Nhà ở xã hội - Chính sách nhân văn, tầm nhìn chiến lược
Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về bảo đảm an sinh xã hội, đặc biệt là chính sách “nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân, người lao động”, thời gian qua, công tác phát triển nhà ở xã hội đã có bước tiến quan trọng.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, đến hết quý III/2025, cả nước có 696 dự án nhà ở xã hội đang triển khai với quy mô 637.048 căn. Trong đó, 165 dự án đã hoàn thành (116.342 căn), 151 dự án đang xây dựng (132.616 căn), và 380 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư (388.090 căn). Như vậy, tiến độ toàn quốc đã đạt 60% so chỉ tiêu Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030.
Chủ trì cuộc họp về nhà ở xã hội vào đầu tháng 10 năm nay, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Phát triển nhà ở xã hội là chủ trương lớn, thể hiện tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước. Đây không chỉ là vấn đề nhà ở, mà là nền tảng của ổn định xã hội, giúp người dân an cư để lạc nghiệp”.
Thủ tướng chỉ rõ yêu cầu phải tăng nguồn cung, tiết giảm chi phí đầu tư, kiểm soát giá bán, bảo đảm để người lao động, người thu nhập thấp thật sự được tiếp cận nhà ở phù hợp.
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho rằng: “Mục tiêu 1 triệu căn là cần thiết nhưng vẫn thấp so nhu cầu thực tế. Riêng Hà Nội, mỗi năm có hàng trăm nghìn người lao động, sinh viên tốt nghiệp cần chỗ ở. Nếu không có chương trình dài hạn quy mô 14-15 triệu căn, rất khó đáp ứng”. Từ đó, ông nhấn mạnh phải có chính sách đồng bộ về quỹ đất, nguồn vốn, cơ chế ưu đãi và quy hoạch gắn kết phát triển đô thị với nhà ở xã hội.
Hai điểm sáng: Cần Thơ và Huế - nơi chính sách đi vào cuộc sống
Tại Cần Thơ, thành phố được giao chỉ tiêu hoàn thành 16.900 căn nhà ở xã hội đến năm 2030, hiện đã triển khai 10 dự án, trong đó 3 dự án đã hoàn thành, 7 dự án đang xây dựng. Giai đoạn 2021-2025, thành phố dự kiến hoàn thành 3.649 căn, đạt 77% kế hoạch.
Nổi bật là dự án chung cư nhà ở xã hội Nam Long 2, tổng mức đầu tư 1.253 tỷ đồng, quy mô 1.601 căn hộ, giá bán 15,8 triệu đồng/m². Dự án đã hoàn thành 930 căn, còn 671 căn đang được triển khai.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tới thăm dự án đã biểu dương tinh thần làm việc của chủ đầu tư và chính quyền: “Làm bao nhiêu, bán hết bấy nhiêu, chứng tỏ nhu cầu là rất lớn. Quan trọng là chất lượng phải tốt, hạ tầng phải đồng bộ, không phân biệt nhà ở xã hội hay thương mại”.
Thủ tướng cũng yêu cầu thành phố tiếp tục quy hoạch quỹ đất, tạo cơ chế thuận lợi để các doanh nghiệp có năng lực như Nam Long tiếp tục tham gia phát triển nhà ở xã hội, gắn với các thiết chế xã hội về y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao.
Theo chia sẻ của đại diện chủ đầu tư Nam Long, nhà ở xã hội của Nam Long được phát triển dưới tên thương hiệu EHomeS được chuẩn hóa với tiêu chí 3S (Saving - tiết kiệm, Smart - thông minh, Social - cộng đồng). Đây là thương hiệu được biết đến nhiều bởi giá trị xã hội, gắn với nhu cầu “an cư lạc nghiệp” và phục vụ cho số đông người Việt.
Các block nhà ở xã hội Nam Long 2 nằm liền kề với cụm tiện ích trung tâm của khu đô thị tích hợp Nam Long II Central Lake (tên thương mại của dự án Nam Long 2). Tại đây, người ở được thụ hưởng hệ sinh thái tiện ích toàn diện ở tầm vóc đô thị, như: công viên hồ trung tâm, khu thể dục thể thao giải trí với hồ bơi...
