Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh

Lễ bàn giao trang thiết bị, vật tư, hóa chất và quy trình nhằm phục vụ xét nghiệm ADN trong khuôn khổ dự án ODA không hoàn lại “Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao” do Chính phủ Hoa Kỳ tài trợ.

Tại buổi lễ, đại diện lãnh đạo Trung tâm Giám định ADN (Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) và Ủy ban quốc tế về Tìm kiếm người mất tích (ICMP) đã báo cáo tóm tắt tiến độ, kết quả thực hiện dự án.

Cụ thể, những kết quả thu được từ dự án rất đáng ghi nhận: tỷ lệ chiết tách thành công ADN từ các mẫu hài cốt tăng từ 22% lên tới 70%, minh chứng cho một bước tiến quan trọng về công nghệ. Việc giải trình tự gen và phân tích chỉ thị SNP đã mở ra khả năng khớp nối với thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4 hoặc 5 thế hệ - điều chưa từng đạt được trước đây…

Bên cạnh đó, việc sử dụng các công nghệ giải trình gen dựa trên hơn 100 nghìn mẫu của người Mỹ mất tích trong chiến tranh từ đó khớp nối thông tin từ các hồ sơ ADN, các mẫu xương đã bị phân hủy nặng nhằm xác định danh tính hài cốt liệt sĩ là sự thành công ngoài mong đợi của các chuyên gia, nhà khoa học.

Công nghệ mới tạo đột phá cho giám định hài cốt liệt sĩ

27/07/2024 05:54

Phát biểu tại buổi lễ, Giáo sư, Tiến sĩ Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết: Dự án được triển khai với sự tài trợ của Chính phủ Hoa Kỳ thông qua hình thức ODA không hoàn lại, dưới sự phối hợp hiệu quả giữa Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam (USAID), ICMP…

Trong gần hai năm qua, các nhà khoa học của Viện Sinh học và các chuyên gia quốc tế từ ICMP đã nỗ lực không ngừng để phát triển, tối ưu hóa và chuyển giao công nghệ phân tích ADN hài cốt liệt sĩ tiên tiến trên nền kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới (NGS), dựa trên các chỉ thị SNP phù hợp điều kiện đặc thù của Việt Nam do phần lớn các mẫu hài cốt đã bị phân hủy nặng sau nhiều thập kỷ trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm.

Đây là lần đầu các chuyên gia đã chứng minh được tính khả thi của việc áp dụng công nghệ tiên tiến với nền tảng kỹ thuật SNP-NGS vào công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ. Thành công này là minh chứng cụ thể cho hiệu quả của hợp tác khoa học giữa hai nước trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện. Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam luôn xác định đây không chỉ là một dự án khoa học, mà còn là một sứ mệnh nhân đạo cao cả.

Kể từ ngày 1/7/2025, việc quản lý nội dung thuộc khuôn khổ dự án ODA “Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao” sẽ được chuyển giao từ USAID sang Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và do Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam là đơn vị trực tiếp giám sát và thực hiện các phần việc còn lại theo tiến độ dự án được phê duyệt.

Sự điều chuyển này khẳng định cam kết lâu dài của Chính phủ Hoa Kỳ đối với các chương trình nhân đạo tại Việt Nam, trong đó có dự án giám định ADN. Đồng thời, việc cam kết này cũng mở ra cơ hội phối hợp sâu rộng hơn nữa giữa các cơ quan chuyên môn của hai nước, các chuyên gia quốc tế trong các giai đoạn triển khai tiếp theo của dự án.

Dự án này là một minh chứng sinh động cho tinh thần hợp tác nhân đạo, khắc phục hậu quả chiến tranh thông qua khoa học và công nghệ, cũng như cam kết lâu dài của cả hai bên đối với những giá trị chung.

Tại lễ bàn giao, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper khẳng định: Dự án đại diện cho một bước tiến quan trọng trong việc bình thường hóa và phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Dự án cũng thể hiện sự cam kết và nỗ lực lớn từ cả hai phía, bao gồm các cơ quan ngoại giao, chính phủ và quốc phòng.

Ngoài ra, dự án còn mang ý nghĩa nhân văn, nhân đạo sâu sắc giúp mang lại thông tin và câu trả lời cho các gia đình, thân nhân của những người mất tích trong chiến tranh. Điều đó cũng khẳng định những tiến bộ đáng kể của các chuyên gia, nhà khoa học trong việc áp dụng khoa học-công nghệ để xác định danh tính các nạn nhân. Trong thời gian tới, các bên tham gia hy vọng dự án sẽ tiếp tục được triển khai thực hiện với cấp độ rộng lớn hơn…

Tại buổi lễ đại diện lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Ủy ban quốc tế về người mất tích, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Cơ quan Việt Nam tìm kiếm người mất tích tổ chức và các cơ quan liên quan đã trao biên bản bàn giao thiết bị phòng thí nghiệm và gắn biển chứng nhận dự án, tham quan Trung tâm Giám định AND, Viện Sinh học.