Xây dựng khung pháp lý đồng bộ, khả thi cho việc vận hành Trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nêu rõ, Trung tâm tài chính quốc tế được thành lập và vận hành là một quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước, đặc biệt trong điều kiện chúng ta cần tạo không gian mới, thu hút nguồn lực để phát triển kinh tế-xã hội; tạo nền tảng cho việc thực hiện được 2 mục tiêu 100 năm cũng như yêu cầu của kỷ nguyên mới-kỷ nguyên phát triển thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.

Đến nay, cơ sở chính trị, pháp lý đã rất rõ. Bộ Chính trị đã có Kết luận số 47-TB/TW liên quan đến việc xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Dưới sự tham mưu kịp thời của Chính phủ, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.



Thứ trưởng cho hay, Nghị quyết chỉ là khuôn khổ chung, còn những quy định cụ thể cho thực tiễn để có khuôn khổ pháp lý đầy đủ những quy định cụ thể để tạo khung khổ pháp lý cho Trung tâm Tài chính quốc tế do Chính phủ quy định.

“Thực hiện chủ trương thay đổi căn bản tư duy xây dựng pháp luật, vấn đề hết sức mới, đòi hỏi yêu cầu cao về chất lượng pháp lý, Chính phủ được Quốc hội uỷ quyền lập pháp”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nêu rõ.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, trong 8 Nghị định được giao, đến nay, Bộ Tư pháp đã chủ trì xây dựng một dự thảo Nghị định và đã trình Chính phủ. Đồng thời, đã tiến hành việc thẩm định 5 dự thảo Nghị định, trong đó có 2 dự thảo Nghị định đã được các bộ, ngành trình Chính phủ; 3 dự thảo sắp được trình Chính phủ; còn 2 dự thảo Nghị định chưa được thẩm định.

Nhấn mạnh đây là vấn đề hết sức mới, chưa có tiền lệ tại Việt Nam và cũng không có nhiều mô hình mẫu ở trên thế giới, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh mong muốn các bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học, các nhà khoa học, các luật sư có tiếng nói khách quan, trao đổi, làm rõ các vấn đề liên quan làm cơ sở để góp phần hoàn thiện Nghị định đủ điều kiện Chính phủ ban hành trong thời gian sớm nhất trong tháng 10 này, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, phù hợp, khả thi tại Việt Nam.

Tọa đàm cũng được nghe báo cáo viên trình bày định hướng hoàn thiện Khung pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam trên cơ sở Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội; kinh nghiệm quốc tế về khung pháp lý trong trung tâm tài chính quốc tế; kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới về giải quyết tranh chấp phát sinh trong Trung tâm tài chính quốc tế; tính thống nhất, đồng bộ của các dự thảo Nghị định với hệ thống pháp luật và các vấn đề cần lưu ý.

Theo bà Đào Thanh Hương, Phó Cục trưởng Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), Bộ Tài chính được giao chủ trì soạn thảo 2 Nghị định là Nghị định về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam và Nghị định hướng dẫn về chính sách tài chính trong Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam, Nghị quyết 222 đã nêu rõ là thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại 2 Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng.

Đây là mô hình đặc biệt, chưa từng có, không thể học ở đâu cả vì không nước nào có mô hình một Trung tâm Tài chính hai địa điểm như Việt Nam. Vì vậy, trong xây dựng dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam, Bộ Tài chính đã phối hợp rất chặt chẽ với 2 thành phố do Trung tâm Tài chính đặt trên địa bàn của 2 thành phố, liên quan đến tổng thể phát triển của 2 thành phố.

Trong dự thảo, hiện Bộ Tài chính đề xuất có 2 cơ quan điều hành, 2 cơ quan giám sát. Bộ Tài chính cho rằng, việc quy định 2 cơ quan điều hành, 2 cơ quan giám sát tại 2 địa phương để bảo đảm tính độc lập, chủ động của 2 địa phương trong quá trình phát triển và vai trò của Chính phủ sẽ là định hướng phát triển của Trung tâm tại 2 địa phương để đảm bảo không có sự cạnh tranh lẫn nhau.

Đối với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan điều hành, cơ quan giám sát, Bộ Tài chính đề xuất sẽ giao tất cả cho 2 cơ quan này tại 2 địa phương, theo tinh thần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ.

Luật sư Trần Anh Đức, Luật sư thành viên Công ty luật Dzungsrt và Associates đặt vấn đề việc thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam phải bảo vệ được quyền lợi của các nhà đầu tư; đồng thời cần làm rõ các sản phẩm tài chính được giao dịch, áp dụng tại Trung tâm. Theo luật sư Đức, nếu không có cơ chế rõ ràng sẽ khó huy động, khơi thông nguồn vốn cho đất nước.