Trong hơn 3.900 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP của các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, tỉnh Đồng Tháp đứng đầu với hơn 1.000 sản phẩm.
Nâng tầm sản phẩm đặc trưng
Nghề làm nem Lai Vung “ra đời” khoảng năm 1960. Nem Lai Vung từ lâu được xem là món ăn dân dã, nổi tiếng với 2 câu thơ: “Lai Vung là xứ lạ lùng/ Nem chua mà ngọt, thơm lừng mà say”.
Sáng đầu tháng 10, chúng tôi có mặt tại cơ sở sản xuất nem Hoàng Khánh ở xã Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp. Trong chưa đầy 30 phút có hàng chục xe máy, xe ô-tô… tìm đến cơ sở để mua nem. “Mình từ thành phố Cần Thơ đi công tác đến xã Chợ Mới, tỉnh An Giang. Dù không có tiện đường nhưng nhớ đến món nem Lai Vung ngon nổi tiếng cho nên cũng cố gắng ghé cơ sở mua nem, tôi thấy nem ở đây ngon, sạch đã mua rất nhiều lần nên cảm thấy yên tâm khi ăn và mua làm quà tặng người thân”, anh Phạm Tuấn Duy, ngụ phường Cái Khế, thành phố Cần Thơ cho biết.
Hàng chục năm qua, nem Lai Vung đã có mặt trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, thương hiệu nem này trở nên có giá trị hơn kể từ khi sản phẩm nem sản xuất được công nhận là đạt chuẩn OCOP. Năm 2019, cơ sở sản xuất nem Hoàng Khánh lần đầu có sản phẩm OCOP ba sao, với chín sản phẩm bao gồm: nem, nem đòn, nem chua Huế, bì, chả lụa, pa-tê…
Chúng tôi rất vui mừng vì bao nỗ lực để có ba sản phẩm OCOP ba sao lên bốn sao. Từ ngày đạt sản phẩm OCOP bốn sao, tất cả công nhân, nghệ nhân của cơ sở luôn cố gắng làm thật tốt để bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng, xứng đáng với đánh giá tiêu chuẩn.
Bà Đặng Thị Ngọc Thùy, chủ cơ sở nem Hoàng Khánh
Năm 2024, cơ sở Hoàng Khánh có ba sản phẩm đạt bốn sao và là cơ sở có sản phẩm đạt bốn sao đầu tiên của huyện Lai Vung khi ấy, bao gồm: nem chua truyền thống Hoàng Khánh, nem chua Huế và nem đòn.
Bà Đặng Thị Ngọc Thùy, chủ cơ sở nem Hoàng Khánh cho biết: “Chúng tôi rất vui mừng vì bao nỗ lực để có ba sản phẩm OCOP ba sao lên bốn sao. Từ ngày đạt sản phẩm OCOP bốn sao, tất cả công nhân, nghệ nhân của cơ sở luôn cố gắng làm thật tốt để bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng, xứng đáng với đánh giá tiêu chuẩn. Mỗi người trong cơ sở đều luôn có ý thức lắng nghe khách hàng để những chiếc nem ngày càng ngon hơn, mẫu mã của sản phẩm đẹp hơn. Ngoài ra, trước đây, khách hàng miền bắc dùng bì và nem chưa hợp khẩu vị.
Sau đó, tôi có nghiên cứu, điều chỉnh cách làm nem, bì hợp khẩu vị miền bắc. Đến nay, cơ sở đã thành công trong chế biến nem chua Huế, nhờ đó mà có rất nhiều du khách miền bắc đặt mua nem”.
Ngày thường, cơ sở nem Hoàng Khánh sản xuất từ 5.000 đến 10.000 chiếc nem. Những ngày lễ, tết sản lượng tăng gấp ba đến năm lần bình thường. Ngoài ra, nem Lai Vung còn được giao trên toàn quốc thông qua việc đặt hàng online.
Đầu năm 2024, nghề thủ công truyền thống-Nghề làm nem Lai Vung chính thức được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Chính vì điều này mà từ những nghệ nhân làm ra sản phẩm nem đạt chuẩn OCOP đến mỗi nhân viên bán hàng luôn không ngừng phấn đấu để đạt sản phẩm chất lượng tốt nhất và ngon nhất có thể.
Khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, xã Lai Vung được hình thành từ bốn xã: Định An, Định Yên, Tân Phước và Tân Thành. Hiện, trên địa bàn xã có 38 sản phẩm OCOP, trong đó có bốn sản phẩm bốn sao, 34 sản phẩm ba sao.
