Hoạt động xuất khẩu hàng hóa qua cảng biển nước sâu Dung Quất.
Hoạt động xuất khẩu hàng hóa qua cảng biển nước sâu Dung Quất.

Đánh thức hành lang kinh tế đông-tây

Sau sáp nhập, tỉnh Quảng Ngãi có không gian phát triển và nguồn lực vượt trội, trải dài từ vùng núi cao Tây Nguyên đến cảng biển nước sâu Dung Quất. 

Sau sáp nhập, tỉnh Quảng Ngãi có không gian phát triển và nguồn lực vượt trội, trải dài từ vùng núi cao Tây Nguyên đến cảng biển nước sâu Dung Quất. Hành lang kinh tế đông tây kết nối Khu kinh tế Dung Quất, Cửa khẩu quốc tế Bờ Y và các nước Lào, Campuchia, nhằm hình thành vùng kinh tế biển, rừng và thúc đẩy thương mại quốc tế phát triển đồng bộ và bền vững.

Với thế mạnh cây công nghiệp gồm: Cao su, cà-phê, mắc-ca, dược liệu, sâm Ngọc Linh… vùng núi phía tây tỉnh có tiềm năng phát triển nông nghiệp, sản xuất hàng hóa bền vững.

Tiềm năng của núi lợi thế của biển

Xã biên giới Ia Đal là nơi tập trung những cánh đồng mẫu lớn cây cao su với tổng diện tích 21.810ha. Toàn xã có gần 10.000ha cao su do các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam, Binh đoàn 15 và nhiều nhà đầu tư khai thác. Tổng sản lượng khoảng 20.000 tấn mủ cao su mỗi năm, cây trồng chủ lực này mang về nguồn thu lớn cho địa phương, giải quyết việc làm với thu nhập bình quân mỗi công nhân từ 7-12 triệu đồng/tháng.

Bí thư Đảng ủy xã Ia Đal A Khiên cho biết, ngoài cây trồng chủ lực, địa phương thu hút đầu tư nhiều dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như trang trại chăn nuôi bò thịt 40.000 con, chăn nuôi lợn 200.000 con, khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và trồng rừng nguyên liệu hàng trăm héc-ta.

Bên cạnh đó, gần 60 trang trại, hộ chăn nuôi áp dụng phương pháp tiên tiến, mở ra kỳ vọng xuất khẩu nông sản gắn với vùng nguyên liệu quy mô lớn.

Trong những năm tới, các xã miền núi phía tây sẽ hình thành vùng trồng dược liệu tập trung; trong đó, sâm Ngọc Linh khoảng 4.500ha, các cây dược liệu khác khoảng 10.000ha. Vùng nguyên liệu này gắn với sản xuất, chế biến sâu nhằm tạo ra nhiều sản phẩm dược liệu đa dạng, cung ứng thị trường trong và ngoài nước.

Bí thư Đảng ủy xã Măng Ri Võ Sỹ Chung cho biết, địa phương mở rộng diện tích trồng sâm Ngọc Linh và cây dược liệu trong cộng đồng dân cư, khuyến khích người dân tham gia chuỗi sản xuất để đa dạng hóa sản phẩm, hướng tới xuất khẩu.

Nếu phía tây tỉnh là vùng nguyên liệu cây công nghiệp, dược liệu thì phía đông chính là “cửa ngõ” giao thương, với thế mạnh hệ thống giao thông đồng bộ, cảng biển nước sâu và các nhà máy chế biến lớn.

Hệ thống giao thông đồng bộ từ Quốc lộ 1A đến cảng biển nước sâu Dung Quất, khu kinh tế, khu công nghiệp phía đông trở thành đầu ra quan trọng, tương trợ cho vùng nguyên liệu miền núi trong việc mở rộng không gian phát triển kinh tế. Phía đông có tám khu công nghiệp với diện tích hơn 8.000 ha. Khu kinh tế Dung Quất với quy mô 45.000ha đang dần hình thành các cụm công nghiệp, nhà máy chuyên sản xuất, chế biến dược liệu, nông sản từ vùng nguyên liệu phía tây.

Tỉnh Quảng Ngãi (mới) có nguồn lực lớn hơn, thúc đẩy các ngành kinh tế mũi nhọn như công nghiệp, nông nghiệp, dược liệu, kinh tế biển và logistics, mang lại cơ hội cho nhà đầu tư. “Vùng nguyên liệu phía tây kết nối phía đông qua hệ thống giao thông, cảng biển nước sâu sẽ giúp nhà đầu tư khai thác lợi thế, giảm chi phí sản xuất”, ông Trần Thanh Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Cao Nguyên chia sẻ.