Bên cạnh đó, với định hướng phát triển bền vững, đô thị còn thường xuyên tổ chức các chương trình cộng đồng góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân địa phương như rạp chiếu phim ngoài trời, các hoạt động lễ hội theo mùa, điển hình là “Mặt trăng khổng lồ” dịp Trung thu vừa qua...
Tại Huế, khu nhà ở xã hội tại Khu E-Đô thị mới An Vân Dương được công bố với tổng vốn đầu tư gần 2.074 tỷ đồng, diện tích đất 38.081m², quy mô 1.975 căn hộ (25-70m²/căn). Dự án này được đánh giá là bước đi rõ ràng, bài bản, minh bạch của chính quyền địa phương trong thực hiện mục tiêu an sinh.
Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đến thăm khu phức hợp Thủy Vân giai đoạn 2, nơi đã hoàn thành 364 căn hộ cao tầng, tiếp tục xây dựng 359 căn mới, và sắp tới là 391 căn hộ thấp tầng. Thủ tướng đánh giá cao “cách làm có quy hoạch, có hạ tầng, có con người” của Huế, đồng thời yêu cầu nhân rộng mô hình này.
“Nhà ở xã hội không thể làm ở nơi ‘đầu thừa đuôi thẹo’. Phải là những khu có giao thông thuận tiện, có trường học, bệnh viện, nơi người dân thật sự được sống và phát triển”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Kiến nghị từ thực tiễn để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy nhà ở xã hội
Từ thực tế triển khai, nhiều địa phương và doanh nghiệp đã chia sẻ những khó khăn, vướng mắc cần sớm được tháo gỡ nhằm thúc đẩy tiến độ các dự án nhà ở xã hội. Một trong những thách thức lớn là thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp phép xây dựng còn kéo dài, gây chậm trễ khởi công.
Bên cạnh đó, dù quỹ đất dành cho nhà ở xã hội có đủ về số lượng, nhưng nhiều khu vực lại nằm ở vị trí xa trung tâm, hạ tầng kỹ thuật và xã hội chưa đồng bộ, khiến cuộc sống của cư dân chưa thật sự thuận tiện. Ngoài ra, các doanh nghiệp phát triển dự án còn gặp khó khăn về vốn tín dụng và hạn chế trong cơ chế lợi nhuận, làm giảm sức hút đầu tư vào phân khúc này.
Trước thực trạng đó, Bộ Xây dựng đã kiến nghị Chính phủ sớm hoàn thiện các chính sách, trong đó có Nghị định về Quỹ nhà ở quốc gia và sửa đổi Nghị định 100/2015/NĐ-CP, đồng thời ưu tiên dòng vốn tín dụng cho nhà ở xã hội, khuyến khích doanh nghiệp có năng lực, kinh nghiệm tham gia phát triển dự án quy mô lớn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu an sinh bền vững.
Niềm vui người dân và kỳ vọng thế hệ trẻ
Ở những khu nhà ở xã hội mới hoàn thành tại Huế và Cần Thơ, nụ cười rạng rỡ của cư dân trong ngày nhận nhà đã trở thành hình ảnh đẹp, giản dị mà xúc động. Đó là “thước đo” rõ ràng nhất cho thành công của chính sách an sinh, khi từng mái ấm nhỏ được thắp sáng bằng niềm tin và hy vọng.
Gia đình anh Trần Văn Dũng, công nhân tại một khu công nghiệp ở Cần Thơ, xúc động chia sẻ: “Trước đây, vợ chồng tôi ở trọ, tiền thuê nhà gần hết lương. Nay có căn hộ nhà ở xã hội, dù nhỏ nhưng là nhà của mình, niềm vui khó tả. Nhưng vẫn mong lãi suất ngân hàng ưu đãi”.
