Biếm họa: ALFREDO MARTIRENA
Biếm họa: ALFREDO MARTIRENA

Nút thắt khó gỡ

Ngày thứ 19 đã trôi qua song đợt ngừng hoạt động của Chính phủ Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc, dấy lên lo ngại về việc các nhân viên liên bang bị chậm trả lương và các chương trình phúc lợi như hỗ trợ thực phẩm đang dần cạn kiệt nguồn tài chính.

Theo CNN, phần lớn các bộ phận trực thuộc Chính phủ liên bang Mỹ đã “đóng băng” kể từ ngày 1/10, do hai đảng Cộng hòa và Dân chủ không thể thống nhất về một dự luật ngân sách tạm thời. Gần 750.000 công chức liên bang bị tạm nghỉ việc, trong khi các nhân viên khác, bao gồm lực lượng quân đội và kiểm soát viên không lưu, phải làm việc mà không được trả lương cho đến khi đạt được một thỏa thuận ngân sách.

Tình hình thêm rắc rối do Hạ viện Mỹ đã gửi dự luật tài trợ để duy trì hoạt động chính phủ đến ngày 21/11 lên Thượng viện, song Thượng viện đã thất bại 10 lần trong việc bỏ phiếu thông qua dự luật này, và một phiên bỏ phiếu khác được lên lịch vào ngày hôm nay (20/10). Lúc này, đợt ngừng hoạt động của chính phủ sẽ trở thành đợt dài thứ 3 trong lịch sử, vượt qua khoảng thời gian 19 ngày thiếu hụt ngân sách vào năm 1978 dưới thời Tổng thống Jimmy Carter. Đợt chính phủ ngừng hoạt động dài nhất trong lịch sử nước Mỹ kéo dài 35 ngày diễn ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump vào các năm 2018 và 2019, gây thiệt hại hàng tỷ USD.

Hiện tình trạng đóng cửa đang gây ra nhiều hệ lụy. Chẳng hạn như Quốc phòng Mỹ đã điều chuyển ngân sách để chi trả lương cho quân nhân đang tại ngũ vào kỳ trả lương ngày 15/10, nhưng chưa thể bảo đảm thanh toán vào ngày 31/10, làm dấy lên lo ngại về việc duy trì hoạt động của họ. Trong khi đó, Chương trình hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP) - vốn là nguồn trợ cấp cho 42 triệu người trên khắp nước Mỹ - sẽ không thể chi trả đầy đủ quyền lợi vào tháng 11 nếu tình trạng ngừng hoạt động tiếp tục kéo dài.

Hệ thống tòa án liên bang Mỹ thông báo rằng nếu tình trạng chính phủ ngừng hoạt động tiếp tục kéo dài, các thẩm phán liên bang sẽ vẫn tiếp tục làm việc và được trả lương sau ngày 20/10, nhưng nhân viên tòa án sẽ bị buộc nghỉ việc tạm thời trừ khi họ thực hiện các nhiệm vụ được xem là ngoại lệ. Hiện chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định sẽ vẫn trả lương cho hơn 70.000 nhân viên thực thi pháp luật trong thời gian chính phủ liên bang đóng cửa.

Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa từ ngày 1/10 đã khiến hàng trăm nghìn nhân viên liên bang chậm lương, dù nhiều người trong số họ vẫn phải đi làm trong các lĩnh vực được coi là thiết yếu. Nút thắt duy nhất là bất đồng giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ. Nếu chưa được gỡ bỏ, thiệt hại từ đợt đóng cửa này sẽ rất khó lường.