Kết nối đông-tây và khát vọng vươn xa

Quy hoạch chung thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của tỉnh Quảng Ngãi (cũ) và Kon Tum (cũ) xác định hành lang kinh tế đông-tây là động lực thúc đẩy kinh tế, văn hóa và du lịch, kết nối Biển Đông với Tây Nguyên và Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan. Tầm nhìn này càng trở nên rõ nét khi tuyến cao tốc Quảng Ngãi-Kon Tum được bổ sung vào quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia, tăng cường kết nối liên vùng.

Phát triển trục kết nối chiến lược này sẽ giúp tỉnh Quảng Ngãi (mới) phát triển hài hòa giữa vùng duyên hải, miền núi, biên giới và hải đảo. Đây là nền tảng vững chắc để đưa Quảng Ngãi trở thành trung tâm kinh tế và đầu mối giao thương trong khu vực. Bước vào kỷ nguyên mới, Quảng Ngãi đẩy mạnh công nghiệp lọc hóa dầu, luyện kim, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ.

Đồng thời, ưu tiên thu hút đầu tư lĩnh vực công nghiệp điện tử, trí tuệ nhân tạo, sinh học, bán dẫn, năng lượng; thúc đẩy công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản gắn với vùng nguyên liệu tập trung, quy mô lớn; hoàn thiện hạ tầng thủy lợi, đê điều hỗ trợ sản xuất nông nghiệp.

Từ hành lang kinh tế này, địa phương phát triển du lịch liên vùng, đưa đặc khu Lý Sơn trở thành trung tâm du lịch biểnđảo và Khu du lịch Măng Đen trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng.

Quảng Ngãi thúc đẩy mối liên kết giữa khu kinh tế Dung Quất, khu kinh tế cửa khẩu Bờ Y với khu kinh tế mở Chu Lai để hình thành trung tâm công nghiệp trọng điểm của khu vực và cả nước. Bí thư Đảng ủy xã Bờ Y Đinh Cao Cường cho biết, xã có vị trí địa lý và hạ tầng kết nối thuận lợi khi nằm trên các tuyến giao thông chiến lược như: Quốc lộ 14C, Quốc lộ 40 và đường Hồ Chí Minh, nơi tiếp giáp ba nước Việt Nam-Lào-Campuchia, thuận lợi cho giao thương quốc tế và liên kết vùng, gắn vào tuyến hành lang kinh tế đông-tây. Từ khu vực cửa khẩu, hàng hóa có thể vận chuyển về cảng nước sâu Dung Quất (Quảng Ngãi), hai cảng Chu Lai (Đà Nẵng) với chi phí cạnh tranh.

Tỉnh sẽ có động lực mới, nhiều dư địa phát triển với vị trí địa lý chiến lược, kết nối liên vùng, đa dạng sinh thái và kinh tế, quy mô hành chính cũng như nguồn lực lớn hơn, tiềm năng phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi

Nguyễn Hoàng Giang

Tỉnh ưu tiên đầu tư hạ tầng chiến lược và kết nối liên vùng, trong đó, đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi-Kon Tum, nâng cấp Quốc lộ 24 và nâng tầm cảng biển Dung Quất để kết nối sản xuất, logistics và xuất khẩu. Song song đó, xây dựng sân bay Măng Đen, Lý Sơn cùng các tuyến đường cao tốc liên kết Tây Nguyên để tăng cường kết nối quốc tế và nội vùng. Từ đó, mở rộng khu kinh tế, tăng tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp và thu hút đầu tư để khai thác tối đa lợi thế của không gian phát triển mới.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Hoàng Giang khẳng định, tỉnh sẽ có động lực mới, nhiều dư địa phát triển với vị trí địa lý chiến lược, kết nối liên vùng, đa dạng sinh thái và kinh tế, quy mô hành chính cũng như nguồn lực lớn hơn, tiềm năng phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn. Địa phương đẩy mạnh hợp tác với các tỉnh trong hành lang kinh tế đông-tây, tận dụng cảng Dung Quất để chuyên nghiệp hóa logistics, thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp quốc tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tỉnh đặc biệt chú trọng chế biến sâu sâm Ngọc Linh, nông sản và năng lượng tái tạo, với mục tiêu tăng giá trị sản phẩm và tạo chuỗi sản xuất liên tỉnh; ưu tiên phát triển nông nghiệp công nghệ cao và dược liệu, với trọng tâm là mở rộng diện tích trồng sâm Ngọc Linh lên 6.000ha và xây dựng nhà máy chế biến sâu để nâng cao giá trị, góp phần giảm nghèo bền vững.

Xem thêm