An Giang kỳ vọng từ Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Hiệu quả từ các mô hình trồng lúa chất lượng cao

Chỉ tính riêng phần tỉnh An Giang cũ đã có hơn 20 doanh nghiệp sản xuất lúa giống diện tích hơn 30.000 ha. Và trong năm 2024, nông dân tỉnh An Giang cũ tham gia diện tích áp dụng theo quy trình Đề án 1 triệu ha lúa trên là 8.536ha/20.609ha, đạt 41,4% diện tích kế hoạch. Năm 2025, diện tích đăng ký tham gia là 44.051ha, với diện tích này ngành nông nghiệp có thể xây dựng vùng nguyên liệu sản lượng, chất lượng cao và qua đó thu hút doanh nghiệp đến đầu tư, liên kết và tiêu thụ.

Tôi đã so sánh 2 mô hình, như cùng diện tích nếu trồng lúa chất lượng cao sẽ cho năng suất đạt 8,25 tấn/ha, lợi nhuận mang lại cao hơn 11,28 triệu đồng/ha so với ruộng đối chứng trồng theo cách thông thường.

Nông dân Lý Quang Nghị, ấp Bình Chánh 3, xã Bình Mỹ, An Giang

Nông dân Lý Quang Nghị ngụ ấp Bình Chánh 3, xã Bình Mỹ có 3 ha đất nông nghiệp và ông làm theo phương pháp canh tác truyền thống. Từ năm 2024, ông tham gia đề án trồng lúa chất lượng cao và đợt thu hoạch trong năm đã đạt kết quả khả quan nên phấn khởi tham gia tiếp.

Ông Lý Quang Nghị nói: “Tôi đã so sánh 2 mô hình, như cùng diện tích nếu trồng lúa chất lượng cao sẽ cho năng suất đạt 8,25 tấn/ha, lợi nhuận mang lại cao hơn 11,28 triệu đồng/ha so với ruộng đối chứng trồng theo cách thông thường”.

Theo ông Lý Quang Nghị, lợi nhuận gia tăng thêm từ áp dụng kỹ thuật sạ lúa theo cụm nên giảm lượng giống gieo sạ theo tập quán từ 150-200 kg/ha giảm còn 65-80 kg/ha, tiền phun xịt thuốc trừ sâu, bón phân cũng giảm theo, lúa sạ thưa nên cho nhiều bông và ít bệnh so với sạ dầy truyền thống.

Nông dân Hồng Vân Kỳ, ngụ ấp Long Thành, ngụ xã Thạnh Mỹ Tây chia sẻ, trước đây ông trồng lúa theo phương pháp truyền thống trên 10 ha. Sau đó, năm 2022, ông Kỳ học hỏi, tham gia mô hình canh tác lúa thông minh và trồng thử nghiệm mô hình mới này trên 5 công đất/10 ha để so sánh. Tới mùa gặt lúa, qua đối chứng, năng suất thực thu tại ruộng mô hình đều cao hơn so với trồng lúa truyền thống từ 0,4 tấn/ha nên lợi nhuận tăng thêm từ 1.349.000 đến 2.528.000 đồng/ha. Từ năm 2023, ông Hồng Vân Kỳ mạnh dạn chuyển sang trồng lúa thông minh trên 10 ha.

Theo ông Trần Văn Lô Ba, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Phú Thạnh, xã Chợ Vàm, xây dựng mô hình canh tác lúa bền vững là xu thế sản xuất mới dựa trên nền sản xuất theo hướng “1 phải, 6 giảm” giúp nông dân quản lý lượng nước tưới, nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật khi áp dụng quy trình quản lý dịch hại tổng hợp; góp phần giảm thiểu tác động môi trường vào sản xuất, thúc đẩy hiệu quả sử dụng tài nguyên và khả năng phục hồi với biến đổi khí hậu trong hệ thống sản xuất lúa nước.