Chương trình OCOP ở xã Lai Vung được triển khai sâu rộng, trở thành điểm nhấn trong phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Ông Nguyễn Thanh Phương, Trưởng Phòng Kinh tế xã Lai Vung cho biết: Thời gian qua, các sản phẩm từ nem, trà dược liệu, sản phẩm chế biến từ quýt… được công nhận sản phẩm OCOP đã góp phần nâng giá trị thương hiệu sản phẩm cũng như phát triển làng nghề trên địa bàn xã.
Ưu tiên sản phẩm tiềm năng
Hiện, tỉnh Đồng Tháp có 1.002 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ ba sao trở lên (gồm 799 sản phẩm ba sao, 199 sản phẩm bốn sao và bốn sản phẩm năm sao của 444 chủ thể (53 hợp tác xã, 120 doanh nghiệp, 269 hộ sản xuất, kinh doanh và hai tổ hợp tác) tham gia chương trình.
Kết quả này cho thấy, các địa phương đã khai thác khá hiệu quả giá trị nguồn tài nguyên bản địa, thay đổi tư duy, chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. Điều này thực hiện đúng định hướng chung của Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đặc biệt là các ngành hàng chủ lực của tỉnh có các sản phẩm OCOP đạt từ ba sao đến bốn sao.
Về hoạt động xúc tiến thương mại, tỉnh Đồng Tháp có 67% số chủ thể OCOP tham gia kinh doanh sản phẩm qua các kênh bán hàng hiện đại (siêu thị, cửa hàng tiện lợi) và 100% sản phẩm OCOP của tỉnh đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử lớn.
Hiện, tỉnh Đồng Tháp có 1.002 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ ba sao trở lên (gồm 799 sản phẩm ba sao, 199 sản phẩm bốn sao và bốn sản phẩm năm sao của 444 chủ thể (53 hợp tác xã, 120 doanh nghiệp, 269 hộ sản xuất, kinh doanh và hai tổ hợp tác) tham gia chương trình.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, nhằm nâng cao chất lượng, mẫu mã, thời gian qua, các chủ thể OCOP được tỉnh hỗ trợ để củng cố, nâng cấp sau khi sản phẩm được đánh giá, phân hạng OCOP. Các hoạt động hỗ trợ tập trung vào ba nội dung trọng tâm: Công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho các chủ thể; triển khai chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình OCOP và thúc đẩy quảng bá, xúc tiến thương mại, thương mại hóa sản phẩm.
Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành kế hoạch hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh, hợp tác xã xây dựng và phát triển nhãn hiệu, bao bì sản phẩm giai đoạn 2021-2025. Tỉnh cũng ban hành nghị quyết quy định mức hỗ trợ đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ, hỗ trợ 23 nhãn hiệu, trong đó 11 nhãn hiệu được công nhận OCOP ba sao, một nhãn hiệu được công nhận OCOP bốn sao…
Ông Nguyễn Thanh Phương, Trưởng Phòng Kinh tế xã Lai Vung cho biết: Xã tiếp tục triển khai các nội dung về phát triển và hỗ trợ doanh nghiệp; củng cố lại các sản phẩm OCOP hiện có; tư vấn, định hướng phát triển những sản phẩm mới, có tiềm năng trong thời gian tới, đặc biệt là chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng bao bì…
Từ thực tiễn triển khai Chương trình OCOP tỉnh Đồng Tháp thời gian qua cho thấy, địa phương vừa chú trọng số lượng sản phẩm, vừa bảo đảm chất lượng sản phẩm OCOP. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lê Hà Luân cho biết: Việc hỗ trợ các chủ thể OCOP thời gian tới phải có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên những sản phẩm có tiềm năng thị trường, có câu chuyện gắn với văn hóa bản địa để phát triển thành sản phẩm chủ lực.
Phát huy vai trò của cộng đồng địa phương trong việc chung tay phát triển OCOP, gắn OCOP với phong trào xây dựng nông thôn mới, gìn giữ bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường. Công tác theo dõi, kiểm tra cần thường xuyên, kịp thời tháo gỡ vướng mắc cho cơ sở. Xác định việc duy trì, nâng chất sản phẩm OCOP phải ổn định qua các năm; kết nối và tạo lập môi trường kinh doanh, thương mại cho sản phẩm OCOP liên vùng, liên khu vực trong nước và quốc tế để phát triển sản phẩm bền vững.