Tại Huế, anh Nguyễn Minh Đức, một kỹ sư trẻ vừa lập gia đình, cũng bày tỏ mong muốn: “Chúng tôi chỉ cần một mái ấm nhỏ để bắt đầu cuộc sống. Giá khoảng 16-17 triệu đồng/m² là phù hợp, nếu được vay ưu đãi thì sẽ có thêm nhiều người trẻ như chúng tôi đủ điều kiện mua nhà”.
Những chia sẻ ấy cho thấy chính sách đã chạm tới đời sống thật. Mỗi căn hộ không chỉ là chỗ ở, mà còn là nền tảng để người lao động an cư, lập nghiệp, nuôi dưỡng tương lai.
Theo dự báo của Bộ Xây dựng, trong giai đoạn tới, nhu cầu về nhà ở xã hội sẽ tiếp tục tăng mạnh, đặc biệt tại các đô thị lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bình Dương - nơi tập trung đông lao động trẻ, kỹ sư, viên chức mới ra trường, những người đang chọn ở lại lập nghiệp lâu dài. Họ không chỉ cần một nơi để ở, mà còn mong một không gian sống ổn định, văn minh, gắn bó với cộng đồng.
Chính vì vậy, chương trình phát triển nhà ở xã hội không chỉ giải quyết vấn đề an cư trước mắt, mà còn là đầu tư cho tương lai đất nước, tạo nền tảng để thế hệ trẻ yên tâm gắn bó, cống hiến và đồng hành cùng sự phát triển của quê hương, đất nước.
Những nụ cười hôm nay ở Huế, ở Cần Thơ, rồi sẽ còn lan tỏa ở nhiều vùng đất khác, nơi mỗi mái nhà mới được dựng lên là một niềm tin thêm vững vàng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của Nhà nước và khát vọng xây dựng một Việt Nam nhân ái, phồn vinh, không ai bị bỏ lại phía sau.
Quyết tâm của Chính phủ - tăng tốc vì mục tiêu an sinh
Trong các cuộc họp bàn về phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhiều lần nhấn mạnh: Đây không chỉ là nhiệm vụ kinh tế, mà còn là trách nhiệm chính trị, là biểu hiện sinh động của chính sách an sinh xã hội nhân văn, hướng đến người dân, vì người dân.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành, địa phương phải đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội, phấn đấu trong năm 2025 hoàn thành hơn 84.000 căn, đạt khoảng 84% kế hoạch. Cùng với đó là tinh thần “không để vướng thể chế cản trở hành động”, làm đến đâu rút kinh nghiệm đến đó, kiên trì nhưng linh hoạt, mở rộng quy mô một cách chắc chắn và hiệu quả.
Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ rõ: Cần rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất hợp lý, bảo đảm hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đồng bộ, thuận tiện cho người dân sinh sống. Song song với đó, phải tăng cường minh bạch thông tin thị trường, ngăn chặn đầu cơ, thổi giá, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân có nhu cầu thực.
“An cư thì mới lạc nghiệp. Nhà ở xã hội không chỉ là mái nhà vật chất, mà còn là nền tảng của công bằng, ổn định và phát triển bền vững”, Thủ tướng khẳng định.
Tinh thần ấy đã và đang được thể hiện rõ trong từng địa phương, từng dự án. Với phương châm “lấy người dân làm trung tâm, doanh nghiệp là động lực, Nhà nước là kiến tạo phát triển”, các mô hình tại Huế và Cần Thơ đang minh chứng sinh động rằng khi chính sách đi đúng hướng, khi chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân, thì an sinh xã hội thực sự lan tỏa, thấm sâu vào đời sống.
Từ Huế đến Cần Thơ - hai điểm sáng nổi bật trên bản đồ nhà ở xã hội đang góp thêm niềm tin và động lực để cả nước cùng tiến bước. Bởi nhà ở xã hội không chỉ là công trình xây dựng, mà còn là công trình của niềm tin, của tình người, của khát vọng về một Việt Nam thịnh vượng, nhân văn và không để ai bị bỏ lại phía sau.
