Nỗ lực chống khai thác IUU
Tỉnh An Giang có bờ biển dài hơn 200 km, vùng biển rộng trên 63.000 km², hơn 143 hòn đảo lớn nhỏ, tiếp giáp với vùng biển của các nước Campuchia, Thái Lan và Malaysia,... Đây là cơ hội, tiềm năng, lợi thế của tỉnh trong việc phát triển kinh tế biển, nhất là lĩnh vực thủy sản, nhưng đồng thời cũng là thách thức trong việc quản lý, kiểm soát hoạt động khai thác IUU.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, thời gian qua, tình trạng khai thác quá mức dẫn đến ngư trường bị suy giảm nghiêm trọng, hiệu quả kinh tế của mỗi chuyến biển của ngư dân ngày càng giảm. Một số chủ tàu, thuyền trưởng vì áp lực (tài chính, vay nợ ngân hàng) nên đưa tàu đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài làm ảnh hưởng đến hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Ngày 23/10/2017, EC đã cảnh báo “Thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác IUU của Việt Nam.
Thời gian qua, tỉnh An Giang đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ; các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt là Công điện số 111/CĐ-TTg ngày 4/11/2024, Công điện số 122/CĐ-TTg ngày 25/7/2025 và các văn bản đôn đốc, hướng dẫn chỉ đạo của Bộ, ngành Trung ương trong hoạt động khai thác IUU. Tỉnh An Giang đã vận động cả hệ thống chính trị vào cuộc nhằm gỡ “Thẻ vàng” của EC với nhiều giải pháp theo từng giai đoạn.
Tỉnh An Giang thực hiện tái cấu trúc ngành thủy sản theo hướng cắt giảm số lượng tàu cá, sắp xếp lại ngành khai thác phù hợp, bảo đảm sinh kế cho ngư dân gắn với bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản.
Nhờ nhiều nỗ lực, sau gần 8 năm triển khai công tác phòng, chống khai thác IUU của cả nước nói chung và tỉnh An Giang nói riêng đạt được nhiều chuyển biến tích cực, được phía EC ghi nhận như: hoàn thành công tác định danh, quản lý hoạt động tàu cá; quy định gắn thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) được tuân thủ chặt chẽ; có nhiều quyết tâm trong công tác thực thi pháp luật; truy xuất nguồn gốc sản phẩm khai thác ngày càng được đảm bảo;…
Cụ thể, theo Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang, đến nay toàn tỉnh có 10.025 chiếc thì có 100% tàu đã thực hiện định danh tàu cá theo quy định; 100% tàu cập nhật đầy đủ thông tin vào cơ sở dữ liệu tàu cá quốc gia (VN-Fishbase); 100% tàu cá đăng ký được cập nhật các trường thông tin lên cơ sở dữ liệu dân cư (VNeID). Cạnh đó, tỉnh đã lắp đặt 100% thiết bị VMS cho tàu cá đang hoạt động khai thác thủy sản (3.603/3.620 tàu cá) từ 15m trở lên…
Cùng với tăng cường ứng dụng công nghệ trong quản lý tàu cá, các cơ quan chức năng tỉnh An Giang quyết liệt xử lý tàu cá vi phạm, tạo tính răn đe. Trong gần 8 năm, Cơ quan điều tra Công an tỉnh khởi tố 30 vụ án; trong đó đưa ra xét xử 6 vụ, chuyển Viện kiểm sát tỉnh 8 vụ, Công an tỉnh đang tiếp tục điều tra 16 vụ.
Vì nghề cá bền vững
Anh Huỳnh Hải Âu, ngụ xã Bình An, tỉnh An Giang có đội tàu cá của gia đình đánh bắt xa bờ, gần bờ rất lớn (gần 80 chiếc) cho biết, đánh bắt hải sản là nghề truyền thống nhiều đời của gia đình. Tuy nhiên, theo anh Âu, đáng buồn là thời gian qua do khai thác quá mức nên ngư trường dần cạn kiệt.
Thực hiện cả nước chung tay gỡ “thẻ vàng” của EC, anh Âu cho biết đội tàu của gia đình đi đầu thực hiện vận động của địa phương và Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, nghiêm túc và tiên phong trong hoạt động khai thác IUU. Các tàu cá của gia đình anh Âu đã lắp đặt các thiết bị VMS, đăng kiểm, giấy phép khai thác, đăng ký định danh tàu cá.
“Tôi cũng được biết, tháng 9/2025, tỉnh An Giang tiếp đón Đoàn Thanh tra của EC. Nếu chúng ta tiếp tục không gỡ được “thẻ vàng” thì sẽ khó khăn trong xuất khẩu sản phẩm thủy sản ra nước ngoài thì ảnh hưởng đến giá cả. Thủy sản của ta chỉ tiêu thụ không hết dẫn đến giá cả thấp, bà con ngư dân sẽ không có lợi. Vì vậy, tôi cũng hy vọng ngư dân mình chung tay cùng Nhà nước trong khai thác IUU để phát triển nghề cá bền vững”, anh Huỳnh Hải Âu chia sẻ.
Ngoài ra, anh Huỳnh Hải Âu còn đề nghị Nhà nước cũng cần cần có quy định phù hợp hơn trong đánh bắt, để tái tạo nguồn lợi thủy sản.
Để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU, tại Lễ phát động đợt thi đua cao điểm chống khai thác IUU, sáng 12/8, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng cho biết, tỉnh An Giang cam kết tích cực cùng với Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về chống khai thác IUU, các bộ, ngành Trung ương và các tỉnh, thành phố ven biển triển khai đồng bộ, có hiệu quả đợt thi đua cao điểm chống khai thác IUU trong cả nước nói chung và trên địa bàn tỉnh An Giang nói riêng; quyết tâm chung sức, đồng lòng, khắc phục tồn tại, hạn chế, để sớm cùng cả nước gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC.
Cụ thể, lãnh đạo tỉnh An Giang chỉ đạo các đơn vị có liên quan xử lý nghiêm chủ tàu cá cố tình vi phạm trong khai thác IUU và quản lý chặt các tàu cá “3 không”. Địa phương phối hợp đơn vị liên quan nâng cấp, ứng dụng công nghệ để quản lý thiết bị giám sát hành trình của tàu cá trên biển, góp phần tháo gỡ thẻ vàng EC”.
“Tôi kêu gọi các ngành, các cấp, cơ quan, đơn vị, chủ tàu, ngư dân, thuyền trưởng cùng phát huy tinh thần trách nhiệm, năng động, sáng tạo, chủ động công việc, tích cực hưởng ứng, tham gia thi đua thể hiện rõ ý chí, quyết tâm phòng, chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, đặc biệt tỉnh An Giang cam kết thực hiện tốt các nội dung thi đua được Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về chống khai thác IUU phát động”, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang kêu gọi.
Đợt thi đua cao điểm chống khai thác IUU lần này là dịp để toàn hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở thể hiện quyết tâm cao nhất, hành động quyết liệt nhất, góp phần chống khai thác IUU, giữ gìn uy tín và thương hiệu của thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Với tinh thần cùng quyết tâm, đồng lòng và hành động hiệu quả, chúng ta cùng nhau tin tưởng rằng sẽ hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần cùng cả nước sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC.
