Biếm họa: RAHMA
Biếm họa: RAHMA

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine

Phong trào Hồi giáo Hamas tuyên bố sẽ không hạ vũ khí cho đến khi Nhà nước Palestine độc lập được thành lập. Tuyên bố của Hamas được đưa ra trong bối cảnh làn sóng công nhận Nhà nước Palestine ngày càng dâng cao trong cộng đồng quốc tế.

Hamas - lực lượng kiểm soát Dải Gaza từ năm 2007 - khẳng định sẽ không từ bỏ quyền đấu tranh vũ trang nếu chưa giành lại đầy đủ các quyền dân tộc, trước hết là việc thành lập Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền. Phong trào Hồi giáo này từng nhiều lần tuyên bố không sẵn sàng hạ vũ khí, dù Israel coi việc giải giáp Hamas là điều kiện then chốt cho bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt xung đột.

Các vòng đàm phán gián tiếp giữa Israel và Hamas, dưới sự bảo trợ của Mỹ, Qatar và Ai Cập, nhằm tiến tới thỏa thuận ngừng bắn 60 ngày và trao đổi con tin. Tuy nhiên, Israel và Mỹ đã rút phái đoàn khỏi Doha (Qatar) hôm 25/7 với cáo buộc Hamas phản hồi đề xuất ngừng bắn một cách thiếu thiện chí, dẫn đến vòng đàm phán mới bị đình trệ và hiện chưa có lịch tái khởi động.

Trước việc giao tranh Israel - Hamas vẫn tiếp diễn và đàm phán ngừng bắn đình trệ, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tuyên bố Chính quyền Palestine mong muốn sẽ có một quốc gia Palestine phi quân sự, bao gồm cả Dải Gaza. Phát biểu ý kiến trong cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul tại Bờ Tây, Tổng thống Abbas khẳng định, “Nhà nước Palestine” cần tiếp quản hoàn toàn việc quản lý Gaza với sự hỗ trợ của các nước Arab và cộng đồng quốc tế.

Ông Abbas một lần nữa yêu cầu Israel rút quân hoàn toàn khỏi dải đất này, chấm dứt các hoạt động xây dựng khu định cư tại Bờ Tây, đồng thời ngừng mọi kế hoạch sáp nhập, chấm dứt xung đột và trả lại các khoản thu ngân sách đang giữ của Palestine. Bộ trưởng Wadephul nhất trí với quan điểm Nhà nước Palestine trong tương lai sẽ đảm nhiệm quyền quản lý Dải Gaza và đóng vai trò chủ chốt trong công cuộc tái thiết dải đất này. Người đứng đầu ngành ngoại giao Đức khẳng định, nước này sẵn sàng hỗ trợ và đóng góp cho Chính quyền Palestine trong các nỗ lực tái thiết.

Trong khi đó, làn sóng công nhận Nhà nước Palestine ngày càng dâng cao trong cộng đồng quốc tế. Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb tuyên bố sẵn sàng phê chuẩn công nhận Nhà nước Palestine nếu chính phủ đề xuất. Thủ tướng Phần Lan Petteri Orpo cho biết, nước này ủng hộ giải pháp hai nhà nước Israel - Palestine và ông đang thảo luận với Tổng thống Stubb về chính sách đối ngoại cũng như tình hình Trung Đông.

Trong khi đó, Bồ Đào Nha thông báo sẽ bắt đầu các thủ tục công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 9 tới. Tuyên bố của Phần Lan và Bồ Đào Nha phù hợp làn sóng quốc tế ủng hộ giải pháp hai nhà nước, công nhận Nhà nước Palestine và tiến trình hòa bình ở khu vực Trung Đông. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố Pháp sẽ chính thức công nhận Nhà nước Palestine tại Khóa họp lần thứ 80 Đại hội đồng LHQ được tổ chức tháng 9 tới, tại New York (Mỹ). Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết, London cũng sẽ công nhận Nhà nước Palestine nếu Israel phớt lờ những lời kêu gọi ngừng bắn tại Dải Gaza và không có các bước đi để chấm dứt tình hình nhân đạo tồi tệ ở khu vực này.

Thủ tướng Canada Mark Carney công bố kế hoạch công nhận Nhà nước Palestine tại khóa họp của Đại hội đồng LHQ sắp tới. Ngay sau đó, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas có cuộc điện đàm với Thủ tướng Carney, bày tỏ hoan nghênh động thái mang tính lịch sử của Canada, cho rằng điều này sẽ góp phần thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực. Na Uy và Palestine vừa ký một bản ghi nhớ về việc tăng cường hợp tác và hiểu biết lẫn nhau. Theo Bộ Ngoại giao Na Uy, thỏa thuận này được ký kết sau khi nước Bắc Âu công nhận Palestine là một quốc gia vào tháng 5/2024.

Về phần mình, Thủ tướng Australia Anthony Albanese tiến hành thảo luận với người đồng cấp Anh Keir Starmer về cuộc khủng hoảng tại Gaza, trong đó tái khẳng định Chính phủ Australia ủng hộ mạnh mẽ giải pháp hai nhà nước cho vấn đề Israel và Palestine. Australia chưa đưa ra quyết định chính thức về việc công nhận Nhà nước Palestine dù chính quyền Thủ tướng Albanese ủng hộ giải pháp hai nhà nước.

Những ngày cuối tháng 7, tại trụ sở LHQ ở New York (Mỹ) diễn ra Hội nghị “Giải quyết hòa bình vấn đề Palestine và thực thi giải pháp hai nhà nước”, do các Bộ trưởng Ngoại giao Pháp và Saudi Arabia đồng chủ trì. Hội nghị thu hút sự quan tâm và tham gia phát biểu của đại diện đến từ gần 130 quốc gia và tổ chức quốc tế, tập trung vào nỗ lực thúc đẩy thực thi giải pháp hai nhà nước, kiến tạo hòa bình bền vững ở Trung Đông.

Tại hội nghị, Pháp và 14 quốc gia khác kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận Nhà nước Palestine. Hiện có 147 quốc gia công nhận Palestine, trong đó không có Mỹ. Năm 2024, Mỹ phủ quyết việc Palestine trở thành thành viên đầy đủ của LHQ. Từ năm 2024 đến nay, Palestine được 10 quốc gia công nhận, trong đó có Ireland, Na Uy, Tây Ban Nha và Armenia.

Xem thêm