình chỉ một số thương vụ bán vũ khí quan trọng cho các đồng minh châu Âu, trong đó có hệ thống phòng không Patriot, nhằm tập trung bổ sung kho dự trữ vũ khí trong nước.

Tạp chí The Atlantic dẫn lời hai quan chức chính quyền Mỹ cho biết, Bộ Quốc phòng nước này bất ngờ từ chối thương vụ bán hệ thống tên lửa phòng không Patriot trị giá hàng tỷ USD cho Đan Mạch sau nhiều tuần đàm phán. Quyết định này được đưa ra sau khi Lầu năm góc xác định tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng một số loại vũ khí chiến lược trong kho vũ khí. Trước đó, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Elbridge Colby đã bày tỏ quan điểm không ủng hộ một số hợp đồng bán vũ khí cho đồng minh châu Âu, đặc biệt phản đối việc bán hệ thống Patriot cho Đan Mạch, với lý do đây là loại vũ khí khan hiếm và cần được ưu tiên giữ lại phục vụ nhu cầu trong nước.

Giới quan sát nhận định rằng, quyết định đình chỉ bán vũ khí của Mỹ có nguy cơ gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Ngoài việc tạo ra căng thẳng mới với các đồng minh châu Âu và làm suy giảm ảnh hưởng quân sự của Mỹ tại khu vực, quyết định này còn có thể gây thiệt hại hàng tỷ USD cho cả khu vực công và tư nhân, dẫn đến cắt giảm việc làm trong ngành công nghiệp quốc phòng, hạn chế việc mở rộng sản phẩm và giảm hoạt động nghiên cứu phát triển. Một số chuyên gia còn cho rằng, quyết định này có thể làm suy yếu khả năng phòng thủ của châu Âu trong bối cảnh căng thẳng với Nga chưa hạ nhiệt, đồng thời làm giảm ảnh hưởng chiến lược của Washington tại “lục địa già”.

Không chỉ Đan Mạch, tháng 7 vừa qua, tờ Politico cũng đã đưa tin về việc Mỹ đình chỉ chuyển giao một số tên lửa phòng không và vũ khí chính xác cho Ukraine, do lo ngại về mức dự trữ vũ khí trong nước đang xuống thấp nghiêm trọng. Chính sách này xuất phát từ chủ trương tích trữ vũ khí trong nước, phù hợp với khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” mà Tổng thống Donald Trump liên tục nhấn mạnh trong hai nhiệm kỳ lãnh đạo.

Việc Mỹ hạn chế bán vũ khí cho châu Âu có thể buộc Liên minh châu Âu (EU) phải tập trung phát triển công nghiệp quốc phòng nội khối. Trong những năm qua, EU đã nhiều lần đề cập việc tự chủ chiến lược nhằm giảm phụ thuộc vào “chiếc ô an ninh” của Washington. Điều này phản ánh vết nứt trong quan hệ đồng minh với Mỹ lan rộng, trong bối cảnh vấn đề thuế quan, công nghệ, sức ép tăng ngân sách quốc phòng… vẫn gây căng thẳng giữa hai bên.