Vấn đề di cư qua eo biển Manche đang là một trong những mối lo ngại hàng đầu đối với chính phủ của Thủ tướng Starmer. Số liệu cho thấy, chỉ riêng trong năm nay, đã có hơn 27.000 người di cư vượt biển bằng những con thuyền tạm bợ. Tình trạng này đã làm gia tăng sự ủng hộ dành cho đảng Cải cách nước Anh (Reform UK), lực lượng phản đối nhập cư mới nổi và tạo ra thách thức ngày càng lớn đối với chính phủ Công đảng. Trước tình hình đó, bà Kemi Badenoch, lãnh đạo đảng Bảo thủ cam kết sẽ thực hiện những biện pháp cứng rắn nếu lên nắm quyền, theo đó sẽ không cung cấp bất kỳ lợi ích nào cho người di cư bất hợp pháp.
Để đối phó với làn sóng di cư, Anh và Pháp đã công bố một chương trình thí điểm vào tháng trước, cho phép trả lại Pháp một số người di cư đến Anh bằng thuyền nhỏ qua eo biển Manche. Những vụ bắt giữ người di cư bất hợp pháp đầu tiên đã được thực hiện vào tuần trước. Thủ tướng Starmer gọi thỏa thuận này là đột phá có thể giúp ngăn chặn số lượng người vượt biên kỷ lục trong năm nay.
Theo thỏa thuận trên, từ ngày 6/8, những người vượt biên bất hợp pháp từ Pháp sang Anh qua eo biển Manche sẽ được đưa đến trung tâm tiếp nhận người di cư Western Jet Foil ở thị trấn Dover, đông nam nước Anh, để tiến hành sàng lọc và giam giữ cho đến khi trục xuất về Pháp. Kế hoạch thí điểm hoán đổi người di cư giữa Anh và Pháp đã được hai bên ký kết và sẽ tiến hành đến tháng 6/2026 với sự chấp thuận của Ủy ban châu Âu (EC). Theo đó, mỗi tuần Anh sẽ đưa khoảng 50 người nhập cư trái phép quay trở lại Pháp và nhận lại một số người di cư đang ở Pháp nhưng có thân nhân cư trú hợp pháp tại Anh.
Số liệu của Bộ Nội vụ Anh cho thấy, số người di cư vượt eo biển Manche bằng thuyền nhỏ đến Anh đã tăng 49% so cùng kỳ năm ngoái. Chỉ riêng trong ngày 30/7 đã có 898 người. Ngoài chương trình hoán đổi với Pháp, Chính phủ Anh cũng đang đẩy mạnh trục xuất người di cư theo thỏa thuận với các nước khác, bên cạnh việc triển khai ngăn chặn dòng người di cư ngay từ khi họ mới bắt đầu hành trình vượt biển. Tính từ tháng 7/2024 đến nay, Anh đã hồi hương hơn 35.000 người không có quyền cư trú, trong đó số người bị trục xuất vì không xin được quy chế tị nạn tăng 28%.
Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ Anh cũng đang đẩy mạnh các chiến dịch ngăn chặn tình trạng sử dụng lao động bất hợp pháp, đồng thời đề xuất ban hành luật mới nhằm xử lý các hoạt động môi giới hay quảng bá làm việc bất hợp pháp tại Anh. Trong vòng một năm tính đến tháng 7 vừa qua, đã có hơn 9.000 cuộc đột kích được tiến hành nhằm vào các cơ sở sử dụng lao động nước ngoài trái phép, tăng 48% so một năm trước đó. Trong cùng thời gian trên, cơ quan chức năng cũng đã tiến hành gần 6.500 vụ bắt giữ lao động bất hợp pháp, tăng 51%.
Trước đó, ngày 3/8, Bộ Nội vụ Anh thông báo chính phủ nước này sẽ phân bổ thêm 100 triệu bảng Anh (tương đương 134 triệu USD) cho các biện pháp ngăn chặn làn sóng vượt biên trái phép qua eo biển Manche. Bộ trưởng Nội vụ Anh Yvette Cooper cho biết, khoản ngân sách bổ sung sẽ được dùng để tăng cường năng lực cho Cơ quan Tội phạm quốc gia (NCA) với khoảng 300 nhân viên mới, đồng thời đầu tư vào các công nghệ và thiết bị hiện đại nhằm củng cố hệ thống thu thập thông tin tình báo về các đường dây buôn người.
Trong một phát biểu, bà Cooper nhấn mạnh khoản đầu tư mới là một phần trong chiến lược dài hạn nhằm khôi phục trật tự hệ thống nhập cư, bảo vệ an ninh biên giới và truy quét các tổ chức tội phạm xuyên biên giới. Chính phủ Anh cũng có kế hoạch bổ sung tội danh mới liên quan việc quảng bá dịch vụ vượt biên bất hợp pháp trong dự luật an ninh biên giới, tị nạn và nhập cư đang được xem xét tại Quốc hội. Hành vi hỗ trợ người nhập cư bất hợp pháp đã là phạm pháp, nhưng nhà chức trách tin rằng việc mở rộng khung pháp lý sẽ tăng thêm công cụ cho lực lượng thi hành pháp luật. Song song đó, Bộ Nội vụ Anh cũng dự kiến triển khai một chương trình xử lý nhanh hồ sơ tị nạn, với mục tiêu rút ngắn thời gian ra quyết định xuống còn vài tuần.
Những biện pháp trên dù diễn ra đúng thời điểm, song vẫn được giới phân tích đánh giá là mang tính tạm thời. Về lâu dài, không chỉ Anh mà toàn bộ châu Âu cần có giải pháp tận gốc, chẳng hạn như có sự kết hợp giữa các giải pháp kinh tế - xã hội và quản lý, cải thiện điều kiện sống và tạo việc làm tại những quốc gia khởi đầu của tình trạng di cư. Đây là vấn đề khó nên đòi hỏi cần có sự phối hợp bền bỉ của các quốc gia liên quan.