Ông Trần Văn Lô Ba giải thích: “100% nông dân tham gia mô hình được chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và áp dụng quy trình canh tác lúa bền vững; đạt mức cơ bản theo tiêu chí tự đánh giá”. Nông dân trồng lúa trong địa bàn tham gia dự án sẽ có đầy đủ kiến thức về tiêu chuẩn canh tác lúa bền vững và trách nhiệm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học để quản lý được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón nhằm ổn định sinh thái vùng đất sản xuất lúa, chịu tác động biến đổi khí hậu. Tăng hiệu quả kinh tế cho người sản xuất từ việc giảm chi phí đầu vào và tăng giá bán lúa gạo, tăng thu nhập.

An Giang tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo tư duy kinh tế

Ông Trần Văn Lô Ba phân tích :“Nông dân giảm 20-30% lượng phân bón vô cơ, thay thế bằng lượng phân hữu cơ để nâng cao chất lượng lúa gạo; giảm 50% số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm và giảm chi phí”.

Mô hình giúp giảm 3 lần lượng phát thải khí nhà kính so với tập quán canh tác củ của nông dân. Đồng thời, tăng thêm thu nhập, cao hơn mô hình đối chứng khoảng 1.922.000 đồng/ha, giúp cải thiện môi trường, chất lượng nông sản; góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.

Để phát huy tiềm năng, lợi thế, thời gian tới, Hợp tác xã nông nghiệp Phú Thạnh tiếp tục đẩy mạnh tổ chức sản xuất nông nghiệp hiện đại, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải, thông qua các giải pháp như: Tiếp tục tuyên truyền, vận động thành viên và nông dân thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, thực hiện tốt các chuỗi liên kết trong sản xuất và tiêu thụ.

Trước đó, Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang (cũ) đặt mục tiêu thúc đẩy hình thành và phát triển ổn định các hợp tác xã, tổ hợp tác tổ chức nông dân, đóng góp quan trọng vào chuỗi liên kết lúa gạo trên địa bàn tỉnh; tăng dần tỷ lệ sản xuất có liên kết tiêu thụ qua từng năm thực hiện. Từ đó, xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo điển hình, làm mô hình kiểu mẫu cho phát triển lĩnh vực lúa gạo An Giang đến năm 2030.

Tham dự tại hội thảo đóng góp văn kiện đại hội đảng bộ tỉnh An Giang nhiệm kỳ 2025-2030 tổ chức gần đây, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu về định hướng phát triển nông nghiệp của tỉnh.

Theo đồng chí Lê Minh Hoan, tỉnh An Giang–Kiên Giang sau hợp lực trong dáng hình của tỉnh An Giang mới, không chỉ là mở rộng về diện tích, địa giới, mà là một không gian cơ hội mới. An Giang tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo tư duy kinh tế, trong kỷ nguyên trí thông minh nhân tạo và định hướng kinh tế xanh, là yêu cầu cấp thiết. Thay vì phân ngành đơn lẻ, chia tách nông nghiệp với lâm nghiệp hay ngư nghiệp, cần tiếp cận theo tư duy mới: nông nghiệp như một hệ sinh thái đa tầng, đa lĩnh vực, nơi mọi giá trị được tích hợp, gắn kết chặt chẽ.

Nghị quyết 57, Nghị quyết 68 – Phát triển nông nghiệp dựa trên khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và vai trò dẫn dắt của kinh tế tư nhân, của doanh nghiệp dẫn đầu. Định hướng tăng trưởng, phát triển nông nghiệp An Giang cần kết nối với vai trò chủ đạo của các viện nghiên cứu, trường đại học, đặc biệt trong lĩnh vực: thủy sản, lúa gạo, biến đổi khí hậu. Kết nối với các tổ chức quốc tế tìm kiếm những ý tưởng canh tác nông nghiệp vượt trội, những kinh nghiệm thực tiễn của các quốc gia có điều kiện tương đồng.

Ngoài ra, “tri thức hóa nông dân”, nâng cao năng lực của cộng đồng dân cư nông thôn, của bà con nông dân sẽ tạo nên sự thay đổi tích cực và bền vững. Định hướng phát triển nông nghiệp An Giang cần xác định vai trò chủ thể của nông dân.