Biếm họa: FAHD BAHADY
Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Sự kiện mang tính lịch sử này sẽ thúc đẩy vị thế của Nhà nước Palestine trong bất kỳ cuộc đàm phán nào với Israel trong tương lai, đồng thời buộc Tel Aviv phải xem lại những động thái bị phản đối tại Dải Gaza và khu Bờ Tây.

Trước thềm hội nghị quốc tế về giải pháp hai nhà nước cho Palestine và Israel, trong khuôn khổ Khóa họp 80 của Đại hội đồng (ĐHĐ) LHQ diễn ra tại New York (Mỹ) ngày 22/9, một loạt nước gồm Anh, Canada và Australia đã tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình Trung Đông. Hội nghị này được kỳ vọng tiếp nối kết quả Hội nghị quốc tế cấp cao về giải quyết hòa bình vấn đề Palestine do Pháp và Saudi Arabia đồng chủ trì hồi tháng 7.

Bất chấp những chỉ trích từ Israel và Mỹ, ngày 22/9, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố Pháp chính thức công nhận Nhà nước Palestine - quyết định được mong chờ từ lâu, khẳng định động thái này nhằm phục vụ lợi ích hòa bình. Phát biểu ý kiến tại Khóa họp 80 của Đại hội đồng (ĐHĐ) LHQ, ông Macron nhấn mạnh quyết định này thể hiện sự ủng hộ “hòa bình giữa nhân dân Israel và Palestine”.

Còn trên mạng xã hội X, Thủ tướng Anh Keir Starmer nêu rõ: "Giờ đây, để khơi dậy hy vọng hòa bình cho người Palestine và người Israel, cũng như giải pháp hai nhà nước, Vương quốc Anh chính thức công nhận Nhà nước Palestine". Tuyên bố này được xem là một sự thay đổi lịch sử trong chính sách đối ngoại của Anh trong nhiều thập kỷ qua. Quyết định của Anh mang ý nghĩa biểu tượng vì Anh đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Israel như một quốc gia hiện đại sau Chiến tranh thế giới thứ hai và từ lâu đã là đồng minh của Israel.

Trước đó, Thủ tướng Canada Mark Carney cũng đã ra tuyên bố chính thức công nhận Nhà nước Palestine nhằm xây dựng tương lai hòa bình cho cả Nhà nước Palestine và Nhà nước Israel. Tuyên bố nhấn mạnh sự công nhận của Canada "hoàn toàn phù hợp các nguyên tắc tự quyết và các quyền cơ bản của con người được nêu trong Hiến chương LHQ". Thủ tướng Carney cũng cho biết, Chính quyền Palestine (PA) đã cam kết với Canada rằng sẽ cải cách chính quyền, phi quân sự hóa Nhà nước Palestine và tổ chức tổng tuyển cử vào năm 2026 mà không có sự tham gia của Phong trào Hồi giáo Hamas.

Trong khi đó, Thủ tướng Australia Anthony Albanese cho biết Australia chính thức công nhận Nhà nước Palestine. Trong một tuyên bố, Thủ tướng Albanese khẳng định kể từ ngày 21/9, Khối thịnh vượng chung Australia chính thức công nhận Nhà nước Palestine "độc lập và có chủ quyền". Ông Albanese cho biết, quyết định này được đưa ra như một phần trong nỗ lực khôi phục động lực cho giải pháp hai nhà nước, bắt đầu bằng lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza và việc trả tự do cho các con tin bị giam giữ tại đó.

Như vậy, đến nay đã có hơn 140 quốc gia chính thức công nhận Nhà nước Palestine. Dự kiến, sẽ có thêm nhiều quốc gia đưa ra quyết định tương tự. Liên minh "Đã đến lúc" (It's Time Coalition) - tập hợp hơn 60 tổ chức ủng hộ hòa bình của cả người Israel và Arab - cũng đã khởi động chiến dịch kêu gọi công nhận Nhà nước Palestine và chấm dứt cuộc xung đột giữa Israel với phong trào Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza.

Trong một phản ứng, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ có phản ứng với việc một số nước phương Tây công nhận Nhà nước Palestine. Theo giới chức Israel, cho đến nay Mỹ chưa đưa ra bất kỳ hạn chế nào đối với các bước đi mà Israel có thể thực hiện để đáp trả việc công nhận Nhà nước Palestine. Hiện Chính phủ Israel đang cân nhắc một số biện pháp như đóng cửa phái bộ ngoại giao tại những nước công nhận Nhà nước Palestine, trục xuất các nhà ngoại giao của những nước này và đình chỉ các dự án hợp tác song phương. Về phần mình, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo, việc các đồng minh chủ chốt của Mỹ công nhận Nhà nước Palestine đồng nghĩa với việc tưởng thưởng cho lực lượng Hamas sau cuộc tấn công vào Israel.

Bộ trưởng Ngoại giao Palestine Varsen Aghabekian Shahin khẳng định rằng, việc ngày càng nhiều quốc gia công nhận Nhà nước Palestine là "bước đi không thể đảo ngược", giúp bảo vệ giải pháp hai nhà nước và đưa mục tiêu độc lập, chủ quyền của Palestine đến gần hơn. Dù vậy, cũng có ý kiến cho rằng làn sóng công nhận Nhà nước Palestine chỉ mang tính biểu tượng và khó có thể tác động đến tình hình thực tế, song đây vẫn là bước đi lịch sử hướng tới thiết lập hòa bình tại khu vực luôn chứng kiến chiến tranh và mất mát này.

Xem thêm