Dự hội thảo có đại diện của các bộ, ngành trung ương, địa phương các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp liên quan đến từ khu vực miền trung, Tây Nguyên và miền nam, các nhà tài trợ song phương, đa phương, các tổ chức quốc tế cung cấp vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài cho Việt Nam.
Tháo gỡ điểm nghẽn trong huy động vốn ODA
Ngày 10/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 242/2025/NĐ-CP thay thế Nghị định số 114/2021/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài.
Đây được coi là văn bản quan trọng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, sử dụng nguồn vốn ODA, vay ưu đãi, phù hợp với Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công 2024, cũng như các luật liên quan.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Quốc Phương, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) nhấn mạnh: “Trong hơn 30 năm qua, nguồn vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.
Rất nhiều công trình giao thông, đường cao tốc, bệnh viện, trường học, các dự án về năng lượng sạch, môi trường, y tế, giáo dục mà chúng ta thấy hôm nay đều có dấu ấn của nguồn vốn quý báu này như: Dự án giảm nghèo khu vực miền trung, Tây Nguyên; Dự án cầu Cần Thơ, cầu Mỹ Thuận, cải thiện môi trường Thành phố Hồ Chí Minh, Đường sắt đô thị Bến Thành-Suối Tiên; Cao tốc Bến lức-Long Thành, Long Thành-Dầu Giây…. mang lại nhiều tác động tích cực, lan tỏa tại khu vực miền trung, Tây Nguyên, khu vực Đồng bằng Sông cửu Long và các đô thị lớn.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Phương cũng nêu thực tế: “Bên cạnh các kết quả đạt được, việc huy động, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi vẫn còn tồn tại một số hạn chế như thủ tục còn phức tạp, tiến độ giải ngân chưa đáp ứng yêu cầu, công tác phối hợp giữa các cơ quan đôi khi chưa đồng bộ, một số cơ chế còn chồng chéo, gây khó khăn cho các chủ dự án, bộ, ngành và địa phương”.
Ông Nguyễn Quốc Phương khẳng định: “Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 242 với những cải cách quan trọng về cơ chế, chính sách sẽ góp phần tạo ra cơ chế thông thoáng, minh bạch và hiệu quả hơn nhằm khơi thông nguồn lực quốc tế cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn tới”.
Nghị định số 242/2025/NĐ-CP được ban hành tập trung vào 4 định hướng cốt lõi: hoàn thiện khung pháp lý nhằm bảo đảm đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, hài hòa với thông lệ quốc tế; cải cách thủ tục hành chính, nhằm đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian phê duyệt, điều chỉnh và triển khai dự án; phân cấp, phân quyền rõ ràng nhằm trao thêm quyền chủ động cho các bộ, ngành, địa phương, đồng thời gắn liền với trách nhiệm giải trình minh bạch; cơ chế tháo gỡ vướng mắc nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị thực hiện dự án, đồng thời khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân.
Ông Nguyễn Quốc Phương tin tưởng rằng, với bốn định hướng này sẽ giúp Chính phủ Việt Nam chủ động, linh hoạt hơn trong tiếp cận và sử dụng nguồn vốn quốc tế, đồng thời nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.
Kỳ vọng chính sách mới thúc đẩy các dự án
Tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) thông tin chi tiết về các thay đổi quan trọng của Nghị định 242 nhằm kế thừa và thay đổi các Nghị định trước đây với các giải pháp lớn như: Cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tháo gỡ các vướng mắc trong triển khai dự án và bảo đảm sự hài hòa với thông lệ, quy trình của các đối tác phát triển, qua đó nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn nước ngoài phục vụ phát triển bền vững.
Với các giải pháp trên, Nghị định 242/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ tăng cường tính chủ động và trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi; tiết kiệm thời gian, chi phí trong quản lý dự án; đáp ứng yêu cầu của Luật Đầu tư công 2024 và bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, qua đó tạo môi trường pháp lý minh bạch, thông thoáng, thuận lợi cho thu hút vốn nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội và đẩy nhanh tiến độ các chương trình, dự án trọng điểm quốc gia.
Bày tỏ tin tưởng chính sách mới, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng ADB tại Việt Nam cho biết, hiện ADB đang phối hợp Thành phố Hồ Chí Minh triển khai dự án kiểm soát thoát lũ ở đô thị, dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị quyết định đầu tư.
Đại diện ADB cho rằng, Nghị định 242 là bước tiến tích cực trong đơn giản hóa thủ tục dự án sử dụng vốn ODA.
“Với quy định thông thoáng hơn trong Nghị định 242, ADB lạc quan việc chuẩn bị dự án giữa ADB và cơ quan chủ quản sẽ nhanh hơn”, ông Hùng nhấn mạnh.
Cũng tại Hội nghị, đại diện các bộ, ngành, địa phương, nhà tài trợ và doanh nghiệp đã trao đổi về việc hoàn thiện khung pháp lý trong quản lý, triển khai dự án đầu tư công, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn vay và viện trợ nước ngoài.
Nhiều đại biểu đặt câu hỏi liên quan đến mô hình dự án ODA thực hiện tại nhiều bộ, ngành và nhiều đại phương, mong muốn làm rõ hơn về quy chế chuyển tiếp đối với mô hình dự án này sau khi Nghị định đi vào hiệu lực.
Ngoài ra, còn có một số ý kiến trao đổi về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài, hạn mức để thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn; thời gian thực hiện Dự án nhóm A sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi…
![[Video] Huy động vốn ODA tăng tốc cuối năm 2025](https://cdn.nhandan.vn/images/e120e3ef32e2629fcc9fb9da9cdb3398bb78f8bf89654ea523c4e24ae7f3cff06b317097f7de40861bc93bd3830f7eb0/oda.jpg.webp)
Kết luận hội thảo, ông Nguyễn Quốc Phương, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại cho biết, Nghị định 242 đã khơi thông điểm nghẽn của từng giai đoạn. Định hướng của Bộ Tài chính không chi tiết ở Luật mà tại Nghị định và Thông tư sẽ có độ mở và phân cấp để triển khai các dự án nhanh nhất.
Ông Nguyễn Quốc Phương khẳng định, Bộ Tài chính nói chung, cũng như Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại nói riêng sẽ đồng hành với các bộ, ngành, địa phương trong quá trình triển khai Nghị định; hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tế; đồng thời tiếp tục cải cách thể chế, nâng cao năng lực quản trị nợ công, bảo đảm môi trường pháp lý minh bạch, thuận lợi, phù hợp chuẩn mực quốc tế.
